Marta Fox
Z Wikipedii
Marta Fox (ur. 1 stycznia 1952 w Siemianowicach Śląskich) – polska poetka, powieściopisarka i eseistka.
Spis treści |
[edytuj] Działalność zawodowa i kulturalna
Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach w 1974, w 1982 dodatkowo Studium Podyplomowe również z filologii polskiej przy tej samej uczelni. W latach 1974-1995 pracowała jako nauczycielka języka polskiego i bibliotekarka w V Liceum Ogólnokształcącym im. Broniewskiego w Katowicach.
Od 1983 zajmuje się także działalnością dziennikarską, redagując m.in. warszawską "Młodą Sztukę" (1987-1989). W latach 1993-1994 była zastępcą redaktora naczelnego "Górnośląskiego Diariusza Kulturalnego". W latach 1995-1999 pełniła funkcję specjalistki d/s. programu artystycznego w Miejskiej Galerii Sztuki "Extravagance" w Sosnowcu. Organizowała i prowadziła tam liczne spotkania z artystami, pisała reportaże o ich życiu, wstępy do katalogów wystaw Galerii, a także organizowała konkurs poetycki "Inspiracje". W latach 1996-1997 redagowała dział poezji w kwartalniku humanistycznym "Wyrazy". Publikuje teksty na łamach m.in. "Gońca Teatralnego", "Teatru", "Opcji", "Poezji", "Autografu" (Gdańsk), "Magazynu Literackiego", "Wiadomości Kulturalnych" i "Twojego Stylu".
Jest autorką opracowań kulturalnych, poświęconych m.in. konkursom literackim – Ogólnopolskiemu Konkursowi "Inspiracje" w Sosnowcu i Turniejowi Jednego Wiersza w Katowicach. Była także kierownikiem literackim Teatru Dzieci Zagłębia w Będzinie. Należy do Towarzystwa Kultury Teatralnej (w latach 1994-1998 prezes Oddziału Wojewódzkiego w Katowicach), Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
[edytuj] Fakty związane z twórczością
Marta Fox zadebiutowała w 1989 opublikowanym w piśmie "TAK i NIE" opowiadaniem Gra, za które otrzymała Grand Prix w Konkursie Literatury Miłosnej w Lubinie. Jej wiersze tłumaczono na niemiecki, angielski i hiszpański. Na III Górnośląskim Festiwalu Kameralistyki prezentowała spektakl poetycki Zapłakać czerwonym deszczem, do muzyki Bogdana Mizerskiego.
Na zaproszenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego uczestniczyła we frankfurckich Targach Książki w 2000 oraz w programie "Polen erlesen" w północnej Nadrenii-Westfalii.
[edytuj] Twórczość i jej odbiór
Tematem twórczości prozatorskiej Marty Fox są problemy dzieci i młodzieży, związane głównie z dojrzewaniem emocjonalnym. Autorka odmalowuje postacie bohaterów i środowisk w jakim się obracają (między innymi rodzinnym i szkolnym) z dużym znawstwem współczesnych realiów. Dotyczy to zwłaszcza języka, ale także zwyczajów, np. używania komputera (elektroniczny dziennik czy korespondencja przez pocztę elektroniczną). Od klasycznej literatury dla młodzieży (np. twórczości Małgorzaty Musierowicz) wyróżnia ją wyraźnie naszkicowana tematyka erotyki i seksu, traktowanych jako istotna część ludzkiego doświadczenia.
W książce "Coraz mniej milczenia", napisanej na podstawie autentycznych relacji, zajmuje się zaburzonymi związkami między dorosłymi opiekunami i ich dziećmi bądź wychowankami, oraz wpływem takiej więzi na dojrzałe życie tych ostatnich (podobne wątki można znaleźć także we wcześniejszych książkach, np. "Magda.doc"). "Coraz mniej milczenia" ma nietypową formę literacką – składa się głównie z fabularyzowanych wspomnień oraz rozmów przeprowadzonych z ich bohaterami.
Jej twórczość poetycka to w dużej części erotyki, świadczy też o znajomości i fascynacji sztuką.
Książki Marty Fox są popularne i nieraz stają się bestsellerami, a ich wartość docenia też krytyka literacka. "Magda.doc" znajduje się na liście nadobowiązkowych lektur szkolnych, a w podręcznikach do języka polskiego (kl. IV i VI) przytaczane są cytaty z serii o Agatonie. Sondaż przeprowadzony na losowej, reprezentatywnej próbie 70 polskich gimnazjów w maju 2003 wykazał, że Marta Fox jest jedną z najpoczytniejszych pisarek w tej grupie.
[edytuj] Bibliografia
- Kapelusz zawsze zdejmuję ostatni (proza i poezja, 1992)
- Batoniki Always miękkie jak deszczówka (powieść, 1994)
- Agaton-Gagaton: jak pięknie być sobą (powieść, 1994)
- Chcę być chłopcem jak mój ojciec (poezje, 1994)
- Wielkie ciężarówki wyjeżdżają z morza (powieść, 1996)
- Magda.doc (powieść, 1996)
- Paulina.doc (powieść, 1997)
- Zdarzyć się mogło. Zdarzyć się musiało. Z Wisławą Szymborską spotkanie w wierszu (1996)
- Dotknij mnie tak dawno nie miałem kobiety (poezje, 1998)
- Firma Agaton-Gagaton: wypróbuj bez szorowania (powieść, 1998)
- Ogrodnicy północy, poetów portret potrójny (1998)
- Nie jestem która wszystko zniesie (poezje, 1999)
- cykl minipowieści Pierwsza miłość (1999):
- Romeo zjawi się potem
- Westchnienia jak morskie huragany
- Zanim nadejdzie rozstanie
- Po nitkach babiego lata
- Do rana daleko
- Więc nie wiń mnie za to
- Listy spod kapelusza (felietony, 2002)
- Kochać (poezje, 2001)
- Czerwień raz jeszcze daje czerwień (2001)
- Niebo z widokiem na niebo (2003)
- Coraz mniej milczenia. O dramatach dzieciństwa bez tabu (2004)
- Święta Rito od Rzeczy Niemożliwych (powieść, 2005)
- Wielka Parada Kotów (2007) - w przygotowaniu
[edytuj] Źródła
- Kto jest kim w województwie katowickim ’98, Katowice 1998, s. 109-110
- wywiady i recenzje (m.in. rozmowa E. Szopy Jestem samoswoja w "Przeglądzie Śląskim", październik 1998)
- Złote myśli ludzi wielkiego umysłu, talentu i serca. Twórcy Wizerunku Polski. Księga 2003, Fundacja Dzieciom "Zdążyć z pomocą", Warszawa 2003
- Co czytają gimnazjaliści – Rowling, Tolkien, Coelho... Sienkiewicz, tygodnik Angora (11 stycznia 2004)
- Biografia w czytelni Onetu
