Alkan

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Alkany to węglowodory nasycone (związki organiczne) w których atomy węgla łączą się bezpośrednio ze sobą wiązaniami pojedynczymi. (Porównaj: alkeny, alkiny)

Ogólny wzór sumaryczny alkanów: C_nH_2n+2. Grupa alkanów uszeregowana według długości łańcucha węglowego stanowi szereg homologiczny alkanów.

Łańcuchy węglowe alkanów mogą być:

Proste

Rozgałęzione

Cykliczne

Nazwa węglowodory nasycone wynika z faktu, że alkany nie mogą podlegać żadnym reakcjom addycji. Alkany są dość niereaktywnymi związkami chemicznymi, ulegają reakcjom tylko w skrajnych warunkach reakcji (wysoka temperatura i ciśnienie). Generalnie wyróżnia się dwa typy reakcji, którym ulegają alkany:

spalanie
- spalanie całkowite – produkty spalania to dwutlenek węgla i para wodna (woda)
- półspalanie – produkty tlenek węgla i para wodna (woda)
- spalanie niecałkowite – produkty spalania para wodna (woda), sadza {węgiel}
halogenowanie wolnorodnikowe, w której otrzymuje się mieszaninę wszystkich możliwych izomerów halogenopochodnych.

[edytuj] Nazewnictwo Alkanów

Nazwa alkanu składa się z trzech części:

przedrostek -- rdzeń -- przyrostek

przedrostek-lokant podstawnika
rdzeń - liczba atomów węgla w łańcuchu głównym.
przyrostek - właściwy dla danego szeregu homologicznego. Dla alkanów jest to "-an"

Etapy nazywania alkanu

Wyszukanie macierzystego związku.
- Znajdź najdłuższy łańcuch węglowy.
- Jeżeli dwa różne łańcuchy mają identyczną długość, wybierz ten w którym jest więcej rozgałęzień.
Numeracja w łańcuchu głównym:
- Numerujemy od końca najbliższemu pierwszemu rozgałęzieniu.
- Jeżeli rozgałęzienia występują w równej długości od końców to numerujemy od końca bliższego drugiemu rozgałęzieniu.
Określenie i numeracja podstawników:
- Każdy podstawnik oznaczamy zgodnie z miejscem przyłączenia do łańcucha głównego.
- Jeżeli do danego atomu węgla są przyłączone dwa lub więcej podstawników to przypisujemy im tą samą cyfrę.
Zapis nazwy związku
- Podstawniki podajemy w kolejności alfabetycznej.
  1. Przy nazwach typu "izo-" (np izobutyl) pierwszą literą jest "i"
  2. Przy nazwach typu iBU pierwszą literą jest "b"
- Całą nazwę zapisz w postaci jednego słowa.
  1. Do rozdzielenia przyrostów użyj łączników "-".
  2. Do rozdzielenia cyfr użyj przecinka ","

Przykład: 2,2-dimetylobutan

"2,2" - Lokant podstawnika. Dwa podstawniki są przy tym samym węglu, dlatego przypisujemy im tą samą cyfrę
"dimetylo" - Ilość podstawników danego rodzaju przy konkretnym węglu("di-", "tri-", "tetra-").
"dimetylo" - Nazwa podstawnika. W tym wypadku jest to grupa metylowa.
butan - nazwa czystego(nie podstawionego) alkanu, który ma tyle samo atomów węgla ile łańcuch główny.

[edytuj] Nazwy alkanów od 1 do 100 atomów węgla w cząsteczce

l.p.	Nazwa alkanu	l.p.	Nazwa alkanu	l.p.	Nazwa alkanu	l.p.	Nazwa alkanu
1	met an	26	heksa koz an	51	hen penta kont an	76	heksa hepta kont an
2	et an	27	hepta koz an	52	do penta kont an	77	hepta hepta kont an
3	prop an	28	okta koz an	53	tri penta kont an	78	okta hepta kont an
4	but an	29	nona koz an	54	tetra penta kont an	79	nona hepta kont an
5	pent an	30	tria kont an	55	penta penta kont an	80	okta kont an
6	heks an	31	hen tria kont an	56	heksa penta kont an	81	hen okta kont an
7	hept an	32	do tria kont an	57	hepta penta kont an	82	do okta kont an
8	okt an	33	tri tria kont an	58	okta penta kont an	83	tri okta kont an
9	non an	34	tetra tria kont an	59	nona penta kont an	84	tetra okta kont an
10	dek an	35	penta tria kont an	60	hexa kont an	85	penta okta kont an
11	un dek an	36	heksa tria kont an	61	hen hexa kont an	86	heksa okta kont an
12	do dek an	37	hepta tria kont an	62	do hexa kont an	87	hepta okta kont an
13	tri dek an	38	okta tria kont an	63	tri hexa kont an	88	okta okta kont an
14	tetra dek an	39	nona tria kont an	64	tetra hexa kont an	89	nona okta kont an
15	penta dek an	40	tetra kont an	65	penta hexa kont an	90	nona kont an
16	heksa dek an	41	hen tetra kont an	66	heksa hexa kont an	91	hen nona kont an
17	hepta dek an	42	do tetra kont an	67	hepta hexa kont an	92	do nona kont an
18	okta dek an	43	tri tetra kont an	68	okta hexa kont an	93	tri nona kont an
19	nona dek an	44	tetra tetra kont an	69	nona hexa kont an	94	tetra nona kont an
20	ej koz an	45	penta tetra kont an	70	hepta kont an	95	penta nona kont an
21	hen ej koz an	46	heksa tetra kont an	71	hen hepta kont an	96	heksa nona kont an
22	do koz an	47	hepta tetra kont an	72	do hepta kont an	97	hepta nona kont an
23	tri koz an	48	okta tetra kont an	73	tri hepta kont an	98	okta nona kont an
24	tetra koz an	49	nona tetra kont an	74	tetra hepta kont an	99	nona nona kont an
25	penta koz an	50	penta kont an	75	penta hepta kont an	100	hekt an

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne

n-Alkany (liniowe)
metan CH₄	etan C₂H₆	propan C₃H₈	butan C₄H₁₀	pentan C₅H₁₂	heksan C₆H₁₄	heptan C₇H₁₆	oktan C₈H₁₈
nonan C₉H₂₀	dekan C₁₀H₂₂	undekan C₁₁H₂₄	dodekan C₁₂H₂₆	tridekan C₁₃H₂₈	tetradekan C₁₄H₃₀	pentadekan C₁₅H₃₂	heksadekan C₁₆H₃₄
heptadekan C₁₇H₃₆	oktadekan C₁₈H₃₈	nonadekan C₁₉H₄₀	eikozan C₂₀H₄₂	heneikozan C₂₁H₄₄	dokozan C₂₂H₄₆	trikozan C₂₃H₄₈	tetrakozan C₂₄H₅₀
pentakozan C₂₅H₅₂	heksakozan C₂₆H₅₄	heptakozan C₂₇H₅₆	oktakozan C₂₈H₅₈	nonakozan C₂₉H₆₀	triakontan C₃₀H₆₂	hentriakontan C₃₁H₆₄	dotriakontan C₃₂H₆₆
tritriakontan C₃₃H₆₈	tetratriakontan C₃₄H₇₀	pentatriakontan C₃₅H₇₂	heksatriakontan C₃₆H₇₄	heptatriakontan C₃₇H₇₆	oktatriakontan C₃₈H₇₈	nonatriakontan C₃₉H₈₀	tetrakontan C₄₀H₈₂