Konstandinos Kawafis

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Konstandinos Kawafis (Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, ur. 29 kwietnia 1863 w Aleksandrii w Egipcie, zm. tamże 29 kwietnia 1933) – największy poeta greckich czasów nowożytnych; twórca kunsztownej poezji w duchu tzw. parnasizmu i symbolizmu pozostający pod silnym wpływem literatury starożytnej; najwybitniejszy przedstawiciel greckiego modernizmu.

Język jego poezji jest trudny, nawiązujący do różnych historycznych tradycji, np. do słownictwa Bizancjum. Debiutował zbiorem wierszy Poiemata w 1904 roku. W Polsce wydano Wybór wierszy (1967), Poezje wybrane (1979), wreszcie Wiersze zebrane (1992, 1995) – efekt wieloletniej pracy wybitnego tłumacza Zygmunta Kubiaka.

[edytuj] Kalendarium życia

1863 – Konstandinos Kawafis urodził się 29 kwietnia w Aleksandrii w Egipcie jako ostatnie z dziewięciorga dzieci wielkiego greckiego kupca Petrosa Kawafisa i Chariklii z domu Fotiadis, zaślubionych w roku 1849.
1869 – kedyw Egiptu Ismail Pasza dekoruje Petrosa Kawafisa seniora orderem za zasługi gospodarcze dla kraju. W tymże roku odbywa się uroczysta inauguracja Kanału Sueskiego.
1870 – 10 sierpnia umiera Petros Kawafis senior; niebawem obniża się poziom materialny rodziny.
1872 – Chariklia z młodszymi dziećmi (pośród nich jest Konstandinos) wyjeżdża do Anglii.
1877 – aleksandryjska firma „Kawafis i synowie” przestaje istnieć.
1879 – Chariklia z synami powraca do Aleksandrii.
1881 – do 1882 roku Konstandinos uczęszcza w Aleksandrii do uczelni handlowej, zwanej „Liceum Hermasa”
1882 – powstanie arabskie w Aleksandrii pod wodzą pułkownika Arabiego; w lipcu flota brytyjska bombarduje miasto. Jeszcze przed bombardowaniem Chariklia z sześcioma synami (oprócz Jorgosa, który pracuje w Londynie) opuszcza Aleksandrię i udaje się do domu ojca, Jorgosa Fotiadisa, który mieszka pod Konstantynopolem.
1885 – w październiku Konstandinos z matką i braćmi wraca do Aleksandrii.
1886 – uzyskuje pracę w jednej z aleksandryjskich gazet i jako dziennikarz ma wstęp do gmachu Giełdy. Podejmuje działalność maklerską, którą będzie prowadził przez wiele lat. Zaczyna publikować artykuły, eseje, wiersze i przekłady poetyckie w greckich czasopismach wydawanych w Aleksandrii, Lipsku i w Atenach.
1889 – obejmuje posadę w egipskim Ministerstwie Robót Publicznych, w Wydziale Nawadniania, na razie bez poborów.
1891 – w marcu umiera jego brat Petros.
1892 – zostaje płatnym urzędnikiem w rzeczonym Wydziale Nawadniania.
1896 – w styczniu umiera dziadek Jorgos Fotiadis.
1897 – w maju i w czerwcu odbywa podróż z bratem Joanisem do Paryża – i Londynu.
1899 – 4 lutego umiera na atak serca Chariklia, matka poety.
1900 – w marcu umiera jego brat Jorgos.
1901 – Konstandinos, Pawlos i Joanis wynajmują wspólne mieszkanie przy ulicy Ramle. W czerwcu, lipcu i sierpniu Konstandinos z bratem Aleksandrosem odbywa podróż do Grecji, gdzie odwiedza między innymi redakcję periodyku literackiego „Panathenaia” i poznaje pisarza i krytyka Grigoriosa Ksenopulosa.
1902 – w styczniu umiera jego brat Aristidis.
1903 – od sierpnia do końca października Konstandinos odbywa długą podróż grecką; zawozi chorego Aleksandrosa do lekarzy w Atenach. Spotyka się z Ksenopulosem. Pisze podczas tej podróży esej, który dziś nazywamy Ars Poetica. W lutym ukazuje się na łamach „Panathenaia” dwanaście wierszy Konstandinosa Kawafisa oraz artykuł Ksenopulosa o jego twórczości pod tytułem Poeta.
