Kabinet-Balkenende IV

Van Wikipedia

Kabinet-Balkenende IV

Coalitie	CDA, PvdA, ChristenUnie
Zeteltal TK	80 zetels (41 + 33 + 6)
Premier	Jan Peter Balkenende
Beëdiging	22 februari 2007
Voorganger	Balkenende III
Overzicht kabinetten

Het kabinet-Balkenende IV is het huidige Nederlandse kabinet, bestaande uit de politieke partijen CDA, PvdA en ChristenUnie. Het kabinet staat onder leiding van premier Jan Peter Balkenende en werd beëdigd op 22 februari 2007, na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2006 en de daaropvolgende kabinetsformatie.

Inhoud

1 Samenstelling
- 1.1 Ministers
- 1.2 Staatssecretarissen
2 Formatie
- 2.1 Motto
- 2.2 Programmaministers
3 Verloop
4 Trivia
5 Bronnen en referenties

[bewerk] Samenstelling

[bewerk] Ministers

Het kabinet-Balkenende IV telt 16 ministers: 8 van het CDA, 6 van de PvdA en 2 van de ChristenUnie. De ministers voor Ontwikkelingssamenwerking, voor Wonen, Wijken en Integratie en voor Jeugd en Gezin zijn minister zonder portefeuille, waarbij de laatste twee ook wel programma-ministers worden genoemd. Net als in het kabinet-Balkenende III zijn er vijf vrouwelijke ministers; drie namens de PvdA en twee namens het CDA.

Ministerschap	Minister	Partij
Minister-president (MP) en minister van Algemene Zaken (AZ)	Jan Peter Balkenende	CDA
Minister van Financiën (Fin.) en vicepremier	Wouter Bos	PvdA
Minister van Buitenlandse Zaken (BZ) / (BuZa)	Maxime Verhagen	CDA
Minister van Justitie (Justitie)	Ernst Hirsch Ballin	CDA
Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) / (BiZa)	Guusje ter Horst	PvdA
Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)	Ronald Plasterk	PvdA
Minister van Defensie (Defensie)	Eimert van Middelkoop	ChristenUnie
Minister van Verkeer en Waterstaat (V&W)	Camiel Eurlings	CDA
Minister van Economische Zaken (EZ)	Maria van der Hoeven	CDA
Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV)	Gerda Verburg	CDA
Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) / (SoZa))	Piet Hein Donner	CDA
Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)	Ab Klink	CDA
Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM)	Jacqueline Cramer	PvdA
Ministers zonder portefeuille
Minister voor Ontwikkelingssamenwerking (OS) bij (BuZa)	Bert Koenders	PvdA
Minister voor Wonen, Wijken en Integratie bij (VROM)	Ella Vogelaar	PvdA
Minister voor Jeugd en Gezin bij (VWS) en vicepremier	André Rouvoet	ChristenUnie

[bewerk] Staatssecretarissen

Het kabinet Balkenende IV telt elf staatssecretarissen: 4 van het CDA, 6 van de PvdA en 1 van de ChristenUnie. Dat is één meer dan onder het kabinet-Balkenende II. De departementen Binnenlandse Zaken en Justitie hebben weer een staatssecretaris, waar in de voorgaande kabinetten zaken door een minister zonder portefeuille werden geregeld. De staatssecretaris op VROM is komen te vervallen na de instelling van de minister voor Wonen, Wijken en Integratie.

Ministerie	Beleidsterrein	Staatssecretaris	Partij
Binnenlandse Zaken	'Nederlandse Antillen en Aruba'	Ank Bijleveld	CDA
Defensie	Personeel en materieel	Cees van der Knaap	CDA
Financiën	Belastingen (Fiscale Zaken)	Jan Kees de Jager	CDA
Justitie	Vreemdelingenzaken en TBS-beleid	Nebahat Albayrak	PvdA
Onderwijs	Voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs	Marja van Bijsterveldt	CDA
Onderwijs	Basisscholen en kinderopvang	Sharon Dijksma	PvdA
Sociale Zaken en Werkgelegenheid	Arbeidsmarktbeleid, Werk en Bijstand, leer- en werkplicht en sociale werkvoorzieningen	Ahmed Aboutaleb	PvdA
Verkeer en Waterstaat	Waterbeleid, KNMI en stads- en streekvervoer	Tineke Huizinga	ChristenUnie
Volksgezondheid, Welzijn en Sport	Verpleeghuizen	Jet Bussemaker	PvdA
Staatssecretarissen die zich in het buitenland "minister" mogen noemen
Buitenlandse Zaken	Europese Zaken	Frans Timmermans	PvdA
Economische Zaken	Buitenlandse Handel; MKB, Toerisme, Telecom, ICT ^[1]	Frank Heemskerk	PvdA

[bewerk] Formatie

Voor het hoofdartikel, zie Kabinetsformatie Nederland 2006-2007

Na de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november 2006 ging de kabinetsformatie van start met een verkenning onder leiding van informateur Rein Jan Hoekstra, die uitwees dat een kabinet CDA-PvdA-SP niet mogelijk was. Op 3 januari 2007 begonnen, onder leiding van informateur Herman Wijffels, onderhandelingen over een coalitie CDA-PvdA-ChristenUnie die resulteerden in een regeerakkoord^[2], waar de fracties van de drie partijen op 6 februari 2007 mee instemden. Op 9 februari benoemde koningin Beatrix Jan Peter Balkenende tot formateur, waarmee de personele invulling van dit kabinet officieel begon.^[3] Op donderdagmiddag 22 februari beëdigde de koningin het nieuwe kabinet, na het constituerend beraad op donderdagochtend.^[4]

