Randstad (gebied)
Van Wikipedia
De Randstad is een gebied in Nederland dat bestaat uit een ring van verstedelijking rondom een meer landelijk gebied, het Groene Hart. De Randstad is het grootste stedelijke gebied van Nederland. De Randstad is van groot cultureel, economisch en politiek belang voor het land. Daar liggen de vier grootste steden van Nederland (Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag), de grootste haven ter wereld (Rotterdam) en bijna de helft van de Nederlandse universiteiten. Het parlement zetelt ook in het gebied (Den Haag).
De Randstad wordt ook wel Deltametropool genoemd. De term verwijst naar de ambitie om de Randstad, een aaneenschakeling van meerdere agglomeraties, als één grote metropool te laten functioneren.
Inhoud |
[bewerk] Provincies
De Randstad ligt in vier provincies:
[bewerk] Steden
[bewerk] Grote steden
De belangrijkste steden van de Randstad zijn de vier grootste steden van Nederland, te weten:
[bewerk] Middelgrote steden
Daarnaast telt de Randstad nog negen steden met meer dan 100.000 inwoners:
[bewerk] Geschiedenis
De Randstad onstond in een gebied met veel riviermondingen die bereikbaar zijn door schepen en dus de handel stimuleren. Men moest echter dijken bouwen om het gebied dat onder het zeeniveau ligt te beschermen. Dankzij de nieuwe waterkeringen onstonden enkele steden vanaf de dertiende eeuw. De Randstad werd steeds belangrijker dankzij de nieuwe verbindingen met de zee en het Ruhrgebied. De bevolking groeide wegens de cultureel, economisch en politiek belang van de conurbatie. Het risico dat het gebied te veel zou verstedelijken neemt af omdat de bevolking niet meer groeit en omdat enkele instellingen zich uit de Randstad wegtrokken.
[bewerk] Overige plaatsen
Kenmerkend voor de Randstad is het grote aantal verstedelijkte randgemeenten, zoals de gemeenten Amstelveen, Capelle aan den IJssel, Haarlemmermeer, Heemstede, Leiderdorp, Leidschendam-Voorburg, Nieuwegein, Schiedam, Spijkenisse en Zwijndrecht.
In de 'rand' van verstedelijking liggen vele kleinere en grotere woonkernen, zoals Abcoude, Beverwijk, Breukelen, Gorinchem, Hillegom, Huizen, Lisse, Maarssen, Maassluis, Pijnacker-Nootdorp, Soest, Weesp en diverse andere, die steeds maar groter worden door Vinex-uitbreidingen.
[bewerk] Plaatsen in het Groene Hart
In het gebied dat (bijna) omsloten wordt door verstedelijking, het Groene Hart van de Randstad, liggen nog vier grote woonkernen, namelijk Alphen aan den Rijn, Gouda, Woerden en Zoetermeer.
[bewerk] Aantal inwoners
De Randstad telt rond de 7,1 miljoen inwoners en is daarmee een van de grootste agglomeraties van Europa. Telt men de verstedelijkte (en in o.a. economisch opzicht van de Randstad afhankelijke) regio's aansluitend aan de Randstad ook mee, dan kom je uit op een inwonertal van iets over de 10 miljoen. Deze regio's zijn bijvoorbeeld Brabant-stad (ook wel de Brabantse Stedenrij genoemd) en het Stadsregio Arnhem-Nijmegen.
[bewerk] Begrenzing
De exacte grootte van de Randstad is in principe onduidelijk. Vind je de Randstad zoals deze ooit begonnen is, 'de echte Randstad', dan kom je op 7,1 miljoen inwoners uit. Tel je de boven aangegeven regio's er ook bij op, dan komt het inwonertal behoorlijk hoger uit. De grenzen zijn dus nooit officieel vastgesteld en met de groei van stedelijke knooppunten in deze regio zal dat waarschijnlijk ook heel moeilijk zijn. De steden en agglomeraties in de Randstad zelf hebben er ook moeite mee. Zo zien Alkmaar (en omgeving), Hoorn (en omgeving), Lelystad en Purmerend zich als deel van de Randstad. Iets wat op zich logisch lijkt, aangezien het verstedelijkte land niet abrupt stopt als je voorbij de lijn Amsterdam-Haarlem bent gegaan. Toch zijn deze steden nooit officieel deel geworden van de Randstad. Maar zoals uitgelegd, bestaat de Randstad 'officieel' ook niet, en dus kunnen deze regio's zich daar toch toe bijrekenen, al zal niet iedereen het er mee eens zijn. De definitie van de term Metropolitan Area[1] geeft deze steden echter weer wel gelijk. Al met al blijft het een interpretatie die voor ieder anders is.
