Ludwik XV Burbon

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ludwik XV Ukochany

Ludwik XV, zw. Ukochanym (ur. 15 lutego 1710 w Wersalu, zm. 10 maja 1774 tamże) - król Francji i Nawarry od 1715, gdy zmarł jego pradziadek Ludwik XIV, z dynastii Burbonów. Jego ojcem był Ludwik - Mały Delfin, a matką Maria Adelajda Sabaudzka. Pierwsze osiem lat rządy regencyjne sprawował książę Filip II Burbon-Orleański. Za pełnoletniego Ludwik XV uznany został już w wieku 13 lat i wtedy też objął bezpośrednie rządy. Mając lat 15 poślubił starszą o 6 lat córkę króla polskiego Stanisława Leszczyńskiego - Marię. Stanisław Leszczyński przebywał wówczas we Francji, po ucieczce z Polski przed powracającym na tron Augustem II Wettinem.

Ludwik XV zaangażował się bezpośrednio w przywrócenie na tron Polski, zwolniony przez śmierć Augusta II w 1733, swojego teścia - Leszczyńskiego, wywołując wojnę o sukcesję polską jednak ostatecznie wycofał się z konfliktu, przekupiony przez Austrię, która ofiarowała Francji Lotaryngię.

[edytuj] Wczesne rządy

Król Ludwik XV

Zarówno regent, jak i król po uzyskaniu pełnoletności, starali się kontynuować absolutystyczny styl rządów, ukształtowany przez Ludwika XIV. W latach 1726-1743 ster rządów w państwie przejął charyzmatyczny pierwszy minister króla kardynał de Fleury i w tym okresie Francja cieszyła się niespotykanym wcześniej dobrobytem i stabilnością. Nadal uprzywilejowaną rolę w państwie odgrywała szlachta i arystokracja rodowa, która dosłownie pławiła się w dostatku i luksusie, czego widomym przejawem były liczne bale, koncerty, rauty, imprezy teatralno-baletowe, widowiska plenerowe, polowania, a także intrygi dworskie, rozpusta, skandale obyczajowe, powszechne pojedynki ludzi z najlepszego towarzystwa itp. W architekturze, sztuce i modzie panował arystokratyczny styl rokoka: dekoracyjne wnętrza, filigranowe figurki z porcelany, krynoliny i wysokie fryzury dam, peruki, trójgraniaste kapelusze, ozdobne szpady kawalerów i in.

Korona królewska Ludwika XV

Głównym siedliskiem ostentacyjnego bogactwa, swobody obyczajów i marnotrawstwa finansowego był niewątpliwie dwór królewski. Ludwik XV utrzymywał na nim wiele swych faworyt, wśród których wyróżniała się zdecydowanie Madame de Pompadour. Z jej protekcji liczni wielcy filozofowie i artyści Oświecenia otrzymywali wsparcie i zamówienia na swe dzieła; m.in. dzięki niej zbudowane zostały reprezentacyjne obiekty przy Place de la Concorde i pałacyk Petit Trianon w Paryżu. Madame de Pompadour organizowała też huczne zabawy w Wersalu na koszt króla. Jej przypisuje się powiedzenie „Po nas choćby potop!”. Z drugiej strony nieustanny wzrost podatków, podwyżki cen, dewaluacja pieniądza, nieurodzaje w rolnictwie, głód i choroby epidemiczne powodowały coraz większą pauperyzację całej reszty społeczeństwa, a zwłaszcza rosnącej liczebnie ludności wiejskiej nieposiadającej ziemi (ponad 50%). Pewne zmiany i reformy w gospodarce i finansach państwa chciał wprowadzić parlament, próbujący odzyskać część władzy w państwie, co mu się wszak nie udało.

[edytuj] Wojowniczy król

Król Ludwik XV

W czasach panowania Ludwika XV Francja prowadziła wiele wojen, z których najpoważniejszą była wojna siedmioletnia (1756-1763), spowodowana ekspansją Prus w Europie i anglo-francuską rywalizacją kolonialną. Brały w niej udział szerokie koalicje kilkunastu państw europejskich. Zakończyła się traktatem paryskim, w wyniku którego Francja utraciła na rzecz Wielkiej Brytanii swe kolonie w Kanadzie i Indiach. Nieco wcześniej Ludwik XV wziął udział w kilku wojnach dynastycznych, toczonych przede wszystkim we Włoszech, gdzie byłe kraje Habsburgów przechodziły z rąk do rąk, a także w austriackich Niderlandach. Ostatecznie Francja zyskała w 1768 wyspęKorsykę, odkupioną zresztą od Genui, i w 1736 Księstwo Lotaryngii, którym Ludwik XV obdarował dożywotnio swego teścia, Stanisława Leszczyńskiego. Były król Polski rządził potem księstwem pomyślnie, zasłużył się też jako mecenas sztuki i nauki.

