Utrecht (provincie)
Van Wikipedia
|
||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||
Utrecht (
uitspraak (info·uitleg)) is met een oppervlakte van 1449 km² de kleinste provincie van Nederland. De provincie telt ca. 1,17 miljoen inwoners. De dichtbevolkte en zeer centraal gelegen provincie wordt algemeen tot de Randstad gerekend. De hoofdstad is Utrecht. Deze stad was het centrum van het bisdom of Sticht Utrecht dat de voorloper was van de huidige provincie.
Inhoud |
[bewerk] Geografie
Utrecht grenst in het westen en zuidwesten aan Zuid-Holland, in het oosten en zuidoosten aan Gelderland, in het noordwesten aan Noord-Holland en in het noordoosten aan het Eemmeer, een van de Randmeren. De zuidgrens wordt grotendeels gevormd door de Rijn en de Lek.
Het grondgebied van de kleinste provincie van Nederland is de afgelopen decennia drie keer uitgebreid: in 1970 met Oudewater, in 1989 met Woerden en in 2002 met Vianen. Deze drie stadjes behoorden daarvoor tot Zuid-Holland. In 2002 verloor de provincie het grondgebied van de voormalige gemeente Loosdrecht aan de provincie Noord-Holland, toen deze opging in de nieuwe gemeente Wijdemeren.
Utrecht kent een grote verscheidenheid aan landschappen. Centraal ligt de hoofdstad Utrecht met forenzenplaatsen als Nieuwegein en Houten in het zuiden en Maarssen in het noorden. Ten zuidwesten van dit stedelijk gebied ligt de landelijke Lopikerwaard en ten noordwesten ervan het veenweidegebied rond Vinkeveen en Mijdrecht. Het stadje Woerden ligt halverwege deze Groene Hart-regio's.
Noordelijk van de stad Utrecht liggen de Vechtstreek en de Loosdrechtse Plassen, beide belangrijke recreatiegebieden.
Het oosten van de provincie wordt doorsneden door de Utrechtse Heuvelrug. Langs de zuidflank van deze oude stuwwal liggen lommerrijke plaatsen als Zeist, Driebergen-Rijsenburg en Doorn. De Heuvelrug loopt tot aan Rhenen.
Tussen de Heuvelrug en de Rijn bevindt zich het landelijke Kromme-Rijngebied, dat met zijn fruitteelt aansluit op de Betuwe aan de overkant van de rivier. Het stadje Wijk bij Duurstede is hier het centrum van. Aan de andere kant van de Heuvelrug ligt de Gelderse Vallei met de grote plaats Veenendaal. De noordoosthoek van de provincie wordt in beslag genomen door de stad Amersfoort en het poldergebied van het Eemland. Aan de voormalige Zuiderzee ligt de karakteristieke plaats Bunschoten-Spakenburg.
Wat de waterwegen betreft is de hoofdstad opnieuw het centrum van de provincie: de Kromme Rijn, een aftakking van de Rijn, splitst zich in Utrecht in de Vecht en de Leidse Rijn, die later Oude Rijn wordt. Vanaf de aftakking van de Kromme Rijn, bij Wijk bij Duurstede, heet de Rijn Lek. Het noordoosten van de provincie wordt beheerst door de rivier de Eem en het zuidoosten door het Valleikanaal (Grebbe). De provincie wordt van noord naar zuid doorsneden door het Amsterdam-Rijnkanaal, dat door de stad Utrecht loopt. Utrecht en Amersfoort zijn de twee grote historische steden van de provincie. Veel kleiner zijn de stadjes Woerden, Rhenen, Wijk bij Duurstede, IJsselstein, Oudewater en Montfoort.
