Neville Chamberlain
Z Wikipedii
Arthur Neville Chamberlain (ur. 18 marca 1869 r., zm. 9 listopada 1940 r.), brytyjski polityk, premier Wielkiej Brytanii w latach 1937-1940.
Był najstarszym synem burmistrza Birmingham, Josepha Chamberlaina i bratem przyrodnim Sir Austena Chamberlaina. Pełnił funkcję Ministra Skarbu w latach 1924-1923 i później 1931-1937 i na tym stanowisku doprowadził do znacznego ożywienia gospodarczego, wprowadzając politykę niskiego oprocentowania i łatwo dostępnego kredytu. Plany reform socjalnych nie zostały zrealizowane, ze względu na wydatki wojskowe. Był także Ministrem Zdrowia w roku 1923, w latach 1924-1929 i potem w roku 1931, w czasie swojego urzędowania przeprowadził ustawy socjalne.
28 maja 1937 roku został premierem Wielkiej Brytanii. Jako premier prowadził politykę tzw. appeasementu (uspokojenia), która polegała na stosowaniu ustępstw w polityce wobec hitlerowskich Niemiec i sojusznika Włoch. Tą polityką kierował się Chamberlain w czasie negocjacji jakie prowadził we wrześniu 1938 roku z Hitlerem w Berchtesgaden i Bad Godesberg. Taktyka ta miała na celu zachowania pokoju w Europie za wszelką cenę, a także stworzenia przeciwwagi wobec zakusów stalinowskiego ZSRR na Europę zachodnią. Innym wytłumaczeniem jego polityki może być próba odsunięcia wojny Wielkiej Brytanii z Niemcami, ze względu na jej nieprzygotowanie do takiego konfliktu.
Zgodził się także podpisać układ monachijski oddający Niemcom część Czechosłowacji (tzw. Sudetenland). Takie postępowanie mogło wówczas utwierdzić Hitlera w przekonaniu, że Wielka Brytania zachowa neutralność wobec wszelkich jego działań w Europie. Chamberlain nie odważył się na reakcję wobec hitlerowskiego pogwałcenia układu monachijskiego przez wkroczenie 15 marca 1939 Wehrmachtu do Pragi.
Po krytyce jego działań ze strony opozycji zmienił nieco kurs swojej polityki zagranicznej. Jednak działania te, jak wprowadzenie w kwietniu 1939 roku powszechnego obowiązku służby wojskowej, były spóźnione.
Wydaje się, że Chamberlain, usiłował skierować niemiecką agresję na wschód i uniemożliwić zawarcie sojuszu między Polską i Niemcami. Z tego względu 31 marca 1939 roku ogłosił w parlamencie gwarancję niepodległości Polski. Było to zaskoczeniem nawet jego najbliższych współpracowników. Polsko-brytyjski traktat o wzajemnej pomocy zawarto 25 sierpnia 1939 roku. Po uderzeniu wojsk niemieckich na Polskę, rząd brytyjski, 3 września, wystosował ultimatum żądające zaprzestania agresji niemieckiej, a wobec jego odrzucenia wypowiedział wojnę III Rzeszy.
Po fiasku brytyjskiej ekspedycji w sprawie Norwegii zaatakowanej przez Niemców i wobec ostrej opozycji w parlamencie 10 maja 1940 roku zrezygnował ze stanowiska premiera, pozostając jednak w gabinecie Winstona Churchilla.
Wkrótce zachorował na raka żołądka. W lipcu 1940 roku był operowany, w październiku zrezygnował z zajmowanych stanowisk, a 9 listopada zmarł.
Zobacz też: II wojna światowa.
