Niemcza

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Niemcza


Herb Niemczy	Flaga Niemczy

Gmina
- rodzaj

Niemcza
miejsko-wiejska

Prawa miejskie

ok.1282

Burmistrz

Grzegorz Kosowski
(e-mail)

Powierzchnia

19,8 km²

Położenie

50° 43' N
16° 50' E

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

3201
161,7 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

58-230

Tablice rejestracyjne

DDZ

Położenie na mapie Polski

Niemcza

TERC10
(TERYT)

5020102074

Miasta partnerskie

Gladenbach

Urząd miejski³

Rynek 10
58-230 Niemcza
tel. 74 837-62-65; faks 74 837-62-80
(e-mail)

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Rynek w Niemczy

Niemcza (niem. Nimptsch) to miasto w woj. dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Niemcza. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. wałbrzyskiego. Nazwa miasta wywodzi się prawdopodobnie od starosłowiańskiego znaczenia słowa 'niemiec', które to oznaczało obcą osobę w grodzie. Według legendy Niemcza została odbudowana przez 'niemców' - osoby spoza grodu.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 3201 mieszkańców. Leży nad rzeką Ślęzą na obszarze Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich

[edytuj] Historia

Ciągłość udokumentowanej źródłami historii zasiedlenia tego miejsca sięga blisko 1850 lat. Prawdopodobnie już ok. VII-V wieku p.n.e. istniała w tym miejscu osada. W czasach antycznych istniała tutaj miejscowość o nazwie Nomisterium. Została ona odwzorowana na antycznej mapie Klaudiusza Ptolemeusza z lat 142- 147 naszej ery [1]. O tym, że miejscowość ta znajdowała się w tym miejscu, informuje kompendium nazw historycznych ORBIS LATINUS [2] oraz wynika to z położenia wśród innych zidentyfikowanych miejscowości Śląska. Niemcza uzyskała prawa miejskie w 1282 r. z rąk Henryka IV Probusa (jest to data oficjalna, prawdopodobnie Niemcza posiadała prawa miejskie już wcześniej).

Obecnie ośrodek usługowy regionu turystycznego. Niewielkie zakłady przemysłu maszynowego, odzieżowego, drzewnego, dziewiarskiego i spożywczego.