[bewerk] Bestuur
Uitslag in Utrecht van de verkiezingen voor de Provinciale Staten van maart 2003 en maart 2007 (links) en voor de Tweede Kamer van november 2006 (rechts):
| Uitslag Statenverkiezingen 2003 en 2007 | ||||
|---|---|---|---|---|
| 2003 | 2003 | 2007 | 2007 | |
| Partij | Stemmen in % | Zetels | Stemmen in % | Zetels |
| CDA | 24,0 | 16 | 22,4 | 11 |
| VVD | 20,7 | 14 | 20,1 | 10 |
| PvdA | 21,1 | 14 | 15,8 | 8 |
| SP | 5,6 | 3 | 11,7 | 5 |
| GroenLinks | 9,9 | 6 | 9,1 | 4 |
| ChristenUnie | 5,6 | 3 | 8,9 | 4 |
| D66 | 5,9 | 4 | 4,0 | 2 |
| SGP | 3,6 | 2 | 3,2 | 1 |
| PvdD | - | - | 2,7 | 1 |
| Mooi Utrecht | - | - | 2,1 | 1 |
| LPF | 2,3 | 1 | - | - |
| Opkomst | 50,9 | 63 | 49,9 | 47 |
| Uitslag Kamerverkiezingen 2006 | ||
|---|---|---|
| Partij | Stemmen in % | +/- (2003) |
| CDA | 26,8 | - 0,5 |
| PvdA | 18,7 | - 4,8 |
| VVD | 16,7 | - 3,7 |
| SP | 13,2 | + 7,3 |
| GroenLinks | 6,5 | - 0,2 |
| ChristenUnie | 5,5 | + 2,4 |
| PVV | 5,1 | - |
| D66 | 2,7 | - 2,5 |
| SGP | 2,0 | - 0,1 |
| PvdD | 1,9 | + 1,4 |
| LPF | 0,2 | - 4,6 |
| Opkomst | 82,9 | - 0,1 |
Mutaties Provinciale Staten:
- LPF 0 zetels, VVD 15 zetels
College van Gedeputeerde Staten:
- Commissaris van de Koningin: mr. B. (Boele) Staal - D66
- Gedeputeerde: drs. J.P.J. (Jan Pieter) Lokker - CDA
- Gedeputeerde: mr. J.G.J. (Annie) Kamp - CDA
- Gedeputeerde: J.G.P. (Jan) van Bergen - PvdA
- Gedeputeerde: dr. G. (Ger) Mik - PvdA
- Gedeputeerde: mr. J.H. (Jan) Ekkers - VVD
- Gedeputeerde: J. (Joop) Binnekamp - VVD
- Provinciesecretaris: drs. H.H. (Herman) Sietsma - (ChristenUnie)
[bewerk] Gemeenten
[bewerk] Plaatsen
Abcoude - Achttienhoven - Amerongen - Amersfoort - Austerlitz - Baambrugge - Baarn - Benschop - De Bilt - Bilthoven - Bosch en Duin - Breukelen - Bunnik - Bunschoten-Spakenburg - Cabauw - Cothen - Den Dolder - Doorn - Driebergen-Rijsenburg - Eemdijk - Elst - 't Goy - Groenekan - Haarzuilens - Harmelen - Hoogland - Hooglanderveen - Houten - Huis ter Heide - IJsselstein - Kamerik - Kanis - Kockengen - Langbroek - Leersum - Leusden - Linschoten - Loenen (aan de Vecht) - Loenersloot - Lopik - Lopikerkapel - Maarn - Maarsbergen - Maarssen - Maartensdijk - De Meern - Mijdrecht - Montfoort - Nieuwegein - Nigtevecht - Odijk - Oudewater - Polsbroek - Renswoude - Rhenen - Schalkwijk - Soest - Soesterberg - Tull en 't Waal - Utrecht - Veenendaal - Vianen - Vinkeveen - Vleuten - Werkhoven - Westbroek - Wijk bij Duurstede - Wilnis - Woerden - Woudenberg - Zegveld - Zeist - Zevenhuizen
[bewerk] Voormalige plaatsen
[bewerk] Varia
Inwoners van, of mensen geboren in de provincie Utrecht werden vooral vroeger ook vaak aangeduid als: Stichtenaren.
[bewerk] Zie ook
- Lijst van voormalige gemeenten in Utrecht
- Lijst van steden en dorpen in Utrecht
- Lijst van gouverneurs en Commissarissen van de Koning(in) van Utrecht
- Utrecht van A tot Z
[bewerk] Externe links
- de website van de provincie Utrecht
- Kerngegevens provincie Utrecht
- UtrechtYourWay toeristische informatie over de provincie Utrecht
- Foto's van Utrecht, op locatie geprojecteerd in Google Earth
 |
Meer bronnen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Langs de Vecht en d'oude Rijnstroom op de Nederlandse Wikisource. |
|
|
 |
||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||
| {{{afb_links}}} | Departementen van het Koninkrijk Holland (1806-1810) | |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Brabant - Gelderland - Stad en Lande - Holland (1807 Amstelland - Maasland) - Friesland - Oost-Friesland (1807) - Overijssel - Utrecht - Zeeland |
|||
