Miód pitny
Z Wikipedii
Miód pitny - tradycyjny napój alkoholowy powstały w wyniku fermentacji brzeczki miodu pszczelego, najczęściej lipowego. Wyrabiany i spożywany od średniowiecza m.in. w Polsce i na Litwie.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Miód pitny jako popularny w Polsce napój wspominany jest już w źródłach średniowiecznych. W okresie tym w państwie Piastów brakowało wina, które zastępowano łatwiej dostępnymi trunkami: piwem i miodem pitnym. Wenecki dyplomata Ambrogio Contarini zanotował na temat Polaków: „[...] Nie mając wina robią pewien napój z miodu, który upija ludzi znacznie bardziej niż wino”. Sycony miód cieszył się dużą renomą, ale pijano go rzadko, najczęściej przy okazji ważnych uroczystości takich jak wesele. Był to trunek luksusowy i kosztowny.
Z czasem miód tracił na znaczeniu, wypierany przez tańszą i prostszą w produkcji wódkę. Popularność zachował dłużej na Podhalu i Litwie, jednak w skali całego kraju pod koniec XVIII w. był już prawdziwą rzadkością. W większej ilości spożywano go jedynie wśród warstw niższych. Do miodu pitnego dodawano różne soki poprawiające smak, jak również zioła i korzenie. Szczególnie ceniono lipiec, czyli miód nalany na borowce i derenie. Beczka tego napoju kosztowała ok. 60 złp. Ceny gorszych gatunków miodu oscylowały w okolicach 15 złp.
[edytuj] Rodzaje i wytwarzanie
W zależności od stopnia rozcieńczenia miody dzielimy na cztery podstawowe grupy:
- Półtoraki - miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej połową jednostki objętości wody
- Dwójniaki - miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej jedną jednostką objętości wody
- Trójniaki - miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej dwiema jednostkami objętości wody
- Czwórniaki - miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej trzema jednostkami objętości wody
Najmocniejsze (posiadające największą zawartość alkoholu) są półtoraki. Półtoraki i dwójniaki określane są niekiedy mianem miodów królewskich. Większa zawartość miodu pociąga za sobą konieczność dłuższego leżakowania, i tak trójniak leżakuje od 1,5 roku do 4 lat, półtorak natomiast od ośmiu do dziesięciu.
Od strony technologii wytwarzania miody pitne można podzielić na sycone i niesycone. Miody sycone powstają w wyniku fermentacji brzeczki, która była wcześniej sycona (powoli gotowana przez pewien czas). Zebrana piana po zestaleniu daje słodki miód-kopiec. Brzeczka miodów niesyconych nie jest gotowana.
Różne bukiety miodów uzyskuje się przez doprawianie brzeczki sokami owocowymi (miody owocowe) lub przyprawami korzennymi (miody korzenne). Ze względu na wykorzystane dodatki wyróżnia się między innymi winiaki, dereniaki, poziomczaki i miody makowe.
Odrębnym rodzajem napojów alkoholowych, w których jednym z surowców jest miód są wina miodowe.
[edytuj] Zobacz też:
[edytuj] Bibliografia
- Obyczaje w Polsce, praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Chwalby, wydawnictwo PWN, 2004, ISBN 83-01-14253-7
