Maszyna do pisania

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Maszyna do pisania to mechaniczne, elektromechaniczne lub elektroniczne urządzenie posiadające klawisze, które naciskane powodują wydrukowanie określonych znaków (zwykle na papierze).

Jedna z pierwszych maszyn do pisania, ok. 1889

Maszyna do pisania Olivetti, lata 50. XX wieku

1865: "The Writing Ball" - Rasmus Malling-Hansen

[edytuj] Historia

W 1714 roku brytyjski inżynier Henry Mill uzyskał patent na projekt przyrządu który potrafi drukować oddzielne litery na tyle czyste i dokładne, że można je pomylić z tymi z drukarni. Za twórcę praktycznej maszyny do pisania uważany jest Amerykanin, Christopher Latham Sholes, który (przy współpracy Carlosa Gliddena i Samuela W. Soule'a) skonstruował w 1867 roku jej pierwszy użyteczny model.

Urządzenie powstało zupełnie przypadkowo. W trakcie prac nad skonstruowaniem automatu numerującego strony książek Sholes pomyślał, że po niewielkich modyfikacjach maszyna mogłaby służyć do pisania tekstu. Zbudowane przez niego urządzenie miało klawisze, taśmę nasyconą atramentem oraz poziomą metalową płytkę z nałożoną na nią kartką papieru. Maszyna była uruchamiana przez naciskanie pedałami, ponieważ Sholes zastosował podobny napęd, jak w ówczesnych maszynach do szycia.

Po dalszych udoskonaleniach swej maszyny do pisania (w czym korzystał z pomocy laboratorium T. A. Edisona), Sholes rozpoczął w roku 1873 jej produkcję we współpracy ze znaną amerykańską wytwórnią broni Remington w Ilion w stanie Nowy Jork, gdzie od 1876 roku wytwarzano ją już seryjnie. Już wtedy powstał do dziś stosowany układ klawiatury "QWERTY", który miał za zadanie spowolnić nieco pracę maszynistek - zbyt szybko naciskane klawisze blokowały się wzajemnie.

Jednym z pierwszych użytkowników maszyny do pisania był Mark Twain, który od 1876 roku pisał na niej swe utwory (pierwszym napisanym na maszynie była powieść "Przygody Tomka Sawyera"); kupił ją w Bostonie za 125 dolarów. Spośród wybitnych pisarzy europejskich pierwszy używał maszyny do pisania Lew Tołstoj (w latach 80. XIX wieku), a z polskich Bolesław Prus (od 1897 roku). Pierwszą maszynę do pisania pozwalającą na kontrolowanie na bieżąco pisanego tekstu, skonstruował w 1890 roku Amerykanin Herman L. Wagner. Produkcję tych maszyn do pisania rozwinął Amerykanin, John T. Underwood.

W 1914 roku J. Smather opracował maszynę do pisania napędzaną silniczkiem elektrycznym. Elektryczne maszyny do pisania pojawiły się na rynku około 1920 roku, a od 1906 znajdują się w sprzedaży maszyny walizkowe. Dopiero w lutym 1957 roku ukazała się pierwsza maszyna będąca połączeniem maszyny elektrycznej z maszyną walizkową. Sprzedawał ją Smith Corona z Syracuse w stanie Nowy Jork.

Około 1960 roku, amerykański koncern IBM opracował nowego typu maszynę do pisania, w której czcionki osadzone na osobnych dźwigniach zastąpiono specjalną głowicą obrotową.

W Polsce maszyny do pisania wytwarzane były już przed wojną, w Warszawie i w Radomiu w zakładach "Łucznik".

[edytuj] Identyfikacja

Ze względu na różnice produkcyjne i zmiany powstające podczas eksploatacji, dokumenty tworzone za pomocą maszyn do pisania można stosunkowo łatwo powiązać z konkretnym urządzeniem. Odbywa się to przede wszystkim przez pomiar różnic w położeniu czcionek i analizę ich kształtu. Reżimy totalitarne często korzystały z tego faktu by orzekać o winie dysydentów zaangażowanych w nielegalną działalność publicystyczną. Analiza taka była też przydatnym narzędziem śledczym w dochodzeniach dotyczących pogróżek, fałszerstw, itp.