Elfriede Jelinek

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Elfriede Jelinek (ur. 20 października 1946 w Mürzzuschlag) – pisarka austriacka, laureratka Literackiej Nagrody Nobla w roku 2004. Jej ojciec był czeskim Żydem, a matka pochodziła z Wiednia.

Od młodych lat uczyła się gry na fortepianie. Ukończyła Konserwatorium w Wiedniu (dyplom w 1971 r.). Na Uniwersytecie w Wiedniu ukończyła historię sztuki.

Głównymi tematami jej feministycznej, nierzadko skandalizującej prozy są kobieca seksualność i walka płci, aczkolwiek w ostatnich latach zajęła się głównie satyrycznym i demaskatorskim opisem współczesnych problemów społecznych, m.in. walką z przejawami faszyzmu i antysemityzmu. W środowisku literackim jest uważana za pisarkę kontrowersyjną. Jest związana z lewicą – przez lata utrzymywała bliskie kontakty ze środowiskami komunistycznymi (w latach 1974-1991 była członkiem Komunistycznej Partii Austrii).

Jej powieść Pianistka została zekranizowana w 2001 przez austriackiego reżysera Michaela Haneke – główną rolę zagrała francuska aktorka Isabelle Huppert.

[edytuj] Wyróżnienia

1998 Georg-Büchner-Preis
2002 Mülheimer Dramatikerpreis za Macht Nichts
2003 Else-Lasker-Schüler-Preis
2004 Lessing-Preis für Kritik
2004 Mülheimer Dramatikerpreis za Das Werk
2004 Nagroda Nobla w dziedzinie literatury

[edytuj] Powieści

bukolit. hörroman; Wien 1979
wir sind lockvögel baby!; Reinbek 1970
Michael. Ein Jugendbuch für die Infantilgesellschaft; Reinbek 1972
Amatorki (Die Liebhaberinnen); Reinbek 1975
Wykluczeni (Die Ausgesperrten); Reinbek 1980
Pianistka (Die Klavierspielerin); Reinbek 1983
Oh Wildnis, oh Schutz vor ihr; Reinbek 1985
Lust; Reinbek 1989
Die Kinder der Toten; Reinbek 1997
Gier; Reinbek 2000

[edytuj] Dramaty

Was geschah, nachdem Nora ihren Mann verlassen hatte; 1977
Clara S.; 1981
Burgtheater; 1983
Choroba, albo współczesne kobiety; 1984
Präsident Abendwind; 1987
Wolken.Heim; 1988
Totenauberg; 1991
Raststätte; 1994
Stecken, Stab und Stangl; 1996
Ein Sportstück; 1998
er nicht als er; 1998
In den Alpen
Das Werk
Prinzessinnendramen
Bambiland; 2003'

Laureaci Literackiej Nagrody Nobla

1901: Prudhomme • 1902: Mommsen • 1903: Bjørnson • 1904: F.Mistral, Echegaray • 1905: Sienkiewicz • 1906: Carducci • 1907: Kipling • 1908: Eucken • 1909: Lagerlöf • 1910: Heyse • 1911: Maeterlinck • 1912: Hauptmann • 1913: Tagore • 1915: Rolland • 1916: Heidenstam • 1917: Gjellerup, Pontoppidan • 1919: Spitteler • 1920: Hamsun • 1921: France • 1922: Benavente • 1923: Yeats • 1924: Reymont • 1925: Shaw • 1926: Deledda • 1927: Bergson • 1928: Undset • 1929: Mann • 1930: Lewis • 1931: Karlfeldt • 1932: Galsworthy • 1933: Bunin • 1934: Pirandello • 1936: O'Neill • 1937: Gard • 1938: Buck • 1939: Sillanpää • 1944: Jensen • 1945: G.Mistral • 1946: Hesse • 1947: Gide • 1948: Eliot • 1949: Faulkner • 1950: Russell • 1951: Lagerkvist • 1952: Mauriac • 1953: Churchill • 1954: Hemingway • 1955: Laxness • 1956: Jiménez • 1957: Camus • 1958: Pasternak • 1959: Quasimodo • 1960: Perse • 1961: Andrić • 1962: Steinbeck • 1963: Seferis • 1964: Sartre • 1965: Szołochow • 1966: Agnon, Sachs • 1967: Asturias • 1968: Kawabata • 1969: Beckett • 1970: Sołżenicyn • 1971: Neruda • 1972: Böll • 1973: White • 1974: Johnson, Martinson • 1975: Montale • 1976: Bellow • 1977: Aleixandre • 1978: Singer • 1979: Elitis • 1980: Miłosz • 1981: Canetti • 1982: García Márquez • 1983: Golding • 1984: Seifert • 1985: Simon • 1986: Soyinka • 1987: Brodski • 1988: Mahfuz • 1989: Cela • 1990: Paz • 1991: Gordimer • 1992: Walcott • 1993: Morrison • 1994: Oe • 1995: Heaney • 1996: Szymborska • 1997: Fo • 1998: Saramago • 1999: Grass • 2000: Gao • 2001: Naipaul • 2002: Kertész • 2003: Coetzee • 2004: Jelinek • 2005: Pinter • 2006: Pamuk