Canon de 75 modèle 1897
Z Wikipedii
Armata 75 mm wz. 1897 (fr. Canon de modèle Mle 1897) – francuska armata polowa używana w czasie I i II wojny światowej. Często nazywana armatą Schneider jako, że wiele armat tego typu zostało wyprodukowanych w zakładach Schneider & Cie w Le Creusot. Popularnie znana we Francji jako soixante-quinze ("siedemdziesiątka-piątka").
Spis treści |
[edytuj] Opis konstrukcji
Została skonstruowana na przełomie XIX i XX wieku we Francji przez majora Deporta. Była to pierwsza w świecie nowoczesna armata o ogólnej konstrukcji używanej do dziś. Jej wprowadzenie na uzbrojenie armii francuskiej spowodowało rewolucyjny wręcz wzrost jej siły ognia i wymusiło na innych krajach możliwie szybkie opracowanie własnych dział podobnej konstrukcji.
Składała się z lufy z zamkiem śrubowym, kołyski, oporopowrotnika i łoża. Właśnie oporopowrotnik był najbardziej rewolucyjnym rozwiązaniem armaty. Poprzednie modele dział miały lufy przymocowane do łoża na sztywno, co powodowało, iż po każdym strzale armata odskakiwała do tyłu. Oporopowrotnik pozwolił zlikwidować ten problem, a zwiększenie stabilności systemu oraz użycie nowoczesnego zamka pozwoliło na szybkostrzelność w granicach około 30 strzałów na minutę co było wówczas wynikiem znakomitym.
Nowoczesna budowa lufy składającej się z lufy rdzeniowej, obsady i płaszcza pozwoliła także na drastyczne zwiększenie donośności armaty. Te właśnie cechy spowodowały, iż w momencie skonstruowania armaty model 1897 wszystkie inne działa stały się momentalnie przestarzałe.
[edytuj] Użycie bojowe
"Siedemdziesiątka-piątka" była znakomitą armatą polową, świetnie nadającą się do prowadzenia wojny manewrowej ale okazała się zupełnie bezużyteczna w czasie pozycyjnych, okopowych walk I wojny światowe. Jako armata miała zbyt małą donośność do prowadzenia ognia przeciwartyleryjskiego służącego do zniszczenia armat wroga, jej pociski miały zbyt małą moc niszczącą aby służyć do burzenia fortyfikacji wroga, a jako armata czyli broń płaskotorowa nie nadawała się do ostrzeliwania okopów. Do tych zadań wyprodukowano wówczas we Francji szereg haubic oraz dział polowych o większych kalibrach, między innymi znakomitą armatę Canon de 105 modèle 1913.
[edytuj] Wersje
We Francji opracowano kilka odmian tej armaty:
- canon de 75 mm mle 1897 modifié 1938 - unowocześniona wersja z kołami pneumatycznymi i zmienioną tarczą
- autocanon de 75 mm mle 1913 - samobieżna armata przeciwlotnicza na ciężarówce De Dion Bouton
- canon de 75 mm contre-aéroplanes sur plateforme mle 1915 - statyczne działo przeciwlotniczej na obrotowej platformie
- canon de 75 mm contre-aéroplanes mle 1917 - holowane działo przeciwlotnicze
- canon de 75 mm mle 1897 modifié 1933 - armata przeciwpancerna z inną konstrukcją łoża pozwalającą na kąt ostrzału w płaszczyźnie poziomej wynoszący 58°
[edytuj] Użytkownicy
Głównym użytkownikiem armaty była Francja. Ponadto armat tego typu używała Polska jako armata 75 mm wz. 1897, było to podstawowe działo polowe Wojska Polskiego w okresie międzywojennym i podczas kampanii wrześniowej.
Podczas II wojny zdobyte przez Wehrmacht armaty służyły w armii niemieckiej jako 7,5 cm Feldkanone 231(f) (7,5 cm FK97(f)). Po rozpoczęciu inwazji na Związek Radziecki część zdobycznych armat przystosowano do roli dział przeciwpancernych umieszczając je na lawecie armat 5 cm PaK 38 - działa te otrzymały oznaczenie 7,5 cm Pak 97/38).
Innymi użytkownikami tych dział była Serbia, Włochy, USA (wersja amerykańska znana była jako 75 mm M2), Rumunia i Belgia.
[edytuj] Dane taktyczno-techniczne armaty
- Kaliber: 75 mm
- Obsługa: 6 osób
- Masa
- Wymiary
- długość lufy: 2721 cm
- długość działa w położeniu marszowym: 840 cm
- długość działa w położeniu bojowym: 450 cm
- szerokość działa: 182 cm
- Promień skrętu działa: 10,7 m
- Pole ostrzału poziome: ok. 6°
- Pole ostrzału pionowe: od -11° do +18°
- Maksymalna donośność: 11 200 m
- Szybkostrzelność: do 12 strz./min.
- Waga pocisku: 5,2-7,9 kg
- Prędkość wylotowa pocisku: ok. 550 m/s
- Grubość tarczy pancernej: 8 mm
- Trakcja: 6 koni lub motorowa