Ontslag vorig Kabinet (Kabinet Balkenende III): 22 november 2006
Beëdiging kabinet: 22 februari 2007
Duur formatie: 91 dagen, exact drie maanden
Informateur: Rein Jan Hoekstra (CDA), 26 dagen
Informateur: Herman Wijffels (CDA), 50 dagen
Formateur: Jan Peter Balkenende (CDA), 12 dagen

[bewerk] Motto

Het regeerakkoord draagt het motto: 'Samen werken, samen leven.'^[5] In het regeerakkoord zegt de coalitie dat het gaat om samenwerking voor "groei, duurzaamheid, respect en solidariteit".
Op 7 februari presenteerden de onderhandelaars Balkenende, Bos en Rouvoet het akkoord aan het publiek. Ze willen een "samenleving waarin de overheid grenzen stelt", en zullen werken aan "een beter Nederland" waarin de overheid "mensen als bondgenoot tegemoettreedt". De coalitie zal "investeren in mensen" en bouwen aan "vertrouwen in elkaar en in de toekomst".

Het regeerakkoord is voor het CDA de noodzakelijke tweede fase na de jaren van hervormingen. Overleg met het maatschappelijk middenveld is de kern van de nieuwe houding. Zoals Balkenende zei in de regeringsverklaring: "Er is een solide financiële basis. De sociale zekerheid is over een reeks van jaren hervormd (...). Het is nu tijd om samen te werken aan en te investeren in de toekomst. Om bestaande verbanden te verstevigen en nieuwe verbanden te ontdekken en te ontwikkelen. "

[bewerk] Programmaministers

Tijdens de informatie- en formatie-periode was er sprake van om het aantal ministers terug te brengen in het kabinet danwel om een kernkabinet te vormen van beperkt aantal ministers die portefeuille overstijgend werken (beleidssectorbundeling) en daarbij ondersteund door een groter aantal staatssecretarissen. Dit voorstel heeft het niet gehaald; wel zijn er wederom enkele ministers zonder portefeuille benoemd (drie i.p.v. de gebruikelijke twee à één in voorgaande kabinetten.
Nieuw is dat deze ministers zich ook wel programmaminister mogen noemen omdat zij een ruimer beleidsveld (programma) gaan uitvoeren danwel een coördinerende rol krijgen. In casu: Wonen, Wijken en Integratie en Jeugd en Gezin.
N.B. een en ander in tegenstelling tot een projectminister -die vooralsnog niet benoemd is- en alleen voor een bepaald beleidsproject (of soms tijdelijk) zou kunnen worden aangesteld. Zoals in het verleden gebeurde voor de voorbereidingen van het jaar 2000 met betrekking tot het niet te voorspellen Millenniumprobleem.

[bewerk] Verloop

De Partij voor de Vrijheid (PVV) maakte nog voor het aantreden van de nieuwe bewindspersonen bezwaar tegen de staatssecretarissen van Justitie en Sociale Zaken en Werkgelegenheid omdat die allebei beschikten over een dubbele nationaliteit (Nederlandse en Turkse respectievelijk Marokkaanse), waarbij deze volgens de PVV hun buitenlandse paspoort zouden moeten opgeven wegens voorbeeldfunctie en kans op loyaliteitsproblemen. Uniek was dat op donderdag 1 maart 2007 tijdens het debat over de regeringsverklaring door de PVV een motie van wantrouwen werd ingediend tegen Nebahat Albayrak en Ahmed Aboutaleb, die niet door andere partijen gesteund werd.

Het kabinet besteedt de eerste honderd dagen van de regeerperiode grotendeels aan het rondreizen door het land, om in contact te treden met maatschappelijke organisaties; dit tot ergernis van de parlementaire oppositie, die (in de woorden van D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold) 'buitenspel' meent te staan. Nieuw beleid wordt pas gepresenteerd op Prinsjesdag (18 september 2007) en wordt effectief in 2008; tot die tijd is Balkenende IV vooral een de facto voortzetting van Balkenende III. Het idee voor deze ontmoetingscampagne werd al in 2002 geopperd door toenmalig PvdA-leider Ad Melkert, maar niet uitgevoerd omdat de PvdA in de oppositie belandde.^[6]

[bewerk] Trivia

Een relatief groter aandeel bewindspersonen is afkomstig uit de provincie Limburg en wordt bijgevolg ook wel als de 'Limburgse connectie' gezien. Te weten: op BuZa minister Maxime Verhagen (CDA) uit Maastricht en Europese Zaken Frans Timmermans (PvdA) uit Heerlen; op V&W Camiel Eurlings (CDA) uit Valkenburg aan de Geul; en op EZ Maria van der Hoeven (CDA) uit Meerssen/Maastricht.
Het kabinet-Balkenende IV bevat de eerste openlijk lesbische minister van Nederland; Gerda Verburg (CDA) op Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Minister van VWS Ab Klink woont net als Balkenende in Capelle aan den IJssel.
Staatssecretaris van Financiën Jan Kees de Jager is net als Balkenende geboren in de Zeeuwse gemeente Kapelle.
Dit is de eerste maal, dat de ChristenUnie op nationaal niveau bestuurlijke verantwoordelijkheid draagt.