[bewerk] Infrastructuur
De Randstad is sterk verstedelijkt en bevat veel geconcentreerde infrastructuur. Een groot deel van de economische activiteiten in Nederland speelt zich af in de Randstad: zo liggen Schiphol en Rotterdam Airport binnen de Randstad, en natuurlijk de haven van Rotterdam.
[bewerk] Problemen
Met de sterke verstedelijking gaat ook een aantal problemen gepaard. Zo is er relatief veel geluidshinder, luchtvervuiling en criminaliteit.
Een apart probleem is het relatief slechte bestuur van de Randstad. Hoewel de Randstad als één gebied wordt gezien, is er niet één bestuur dat er zich mee bezighoudt. Door een gezelschap van 4 burgemeesters en vier Commissarissen van de Koningin is dit probleem aangekaart. Mogelijke oplossingen van dit probleem zijn het oprichten van één randstadprovincie, of zoals Statenlid Robbert Baruch voorstelde: 7 provincies, waarvan er 5 één Randstadautoriteit vormen.
Een ander probleem dat zich voordoet, is het feit dat de Randstad van zo'n nationaal en internationaal belang is, dat de overige regio's daardoor soms nog wel eens willen verbleken. De Randstad is duidelijk de economische kar-trekker van Nederland, meer dan de helft van het BNP is voor rekening van de Randstad (zie Randstadprovincie), maar daar kunnen andere regio's niet altijd van mee profiteren. Verder wordt vaak verweten dat de politiek 'alleen maar aan de Randstad denkt', als het gaat om nieuwe maatregelen of wetten, waarbij de Randstad vaak de hoogste prioriteit heeft. Logischerwijs voelen veel andere regio's zich daardoor benadeeld.
En een ander probleem dat zich vooral in de drukke Randstad afspeelt, is het zeer nijpende woningtekort. Hoewel woningtekort iets is wat mondiaal bekend is, is de situatie van Nederland uniek; Nederland is een van de weinige Westerse landen die maar niet lijkt te kunnen afrekenen met het woningtekort, iets waar andere landen minder, of soms zelfs geen, moeite mee hebben. Het spreekt voor zich dat dit probleem voor het grootste gedeelte in de Randstad te vinden is. Onder andere als gevolg hiervan, zijn de huur- en koopprijzen van huizen in de Randstad vaak vele malen hoger dan in bijvoorbeeld de Noordelijke provincies.
[bewerk] Sport en cultuur
Aan de andere kant is de Randstad ook een centrum van cultuur, met vele musea, schouwburgen, concertzalen en bioscopen. Ook vinden in de Randstad veel evenementen plaats.
[bewerk] Natuur
De natuur binnen de Randstad is beperkt, al ligt hier het oudste natuurmonument, het Naardermeer. De natuurgebieden van het Groene Hart worden normaliter niet tot de Randstad gerekend.
[bewerk] Belang van de Randstad nationaal/ internationaal
De Randstad is een van de grootste agglomeraties van de EU waar het gaat om economie en inwonertal. Ze is van zeer groot belang op zowel nationaal als internationaal niveau. Op nationaal niveau moet men dan bijvoorbeeld denken aan de Nederlandse volksvertegenwoordiging in Den Haag, de TV- en radiostations in de omgeving van Aalsmeer en Hilversum, en het grootste treinstation van Nederland in Utrecht.
Internationaal is de Randstad ook een zeer belangrijke agglomeratie. Zo zetelen in Den Haag bijvoorbeeld onder andere het Joegoslavië-tribunaal, het Internationaal Strafhof, het Internationaal Gerechtshof, Europol, Permanent Hof van Arbitrage en Eurojust. Amsterdam is door verschillende organisaties ingedeeld als wereldstad, mede dankzij het grote culturele aanbod van de stad. Tevens is Schiphol een van de grootste luchthavens in de EU. Met een vierde plek komt de nationale luchthaven van Nederland na London Heathrow, Paris Charles de Gaulle en Frankfurt International Airport. Op het wereldtoneel blijft Schiphol rond plaats 9 hangen (zie lijst van drukste luchthavens). Verder ligt een van de grootste havens ter wereld in de Randstad (Rotterdam) en is dat de bloemenveiling in Aalsmeer de grootste ter wereld is.
[bewerk] Trivia
De naam Randstad zou bedacht zijn door KLM-oprichter Albert Plesman.
[bewerk] Zie ook
- Lijst van grootste metropolen van Europa
- Vlaamse Ruit (de Belgische tegenhanger van de Randstad)
[bewerk] Externe links
- www.zuidvleugel.nl - Initiatief van de Provincie Zuid-Holland. Zuidvleugel is de bestuurlijke benaming voor het dichtstbevolkte deel (zuidwesten) van de Randstad.
- Atelier Zuidvleugel - Recente ontwikkelingen en infrastructurele plannen in de Zuidvleugel.
- voorstel voor Herinrichting van de Randstad
| Bronnen en referenties: |
|
