Banknoty Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 1944-1989

Z Wikipedii

Banknoty Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 1944-1989

W 1944 r. na terenach wyzwolonych spod okupacji niemieckiej zaszła konieczność wprowadzenia środka płatniczego. Dekretem PKWN z 24 sierpnia 1944r. wprowadzono pierwsze banknoty z nazwą nieistniejącego jeszcze Narodowego Banku Polskiego. Banknoty o nominałach 50 groszy, 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 i 500 złotych weszły do obiegu 27 sierpnia. Banknoty zaprojektowane przez grafików rosyjskich wyprodukowano w Moskwie w drukarni GOZNAK. Były zaopatrzone w klauzulę prawną przyjmowanie we wszystkich wypłatach jest obowiązkowym, fałszowanie będzie karane zgodnie z prawem.

Nominał	przednia strona banknotu	odwrotna strona banknotu
50 gr
1 zł
2 zł
5 zł
10 zł
20 zł
50 zł
100 zł
500 zł

Dekretem z 15 stycznia 1945 powołany został Narodowy Bank Polski. Pierwszym banknotem NBP było 1000 zł wyprodukowane w PWPW w Łodzi. Banknoty wykonane w ZSRR i późniejsza produkcja krajowa były łatwe do podrobienia dlatego NBP wprowadzał nowe wzory banknotów. Zostały one zaprojektowane przez artystów grafików Ryszarda Kleszewskiego i Wacława Borowskiego.

Nominał	przednia strona banknotu	odwrotna strona banknotu
1945 1000 zł
15.01.1946 500 zł
15.01.1946 1000 zł
15.05.1946 1 zł
15.05.1946 2 zł
15.05.1946 5 zł
15.05.1946 10 zł
15.05.1946 20 zł
15.05.1946 50 zł
15.05.1946 100 zł
15.07.1947 20 zł
15.07.1947 100 zł
15.07.1947 500 zł
15.07.1947 1000 zł

W 1950 r. ustawą z dnia 28 października przeprowadzono wymianę pieniędzy. Wprowadzone do obiegu z soboty na niedzielę 30 października banknoty były przygotowywane w wielkiej tajemnicy. Banknoty o wyższych nominałach były drukowane za granicą a o nominałach 2 i 5 złotych w PWPW w Łodzi. Banknoty z lat 1944-1947 wymieniano na nową emisję z 1 lipca 1948 w stosunku 100 do 1. Pieniądze ulokowane w bankach wymieniano 100 do 3.

Nominał	przednia strona banknotu	odwrotna strona banknotu
01.07.1948 (1950) 2 zł
01.07.1948 (1950) 5 zł
01.07.1948 (1950) 10 zł
01.07.1948 (1950) 20 zł
01.07.1948 (1950) 50 zł "rybak"
01.07.1948 (1950) 100 zł "hutnik"
01.07.1948 (1950) 500 zł "górnik"

W 1966 r. wprowadzono do obiegu banknot o nominale 1000 zł w odmiennej szacie graficznej. Od 1975 r. NBP rozpoczął wprowadzanie nowych wzorów banknotów z tzw. serii "Wielcy Polacy". Wraz z pogarszającą się sytuacją gospodarczą i postępującą inflacją sukcesywnie wprowadzano nowe, coraz większe nominały. Po wprowadzeniu stanu wojennego w emisji z 1982 r. wprowadzono banknoty 10 i 20 złotowe zastępujące bilon.

Nominał	przednia strona banknotu	odwrotna strona banknotu
29.10.1965 (01.06.1966) 1000 zł Mikołaj Kopernik
16.12.1974 500 zł Tadeusz Kościuszko ---------- Insurekcja kościuszkowska
15.01.1975 100 zł Ludwik Waryński ---------- "Proletaryat"
09.05.1975 50 zł Karol Świerczewski ---------- Krzyż Grunwaldu
02.07.1975 1000 zł Mikołaj Kopernik ---------- Układ heliocentryczny
25.05.1976 200 zł Jarosław Dąbrowski ---------- Ściana Komunardów
01.05.1977 2000 zł Mieszko I ---------- Bolesław Chrobry
01.06.1982 10 zł Józef Bem ---------- dziesięć złotych
01.06.1982 20 zł Romuald Traugutt ---------- dwadzieścia złotych
01.06.1982 5000 zł Fryderyk Chopin ---------- "Polonez"
01.02.1987 10 000 zł Stanisław Wyspiański ---------- Kraków
01.02.1989 20 000 zł Maria Skłodowska-Curie ---------- Reaktor jądrowy "Ewa"
01.12.1989 50 000 zł Stanisław Staszic ---------- Pałac Staszica w Warszawie
01.12.1989 200 000 zł godło PRL ---------- Warszawa

Ostatnim banknotem PRL-u było prowizoryczne 200 000 zł. Banknot ten wydany 1 grudnia 1989 ze względu na brak zabezpieczeń był bardzo krótko w obiegu. 27 grudnia 1989 ustawą Sejmu PRL nastąpiła zmiana nazwy państwa na Rzeczpospolita Polska.

Przy opisie wykorzystano informacje zawarte w Katalogu polskich pieniędzy papierowych od 1974 r. Czesława Miłczaka.