Jan Berger
Z Wikipedii
Jan Berger (ur. 7 października 1889 w Tarnowie, zm. 13 września 1957 w Poznaniu), polski historyk literatury niemieckiej, profesor Uniwersytetu Poznańskiego.
Był synem oficera armii austriackiej Jana i Marii z Kocherów. Kształcił się w gimnazjach w Rzeszowie, Dębicy i Krakowie, studiował filologię germańską, angielską i klasyczną na Uniwersytecie Jagiellońskim (m.in. pod kierunkiem Wilhelma Creizenacha) w latach 1908-1911, następnie germanistykę na uniwersytecie w Berlinie (1911-1912). Pracował jako nauczyciel języka niemieckiego w szkołach powszechnych we Lwowie (do 1918), następnie w Poznaniu. W 1924 obronił doktorat na UJ (na podstawie pracy Dichtung und Wahrheit in den Bekenntnissen einer schoenen Seele), dwa lata później został adiunktem na Uniwersytecie Poznańskim. Od 1932 był docentem w Katedrze Filologii Germańskiej tej uczelni; kierował Katedrą w latach 1933-1953 (1945-1946 także Katedrą Filologii Angielskiej), później Katedrą Historii Literatury Niemeickiej (1953-1957). W 1936 został profesorem nadzwyczajnym, w 1949 - profesorem zwyczajnym. W czasie okupacji hitlerowskiej został wysiedlony z Poznania, utracił wówczas znaczną część dorobku rękopiśmiennego; brał udział w tajnym nauczaniu w Krakowie i Poznaniu. W ostatnich latach życia ciężko chorował, pozostawał unieruchomiony w pancerzu gipsowym, ale kontynuował wykłady i seminaria do końca życia.
Jako naukowiec zajmował się historią literatury niemieckiej XIX i XX wieku oraz historią przekładów literatury niemieckiej. Analizował m.in. stosunek Christiana Grabbego do romantyzmu. Interesował się nowożytnym romansem szwajcarskim oraz historią przekładów Fausta Goethego na język polski. Wskazywał na związki między twórczością Kasprowicza i Konopnickiej a ich działalnością przekładową; wydał - z własnym komentarzem i wstępem - wykłady uniwersyteckie Kasprowicza Prometeizm w poezji. Zgromadził materiały do bibliografii przekładów literatury niemieckiej na język polski. Współpracował z "Przeglądem Współczesnym" i "Przeglądem Zachodnim".
Niektóre publikacje:
- Grabbe i romantyka (1932)
- Jerzy Büchner (1934)
- Nowe drogi teatru niemieckiego (1935)
- Niemcy współczesne - zdobywające przeszłość (1936)
- Przekłady Kasprowicza. Poezja niemiecka (1948)
- Literatura niemiecka w przekładach Marii Konopnickiej (1956)
W 1950 został członkiem-korespondentem PAU, w 1935 - członkiem zwyczajnym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Był odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Źródła:
- Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983