Sprawami gospodarczymi Ludwik XV nie zajmował się prawie zupełnie. Pozostawiał je swym ministrom skarbu, którzy stosowali wszelkie możliwe, karkołomne niejednokrotnie, eksperymenty, aby tylko wyprowadzić budżet państwa z olbrzymiego zadłużenia, jak np. założenie pierwszego banku państwowego, emitującego papierowe pieniądze, sprzedaż akcji Kompanii Indyjskiej spółkom prywatnym, które potem zbankrutowały itp. W wyniku tych operacji narodziły się fortuny kilkuset spekulantów i zrujnowanych zostało dziesiątki tysięcy drobnych ciułaczy.

[edytuj] Późne lata

Po 1750 r., mimo wielu negatywnych zjawisk, w gospodarce francuskiej wystąpiło jednakże znaczne ożywienie koniunktury. Decydujący w tym udział miał handel i powstający przemysł wielkofabryczny. Przede wszystkim wzrastał szybko handel z krajami zamorskimi, zwłaszcza z własnymi koloniami, obejmując takie ważne towary, jak cukier, kawa, herbata, tytoń, bawełna, perkale. W kraju stymulatorem handlu była rozbudowa i ulepszenie nawierzchni sieci dróg kołowych, budowa międzyrzecznych kanałów oraz organizacja targów i giełd towarowych w wielu większych miastach. Koncentracja kapitałów i różne wynalazki techniczne sprawiły, że od lat siedemdziesiątych XVIII w. zaczęły we Francji powstawać pierwsze duże manufaktury w oparciu o nowe paraprzemysłowe technologie, zastępując małe, średniowieczne manufaktury.

[edytuj] Liczne kochanki Ludwika XV

Louise Julie de Mailly, hrabina de Mailly (1710-1751),
Pauline-Félicité de Mailly, markiza de Vintimille (1712-1741),
Diane-Adélaïde de Mailly, księżna de Lauraguais (1713-1760),
Marie-Anne de Mailly, markiza de La Tournelle, księżna de Châteauroux (1717–1744),
Jeanne Antoinette Poisson, markiza de Pompadour (1721-1764),
Jeanne Antoinette Bécu, hrabina du Barry (1743-1793),
Marie-Louise O'Murphy (1737-1815),
Françoise de Châlus, księżna de Narbonne-Lara (1734-1821),
Marguerite Catherine Haynault, markiza de Montmélas (1736-1823),
Lucie Madeleine d'Estaing (1743-1826),
Anne Couffier de Romans, baronowa de Meilly-Coulonge (1737-1808),
Louise Jeanne Tiercelin de La Colleterie, nazywana Madame de Bonneval (1746-1779),
Irène du Buisson de Longpré (? -1767),
Catherine Éléonore Bénard (1740-1769),
Marie Thérèse Françoise Boisselet (1731-1800).

[edytuj] Potomkowie Ludwika XV

Madame Henrietta

Madame Ludwika

Ludwik XV zmarł na ospę w 1774. Jego następcą na tronie francuskim został jego wnuk Ludwik XVI (1774-1792).

Ludwik XV ze swoją żoną - Marią Leszczyńską (1703-1768), miał dziesięcioro dzieci:

Ludwikę Elżbietę (14 sierpnia 1727 - 6 grudnia 1759) - żonę Filipa I, księcia Parmy,
Henriettę Annę (14 sierpnia 1727 - 10 lutego 1752),
Marię Ludwikę (28 lipca 1728 - 10 lutego 1733),
Ludwika Ferdynanda (4 września 1729 - 20 grudnia 1765) - delfina i ojca Ludwika XVI,
Filipa (30 sierpnia 1730 - 17 kwietnia 1733),
Marię Adelajdę (23 marca 1732 - 27 lutego 1800),
Wictorię Ludwikę (11 maja 1733 - 7 czerwca 1799),
Zofię Filipę (17 lipca 1734 - 3 marca 1782),
Teresę Felicję (16 maja 1736 - 28 września 1744),
Ludwika Maria Burbon (5 lipca 1737 - 23 grudnia 1787).