Hematyt

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Hematyt -błyszcz żelaza

Figurka niedźwiedzia wykonana z hematytu

hematyt kolomorficzny

żelaziak czerwony

Hematyt

Nazwa pochodzi od gr. haema (haima) = krew oraz haimatites = krwisty; nawiązując do czerwonej barwy tego minerału po jego sproszkowaniu. Jest minerałem bardzo pospolitym.

[edytuj] Właściwości:

Wzór chemiczny: Fe₂O₃ (tlenek żelaza [III])
Układ krystalograficzny: trygonalny
Twardość w skali Mohsa : 6 - 6,5
Gęstość: 4,95 –5,26 g/cm³ - najczęściej 5,20
Rysa: wiśniowoczerwona, brunatnoczerwona
Barwa: stalowoszary, czarna (błyszcz żelaza); czerwonawa do krwistoczerwonej (krwawnik)
Przełam: nierówny, drzazgowy
Połysk: metaliczny, matowy
Łupliwość: brak

Tworzy kryształy izometryczne, krótkosłupowe, grubobeczułkowate, tabliczkowe, płytkowe, a niekiedy igiełkowe. Zazwyczaj przyjmuje postać romboedru.

Występuje w skupieniach

zbitych i skrytokrystalicznych (żelaziak czerwony),
grubokrystalicznych (błyszcz żelaza – Rio Marina na Elbie Włochy),
drobnoziarnistych , cienkotabliczkowych (mika żelazna),
skorupowych i naciekowych (krwawnik),
groniastych, kulistych i nerkowatych (szklane głowy – Cumbria w Wielkiej Brytanii; do 15 kg),
rozetowych (róża hematytowa – Minas Gerais Brazylia ; średnica do 15 cm i Szwajcaria – do 7 cm), oraz
proszkowych, ziemistych i pylastych (śmietana hematytowa).
Niekiedy tworzy pseudomorfozy po magnetycie (martyt).

Jest kruchy, nieprzezroczysty. Czasami zawiera domieszki glinu – hematyt glinowy, alumohematyt; oraz manganu.

[edytuj] Występowanie:

Jest rozpowszechniony we wszystkich głównych typach skał, w których tworzy większe nagromadzenia lub jako minerał poboczny barwi je na różowo lub czerwono. Występuje jako spoiwo w niektórych skałach osadowych, okruchowych. Towarzyszy magnetytowi i pirytowi.

Miejsca występowania: USA – okolice J.Górnego, Tennesse; Kanada – Quebec; Meksyk, Wenezuela, Brazylia, Liberia, Indie, Ukraina – Krzywy Róg, Kazachstan, Australia, Francja – kryształy do 10 cm, Niemcy, Szwecja, Japonia – kryształy do 6 cm..

W Polsce – na terenie Rezerwatu Archeologicznego Rydno (województwo świętokrzyskie, pomiędzy Starachowicami a Skarżyskiem-Kamienną) - co ciekawe był tu eksploatowany już od schyłkowego paleolitu, w okolicach Nowej Słupi (Góry Świętokrzyskie), w Tatrach, w Kotlinie Kłodzkiej, Górach Kaczawskich, spotykany jest na Kujawach^{[potrzebne źródło]}.

[edytuj] Zastosowanie:

Główna ruda żelaza (70% Fe) – nie jest najbardziej bogatą, ale jest bardzo powszechną rudą żelaza. Bywa używany jako naturalny pigment do wyrobu czerwonej farby (czerwona ochra). Ma duże znaczenie kolekcjonerskie. Wykorzystywany jako kamień ozdobny i jubilerski. Używany do wyrobu drobnej galanterii artystycznej i żałobnej.

[edytuj] Zobacz też:

magnetyt, limonit, syderyt

[edytuj] Bibliografia:

Atlas mineralogii –G.G.Gormaz , J.J.Casanovas – „Wiedza i życie”1992r.
W.Heflik, L.Natkaniec – Nowak – Minerały Polski – Wyd. „Antykwa” - 1998r.
J.Żaba - Ilustrowany słownik skał i minerałów – Videograf II Sp. z o. o - 2003r.
W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd.”Alma- Press” 2003r.