1904 – wydaje prywatnie w Aleksandrii broszurę zawierającą czternaście jego utworów; jest to pierwszy opublikowany zbiór poezji Kawafisa. W grudniu brat jego Joanis przenosi się do Kairu, odtąd z Konstandinosem mieszka tylko Pawlos.
1905 – w sierpniu żegluje śpiesznie do Aleksandrosa, który przebywał w Atenach z żoną spodziewającą się dziecka i nagle zachorował na tyfus. W tymże miesiącu Aleksandros zmarł.
1907 – późną jesienią Konstandinos i Pawlos przeprowadzają się do nowego mieszkania w domu przy ulicy Lepsjusza nr 10. Nawiązuje współpracę z czasopismem młodych literatów greckich w Aleksandrii, „Nea Zoe”.
1908 – brat jego Pawlos wyjeżdża na zawsze z Aleksandrii; teraz Konstandinos będzie mieszkał samotnie.
1910 – wydaje prywatnie w Aleksandrii drugą, rozszerzoną edycję swojej broszury, obejmującą dwadzieścia jeden utworów.
1911 – nawiązuje współpracę z nowo powstałym periodykiem literackim w Aleksandrii „Grammata”.
1914 – do 1918 roku, w latach I wojny światowej, poznaje Aleksandrosa Singopulosa, który będzie jego opiekunem w późniejszych latach życia, i przebywającego w Egipcie z misją Czerwonego Krzyża – pisarza angielskiego E.M. Forstera, który w przyszłości rozsławi imię Kawafisa wśród intelektualistów angielskich, a potem europejskich.
1919 – w londyńskim czasopiśmie „Athenaeum” ukazuje się esej Forstera Poezja K.P. Kawafisa, który zostanie przedrukowany w książce Pharos and Pharillon (Londyn 1923).
1920 – umiera w Paryżu brat poety Pawlos.
1922 – Konstandinos odchodzi z Wydziału Nawadniania na emeryturę.
1923 – umiera jego brat Joanis. Kawafis pozostał zupełnie sam.
1929 – włoskie czasopismo „Settimana Egiziana” (25 kwietnia) poświęca cały numer Kawafisowi, zamieszczając autografy wierszy, eseje krytyczne, przekłady, rysunki, fotografie. We wrześniu poetę odwiedza Forster. W grudniu składa Konstandinosowi pełną czci wizytę twórca futuryzmu F.T. Marinetti.
1932 – w czerwcu lekarze rozpoznają u Konstandinosa raka gardła; Aleksandros Singopulos — z żoną Riką wiozą chorego poetę do lekarzy w Atenach. 4 lipca poddaje się operacji, w wyniku której traci głos. W październiku wraca do Aleksandrii.
1933 – w pierwszych miesiącach stan jego bardzo się pogarsza. Poeta przebywa w szpitalu greckim w Aleksandrii. Konstandinos Kawafis umiera 29 kwietnia 1933 roku, dokładnie w 70. rocznicę swoich urodzin. Dziedzicami swojego dobytku uczynił Aleksandrosa i Rikę Singopulos.
1935 – Singopulosowie publikują w Aleksandrii Ta Poiemata (Wiersze), kanon poezji Kawafisa, 154 utwory.
1948 – Aleksandryjski Ośrodek Kulturalny umieszcza na ścianie domu przy ulicy Lepsjusza 10 tablicę pamiątkową ku czci poety.
1963 – ukazują się w Atenach dwa zbiory poezji Kawafisa: Anekdota Peza Keimena (Niepublikowane teksty prozaiczne) w opracowaniu M. Peridisa – tu między innymi Ars Poetica – oraz Peza (Proza) w opracowaniu G.A. Paputsakisa – tu między innymi Dziennik o chorobie Mikesa Rallisa i Dziennik pierwszej podróży do Grecji..
1968 – G.P. Sawidis wydaje w Atenach tom ineditów poetyckich Kawafisa: Anekdota poiemata 1882-1923 (Wiersze niepublikowane).
1979 – R. Lavagnini publikuje w Palermo („Quaderini dell'Universita di Palermo”, nr 8) nowelę Kawafisa: „Eis to phos tes hemeras” („W świetle dnia”).
1983 – G.P. Sawidis wydaje w Atenach tom: Apokerygmena poiemata kai metaphraseis 1886-1898 (Wiersze odrzucone i przekłady) oraz tomik: Anekdota semeiomata poietikes kai ethikes (niepublikowane notatki o poetyce i etyce – w polskim przekładzie pod tytułem Notatki).