Kolegium jezuickie w Poznaniu

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Kolegium Jezuickie w Poznaniu

Skrzydło południowe - widok z parku im. Fryderyka Chopina, nad dachem widoczny fragment hełmu wieży bramnej

Wieża bramna, widok od ul. Klasztornej

Jezuici przybyli do Poznania w 1571 roku obejmując ówczesny kościół świętego Stanisława biskupa (obecnie Kolegiata Poznańska pw. MB Nieustającej Pomocy i św. Marii Magdaleny) oraz , dwa szpitale, szkołę miejską "ad Sanctam Mariam Magdalenam" oraz plac pod budowę przyszłego kolegium oraz tereny wokół ówczesnego, rozebranego w XVII wieku, kościoła farnego – Kolegiaty pw. św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Tak liczne nadania sprawiły, że już w krótkim czasie Poznań stał się jednym z największych centrów Towarzystwa Jezusowego w Polsce. Obecny budynek Kolegium wzniesiono w latach 1701-1733 pod kierownictwem Jana Catenazziego.

Kolegium stało się drugą po Akademii Lubrańskiego szkołą o charakterze uczelni wyższej w mieście. Szkoła miała 16 profesorów, w tym pierwszego rektora – Jakuba Wujka i około 300 studentów. Wykładano takie przedmioty jak: matematykę, geometrię, fizykę, filozofię, prawo, języki antyczne oraz współczesne a także zoologię i ogrodnictwo. Szkoła jak na owe czasy była nowoczesna, gdyż wykłady z nauk przyrodniczych obejmowały również przeprowadzanie doświadczeń. Na terenie szkoły działało poza bogato wyposażonymi gabinetami biologicznym i fizycznym także obserwatorium astronomiczne i teatr szkolny. Jezuici próbowali przekształcić Kolegium w uniwersytet, na co otrzymali nawet zgodę papieża, która została jednak cofnięta wobec ostrej reakcji Uniwersytetu Jagiellońskiego, którego władze argumentowały, że dwa uniwersytety w Koronie stanowiłyby dla siebie jedynie konkurencję i jeden w zupełności wystarczy.

Po kasacie zakonu jezuickiego szkołę przejęła w 1773 Komisja Edukacji Narodowej i połączyła ją z Akademią Lubrańskiego. Nowopowstała Wojewódzka Szkoła Wydziałowa ponownie podjęła starania o uzyskanie statusu uniwersytetu i ponownie te starania zostały storpedowane przez Uniwersytet Jagielloński. Szkoła do dziś istnieje jako Liceum Św. Marii Magdaleny

Po II rozbiorze Polski szkołę przekształcono w gimnazjum, potem podzielono na dwa (gimnazjum im. Fryderyka Wilhelma i gimnazjum Św. Marii Magdaleny), a budynek stał się siedzibą władz zaborcy. W ręce polskie ponownie przeszedł w 1806 roku. Wówczas, w listopadzie przez niemal trzy tygodnie Kolegium stanowiło centrum ówczesnego świata – stało się kwaterą Napoleona Bonaparte. Po kongresie wiedeńskim budynek stał się siedzibą namiestnika Wielkiego Księstwa Poznańskiego, księcia Antoniego Henryka Radziwiłła. Funkcję tą pełnił do likwidacji autonomii w 1830 roku. Na dworze księcia gościło wiele sław, między innymi Fryderyk Chopin (1829) i Arthur Wellesley książę Wellington, pogromca Napoleona w bitwie pod Waterloo (1826).

W 1830 gmach zajęły pruskie urzędy Prowincji Poznańskiej. Po odzyskaniu niepodległości w 1919 stał się siedzibą Urzędu Wojewódzkiego, a po II wojnie światowej kolejno: Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, Prezydium Rady Narodowej Miasta Poznania i wreszcie Urząd Miejski (i tę funkcję spełnia do dziś).

[edytuj] Opis

Jest to trzypiętrowy gmach w kształcie podkowy otaczający wewnętrzny dziedziniec, który od strony północnej zamyka jednopiętrowe skrzydło z barokową wieżą bramą od ulicy Koziej. Różowa elewacja podzielona jest przez liczne białe pilastry oraz gzymsy (tzw. wielki porządek). Najstarszą część stanowią skrzydło południowe i zachodnie, następnie dobudowano skrzydło wschodnie a niskie skrzydło północne wraz wieżą powstało dopiero w 1737. Pierwotnie cały dziedziniec otaczał krużganek zamurowany w większości w XIX wieku, jego ocalałe fragmenty prowadzą do kościoła farnego. Najstarszym elementem całej budowli jest stojący przy bramie wjazdowej spiżowy słupek, będący w rzeczywistości sercem dzwonu, który spadł z dawnej, gotyckiej Kolegiaty św. Marii Magdaleny która zajmowała obecny Plac Kolegiacki.

Zobacz także: Liceum Ogólnokształcące św. Marii Magdaleny w Poznaniu