Grecja

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ελληνική Δημοκρατία
Ellinikí Dhimokratía


Flaga Grecji	Godło Grecji

Dewiza: (gr.) Ελευθερία ή θάνατος
(Wolność albo śmierć)

prezydent Karolos Papoulias

Szef rządu

premier Kostas Karamanlis

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

94. na świecie
131 940 km²
0,86%

Liczba ludności
• całkowita (2005)
• gęstość zaludnienia

75. na świecie
10 668 354
80,5 osób/km²

Niepodległość

od Turcji
25 marca 1821

Jednostka monetarna

euro (EUR)

Strefa czasowa

UTC +2 - zima
UTC+3 - lato

Hymn państwowy

Imnos pros tin Eleftherian (Hymn do wolności)

+30

Grecja (gr. Ελλάδα (Elláda), IPA: [e̞ˈlaða] lub Ελλάς (Ellás), IPA: [e̞ˈlas]), Republika Grecka (Ελληνική Δημοκρατία (Ellinikí Dimokratía), IPA: [e̞ˌliniˈci ðimo̞kraˈtiˌa]), to kraj w południowo-wschodniej części Europy, położony na krańcu Półwyspu Bałkańskiego. Graniczy z Albanią, Republiką Macedonii i Bułgarią na północy oraz z Turcją na wschodzie. Ma dostęp do dwóch mórz: Morza Egejskiego na wschodzie, oraz Morza Jońskiego na zachodzie. Na obu znajduje się wiele wysp, również będących częścią Grecji.

Uznawana za kolebkę zachodniej cywilizacji i będąca miejscem narodzin demokracji, filozofii, sportów, polityki i dramatu, Grecja ma długą i bogatą historię i dziedzictwo kulturowe, które wpłynęło na inne kultury Europy, północnej Afryki i Bliskiego Wschodu. Obecnie jest rozwijającym się krajem, będącym członkiem Unii Europejskiej od 1981 roku oraz strefy euro od 2001.

[edytuj] Ustrój polityczny

Zobacz więcej w osobnym artykule: Ustrój polityczny Grecji.

Grecja jest demokracją parlamentarną. Na czele państwa stoi prezydent, który jest wybierany przez parlament na pięcioletnią kadencję. Władzę ustawodawczą sprawuje parlament oraz prezydent. Parlament składa się z 300 parlamentarzystów, wybieranych na czteroletnią kadencję.

Władzę wykonawczą sprawuje rząd oraz prezydent. Premier wyznaczany jest przez prezydenta państwa, który powołuje na to stanowisko przewodniczącego partii posiadającej w parlamencie absolutną większość lub większość względną. Rząd musi otrzymać w parlamencie wotum zaufania.

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnym artykule: historia Grecji.

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Greckie wybrzeża Morza Egejskiego widziały wykształcenie się pierwszych zaawansowanych europejskich cywilizacji – minojskiej oraz mykeńskiej. Wkrótce na Peloponezie i w dzisiejszej Grecji Środkowej, a także na wyspach Morza Jońskiego i Egejskiego wyrosło wiele państw-miast (polis), każde mające własny rząd i prawa. Miasta jednoczyły się z dwoma najważniejszymi – Atenami i Spartą aby odepchnąć wówczas najpotężniejszego wroga – Persów. Gdy odepchnięto wroga, pojawiły się pierwsze konflikty między polis, zakończone wojną peloponeską. W przeciągu jednego stulecia Grecy zostali zjednoczeni pod berłem Filipa II.Jednak Filip II miał wielu wrogów, i został zamordowany. Po jego śmierci władze nad grekami przejął jego syn Aleksander. Aleksander zwyciężył Persów ponownie, jednocząc Grecję z Bliskim Wschodem. Po śmierci przywódcy jego hellenistyczne imperium rozpadło się.

W 146 r. p.n.e. Półwysep Bałkański i wyspy greckie zostały zajęte przez Rzymian. Nie przerwało to rozwoju greckiej kultury, chociaż na długo przerwało polityczną niezależność regionu. Grecja stała się rzymską prowincją, a jej kultura stopniowo zaczęła wpływać na kulturę rzymską.

[edytuj] Gospodarka

W latach 1981-1990 nastąpiły w Grecji znaczne przeobrażenia gospodarcze i rozpoczął się szybki rozwój ekonomiczny. W miejsce rolno-surowcowej uformowała się gospodarka o większym udziale usług (głównie transport, obsługa turystów, handel, finanse). Większą rolę odegrało tu członkostwo (od 1981) i pomoc Unii Europejskiej, W latach od 1985 do 1991 Grecja otrzymała 2,5 mld dolarów amerykańskich w ramach tzw. planu integracyjnego, średni roczny przyrost produktu krajowego brutto wynosił w latach 1987- 1990 1,6%, usługi wytwarzają 57% produktu krajowego brutto, przemysł – 18%, rolnictwo – 14% (1990). Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca w 2000 roku wynosił 6896 dolarów amerykańskich.

[edytuj] Geografia i warunki naturalne Grecji

Zobacz więcej w osobnym artykule: geografia Grecji.

Terytorium Grecji można podzielić na:

Grecję kontynentalną (wraz z oddzielonym od niej Kanałem Korynckim półwyspem Peloponez), która wchodzi w skład Półwyspu Bałkańskiego
oraz wyspy rozsiane na morzach Egejskim i Jońskim

Prawie 1/5 powierzchni Grecji przypada na około 3000 wysp, z czego 167 jest zamieszkałych. Największe z wysp to:

Kreta (ok. 8260 km²)
Eubea (ok. 3621 km²)
Lesbos (ok. 1630 km²)
Rodos (ok. 1400 km²)
Chios (ok. 840 km²)
Kefalinia (ok. 780 km²)
Samos (ok. 480 km²)
Naksos (ok. 430 km²)
oraz archipelagi
- Wyspy Jońskie
- Cyklady
- Sporady Południowe i Północne

Blisko 81% powierzchni Grecji zajmują pasma górskie (śr. wysokość 1200-1800 m n.p.m.), które przyjmują przebieg południkowy. Obszary nizinne są niewielkie i występują w pobliżu wybrzeży (Niz. Salonicka, Tracka, Tesalska oraz Argolidzka). Półwysep Chalcydycki, tworzy 3 wtórne półwyspy: Athos, Longos i Kasandra.

[edytuj] Podział administracyjny Grecji

Grecja – zdjęcie satelitarne

Zobacz więcej w osobnym artykule: podział administracyjny Grecji.

Grecja jest podzielona na 13 regionów (περιφέρεια – periféreia, l.mn. περιφέρειες - periféreies), które dzielą się na 54 departamentów (νομός – nomós, l. mn. νομοί – nomoí).

[edytuj] Tablice rejestracyjne

Zobacz więcej w osobnym artykule: Greckie tablice rejestracyjne.

Na greckich tablicach rejestracyjnych od września 2004 r. umieszczany jest euroband. Podobnie jak we Włoszech, przednie tablice są mniejsze od tylnych.

Numer składa się z 3 liter i 4 cyfr. Litery i cyfry są oddzielone kreską, nad którą umieszczana jest nalepka legalizacyjna. W numerze mogą być użyte tylko litery wspólne dla alfabetów łacińskiego i greckiego, czyli: A, B, E, H, I, K, M, N, O, P, T, X, Y i Z. Dwie pierwsze litery są kodem miejsca rejestracji: