Matthias Bernard Braun
Z Wikipedii
Matthias Bernard Braun (cz. Matyáš Bernard Braun, pol. Mateusz Bernard Braun, niem. Matthias Bernhard Braun), ur. 24 lutego 1684 w Sautens koło Innsbrucku (Tyrol), zm. 15 lutego 1738 w Pradze – rzeźbiarz reprezentujący styl śląskiego baroku w Czechach.
Spis treści |
[edytuj] Dzieciństwo i nauka
Matthias Bernard Braun urodził się jako piąte dziecko Jacoba Brauna i Magdaleny z domu Neureuter. Pierwotnie uczył się rzeźbienia w drewnie w warsztacie Andreasa Thamascha, zdobywając doświadczenie przy przebudowie cysterskiego opactwa w Stams ze stylu romańskiego na wczesnobarokowy. Dzięki cystersom, zainteresowanym wykształceniem nowego rzeźbiarza, młody Braun wyjechał w roku 1699 do Włoch, gdzie studiował włoską rzeźbę w Rzymie, Bolonii, Florencji i Wenecji. Miało to wyraźny wpływ na jego późniejsze rzeźby (szczególnie prace takich mistrzów jak Michelangelo Buonarroti i Gian Lorenzo Bernini). Po powrocie w 1704 Braun znalazł się bez zajęcia - prace przy przebudowie opactwa w Stams zostały wstrzymane.
[edytuj] Okres czeski
Około roku 1710 Braun przybył do Pragi i po wykonaniu swojej pierwszej pracy - rzeźby św. Ludgardy (Sen św. Ludgardy) na Moście Karola stał się od razu popularnym artystą. Osiadł w Pradze i stał się jednym z mieszczan Nowego Miasta (1711), założył warsztat słynący z drewnianych i kamiennych rzeźb przez następne 30 lat. W swoim warsztacie miał zwykle około 6 uczniów, którzy tworzyli pełnowymiarowe rzeźby z piaskowca na podstawie glinianych lub drewnianych modeli mistrza - ten zaś je poprawiał, wykańczał lub modyfikował. W ten sposób wielu jego uczniów rozproszyło się później po Czechach i Śląsku, tworząc oryginalny styl śląskiej rzeźby barokowej. Współpracował także z takimi artystami doby baroku jak Peter Johann Brandl, František Maximilian Kaňka i Václav Vavřinec Reiner. Tu też Braun się ożenił z Elizą Myseliusovą (en. Elisabeth Myselius, cz. Eliška Myseliusova) w 1717 i tu urodziło się pięcioro jego dzieci, z których żadne nie poszło w ślady ojca.
W 1712 Braun został wynajęty przez grafa Franza Antona Sporcka (cz. František Antonín Sporck) do ozdobienia rzeźbami jego nowo wybudowanej rezydencji w Kuksie koło Dvůr Králové nad Labem, co zostało wykonane w kilku etapach. W latach 1722-1732 w naturalnej skale została wyrzeźbiona seria rzeźb i płaskorzeźb w Betlém koło Kuksu. Powstały też inne rzeźby dla Sporcka - m.in. do rezydencji Lysá nad Labem.
W latach 1716-1721 warsztat Brauna stworzył 170 płaskorzeźb i rzeźb do kościoła jezuickiego pw. św. Klimenta w Pradze. W samym roku 1718 warsztat, poza rzeźbami do Kuksu, stworzył takie dzieła jak Kolumna św. Trójcy do Teplic, rzeźbiarska dekoracja do organów i 2 ołtarzy kościoła św. Klimenta w Pradze, dekoracja rzeźbiarska do pałacu i kościoła w Cítolibach, rzeźby do pałacu Černín na Hradczanach w Pradze.
[edytuj] Późne lata
Warsztat Brauna w roku 1725 osiągnął roczny dochód 900 guldenów i ilość zamówień była coraz trudniejsza do ogarnięcia przez schorowanego Brauna. Postępująca gruźlica, choroba dość częsta wśród ówczesnych rzeźbiarzy, ograniczyła prace Brauna do wykonywania samych modeli i wykańczania rzeźb. Praktycznie warsztat przejął siostrzeniec Matthiasa Bernarda Brauna - Antonín Braun. W roku 1738 Braun zmarł w Pradze. Wraz ze śmiercią Antonína Brauna w 1742 przestał działać najbardziej znany warsztat rzeźby czeskiego baroku.
[edytuj] Ważniejsze dzieła
[edytuj] Praga
- Pałace:
- Clam-Gallas
- Černin (Hradczany)
- Thun-Hohenstein
- Vrtbovský palac
- Velkopřevorský palac
- Inne:
- Klementinum
- Villa Amerika
[edytuj] Kuks
- Alegorie 8 Cnót i Przywar (1713)
- Anioły Chwalebnej i Bolesnej Śmierci
- Alegoria Wiary (1719)
- Alegorie Prawdy i Sprawiedliwości (1720)
- Betlém (1722-1732)
[edytuj] Inne
- Stará Boleslav: rzeźby do bazyliki pw. św. Wacława, ołtarz kościoła pw. Wniebowstąpienia Marii
- Benešov: rzeźby św. Adalberta i św. Prokopa do kościoła farnego pw. św. Mikołaja
- Duchcov: rzeźby do zamku
- Hořovice: rzeźby do parku zamkowego
- Jaroměř: Pomnik Mariański na rynku, Kobieta Płacząca na cmentarzu (nagrobek teściowej artysty A. Miseliusovej)
- Kladruby: rzeźby do Kościoła Mariackiego
- Konopiště: rzeźby Bellony i Marsa do zamku
- Libčany: nagrobek Petra Straki z Nedabylic
- Litomyšl: rzeźba Perseusza do parku zamkowego
- Lysá nad Labem: rzeźby do zamku i pałacu
- Nové Město nad Metují: rzeźby 24 karłów do parku zamkowego
- Teplice: Kolumna św. Trójcy
- Trutnov: rzeźba św. Jana Nepomucena
- Valeč: Kolumna św. Trójcy i 32 rzeźby do parku zamkowego
- Citoliby: wystrój do kościoła pw. św. Jakuba i zamku
[edytuj] Ciekawostki
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Matthias Bernard Braun (en)
- Matyáš Bernard Braun biografia z ryciną rzeźbiarza (cz)