Robert Walpole • Lord Wilmington • Henry Pelham • Książę Newcastle • Książę Devonshire • Książę Newcastle • Lord Bute • George Grenville • Lord Rockingham • Lord Chatham • Książę Grafton • Lord North • Lord Rockingham • Lord Shelburne • Książę Portland • William Pitt Młodszy • Lord Sidmouth • William Pitt Młodszy • Lord Grenville • Książę Portland • Spencer Perceval • Lord Liverpool • George Canning • Lord Goderich • Książę Wellington • Lord Grey • Lord Melbourne • Książę Wellington • Robert Peel • Lord Melbourne • Robert Peel • John Russell • Lord Derby • Lord Aberdeen • Lord Palmerston • Lord Derby • Lord Palmerston • Lord Russell • Lord Derby • Benjamin Disraeli • William Ewart Gladstone • Lord Beaconsfield • William Ewart Gladstone • Lord Salisbury • William Ewart Gladstone • Lord Salisbury • William Ewart Gladstone • Lord Rosebery • Lord Salisbury • Arthur Balfour • Henry Campbell-Bannerman • Herbert Henry Asquith • David Lloyd George • Andrew Bonar Law • Stanley Baldwin • Ramsay MacDonald • Stanley Baldwin • Ramsay MacDonald • Stanley Baldwin • Neville Chamberlain • Winston Churchill • Clement Richard Attlee • Winston Churchill • Anthony Eden • Harold Macmillan • Alec Douglas-Home • Harold Wilson • Edward Heath • Harold Wilson • James Callaghan • Margaret Thatcher • John Major • Tony Blair
W dniu powstania
Leo Amery • Stanley Baldwin • Montague Barlow • Andrew Bonar Law • William Bridgeman • Lord Cave • Lord Cecil of Chelwood • Lord Curzon • Lord Derby • Książę Devonshire • Arthur Griffith-Boscawen • Philip Lloyd-Greame • Lord Novar • Lord Peel • Lord Salisbury • Robert Sanders • Edward Wood
Późniejsi członkowie gabinetu
Neville Chamberlain
W dniu powstania
Leo Amery • Stanley Baldwin • Montague Barlow • William Bridgeman • Lord Cave • Lord Cecil of Chelwood • Neville Chamberlain • Lord Curzon • Lord Derby • Książę Devonshire • Samuel Hoare • William Joynson-Hicks • Philip Lloyd-Greame • Lord Novar • Lord Peel • Lord Salisbury • Robert Sanders • Edward Wood • Laming Worthington-Evans
W dniu powstania
Leo Amery • Stanley Baldwin • Lord Birkenhead • William Bridgeman • Lord Cave • Lord Cecil of Chelwood • Austen Chamberlain • Neville Chamberlain • Winston Churchill • Philip Cunliffe-Lister • Lord Curzon • John Gilmour • Samuel Hoare • Douglas Hogg • William Joynson-Hicks • Lord Peel • Eustace Percy • Lord Salisbury • Arthur Steel-Maitland • Edward Wood • Laming Worthington-Evans
Późniejsi członkowie gabinetu
Lord Balfour • Lord Cushendun • Walter Guinness • Lord Londonderry
W dniu powstania
Stanley Baldwin • Neville Chamberlain • Philip Cunfliffe-Lister • Samuel Hoare • Ramsay MacDonald • Lord Reading • Herbert Samuel • Lord Sankey • Philip Snowden • James Henry Thomas
Późniejsi członkowie gabinetu
Henry Betterton • Godfrey Collins • Walter Elliot • Bolton Eyres-Monsell • John Gilmour • Lord Hailsham • Edward Hilton-Young • Lord Irwin • Lord Londonderry • Donald Maclean • William Ormsby-Gore • Walter Runciman • John Simon • Archibald Sinclair • Oliver Stanley • Kingsley Wood
W dniu powstania
Stanley Baldwin • Ernest Brown • Neville Chamberlain • Godfrey Collins • Anthony Eden • Walter Elliot • Bolton Eyres-Monsell • Lord Hailsham • Lord Halifax • Samuel Hoare • Lord Londonderry • Malcolm MacDonald • Ramsay MacDonald • William Ormsby-Gore • Eustace Percy • Walter Runciman • John Simon • Oliver Stanley • Lord Swinton • James Henry Thomas • Kingsley Wood • Lord Zetland
Późniejsi członkowie gabinetu
Duff Cooper • Leslie Hore-Belisha • Thomas Inskip • William Morrison • Lord Stanhope
W dniu powstania
Ernest Brown • Leslie Burgin • Neville Chamberlain • Duff Cooper • Lord De La Warr • Anthony Eden • Walter Elliot • Lord Hailsham • Lord Halifax • Samuel Hoare • Leslie Hore-Belisha • Thomas Inskip • Malcolm MacDonald • William Morrison • William Ormsby-Gore • John Simon • Lord Stanhope • Oliver Stanley • Lord Swinton • Kingsley Wood • Lord Zetland
Późniejsi członkowie gabinetu
John Anderson • Lord Chatfield • John Colville • Reginald Dorman-Smith • Lord Maugham • Lord Runciman • Lord Stanley • Euan Wallace • Lord Winterton
W dniu powstania
Neville Chamberlain • Lord Chatfield • Winston Churchill • Lord Halifax • Lord Hankey • Samuel Hoare • Leslie Hore-Belisha • John Simon • Kingsley Wood
Późniejsi członkowie gabinetu
Oliver Stanley
W dniu powstania
Clement Richard Attlee • Neville Chamberlain • Winston Churchill • Arthur Greenwood • Lord Halifax
Późniejsi członkowie gabinetu
John Anderson • Lord Beaverbrook • Ernest Bevin • Richard Casey • Stafford Cripps • Anthony Eden • Oliver Lyttelton • Herbert Morrison • Lord Moyne • Kingsley Wood • Lord Woolton