lata 142-147 - Niemcza jako Nomisterium
650 r. - kolejna wzmianka o osadzie
990 r. – zdobycie przez Mieszka I Niemczy wraz ze Śląskiem kosztem państwa czeskiego. Kronikarz czeski Mnich Sazawski napisał wtedy: “Nemci perdita es”, tj. Niemcza została stracona.
1017 r. – Niemcza zasłynęła w Europie zwycięską bitwą, kiedy to za panowania Bolesława Chrobrego odparto najazd zbrojny cesarza niemieckiego Henryka II. Bardzo szczegółowo fakt ten opisał niemiecki kronikarz Thietmar.
1039 r. – najazd na Śląsk czeskiego księcia Brzetysława, który doszczętnie spustoszył Śląsk i jak podaje czeski kronikarz Kosmas: “... tylko jedna Niemcza się oparła, gród który nigdy nie ugiął się przed wrogiem”.
1039 r. – książę czeski Brzetysław przewoził przez Niemczę szczątki Św. Wojciecha z Gniezna do Pragi. Szczątki celebrowano w zachowanym do dziś kościele Św. Wojciecha (obecna forma z 1612 r.) w Starej Niemczy.
1137 r. – kroniki czeskie podają, że w Niemczy odbyło się spotkanie Bolesława Krzywoustego z księciem czeskim Sobiesławem, podczas którego syn Krzywoustego Władysław II podawał do chrztu syna Sobiesława Wacława II, późniejszego króla Czech.
1152 r. – przebywa w Niemczy wygnany z Krakowa książę Władysław Wygnaniec.
1155 r. – Papież Hadrian IV wymienia Niemczę jako jeden z grodów kasztelańskich należących do Biskupstwa Wrocławskiego.
1213-1216 r. – na zamku w Niemczy przebywa Jadwiga, księżniczka pochodząca ze starego arystokratycznego rodu Andechs-Meran, żona Henryka Brodatego i matka Henryka Pobożnego, późniejsza święta, patronka Śląska, fundatorka kościołów w Niemczy. Zamek ten do czasów przedwojennych znany był jako Zamek Jadwigi.
1244 r. – w kościele Św. Wojciecha w Starej Niemczy podpisany zostaje dokument wydany przez księcia Bolesława Rogatkę dotyczący budowy katedry we Wrocławiu wraz z otrzymanymi przywilejami na tę okoliczność. Uczestniczył w tym ważnym momencie biskup Tomasz z Wrocławia i pięciu kasztelanów. Kopia tego dokumentu istnieje w Archiwum Archidiecezjalnym we Wrocławiu.
1282 r. – Niemcza otrzymuje prawa miejskie z rąk Henryka IV Probusa. Istnieje jednakże duże prawdopodobieństwo, że Niemcza mogła posiadać je już wcześniej.
1288 r. – zostaje wzniesiona na zamku niemczańskim kaplica.
1295 r. – książę Bolko II Świdnicki buduje w Niemczy fortyfikacje (obok Dzierżoniowa, Ząbkowic Śl., Książa), następuje przebudowa zamku i murów obronnych, które zaopatrzone są w dwie bramy i cztery furty. Taki stan pozostał do dziś.
1295 r. – podczas wyświęcania niemczańskiego Kościoła w Rynku, biskup Jan, zwracając się do Polaków i Niemców mieszkających w Niemczy, wypowiada już przed 700 laty słowa, które mają odzwierciedlenie we współczesnym procesie integracji Europy,: “Niech w tym kościele modlą się Polacy z Niemcami, wszyscy razem ale także każdy z osobna”.
1331 r. – Niemcza odpiera skutecznie ataki wojsk króla czeskiego Jana Luksemburskiego, który oblegał miasto. Obrona ta uniemożliwiła połączenie się wojsk Jana Luksemburskiego z wojakami krzyżackimi, co z kolei przyczyniło się do zwycięstwa króla Władysława Łokietka w wojnie z Krzyżakami.
1353 r. – Niemcza przechodzi pod panowanie Czechów po wygaśnięciu linii Piastów Brzeskich.
1393-1675 r. – Niemcza jest własnością książąt legnicko–brzeskich.
1419-1430 r. – Niemcza jest ostoją ruchu husyckiego na Śląsku. Po poddaniu się grodu zostają zburzone mury obronne.
1585 r. – przebudowa średniowiecznego zamku na styl renesansowy.
1635 r. – urodził się w Niemczy poeta barokowy, późniejszy syndyk Wrocławia, Daniel Casper von Lohenstein. Jedna z jego posiadłości, pałac w Kietlinie, do dziś jest dobrze zachowana.
1675 r. – dnia 21 września umiera bezpotomnie w wieku 15 lat, ostatni potomek dynastii Piastów Śląskich – Jerzy Wilhelm, władca Niemczy. Miasto przechodzi na okres prawie 70 lat pod panowanie Habsburgów.
1741 r. – ponad 200-letni okres władzy niemieckiej na Śląsku i w Niemczy.
1790 r. – przebywa w Niemczy Johann Wolfgang von Goethe, słynny poeta niemiecki zaprzyjaźniony z Adamem Mickiewiczem - m.in. w Restauracji Rycerskiej (dziś Łabędź), co upamiętnia miedziana tablica).
1945 r. – w dniu 9 maja Niemcza wraz ze Śląskiem zostaje ponownie włączona do państwa polskiego. Przybywają emigranci z Kresów Wschodnich.
lata 1960-1970 - napływ uciekinierów z Grecji (przewrót junty wojskowej [[3]]). Prawie do końca lat 90-tych XX wieku Grecy stanowili znaczącą część mieszkańców Niemczy - m.in. w latach 70-tych i 80-tych dysponowali własną szkołą podstawową.
1996 r. – 700-lecie kościoła w Niemczy.
1997 r. – wielka powódź, która swoim zasięgiem objęła różnież Gminę Niemcza, m.in. zalany został stadion miejski.
20 marca 1998 r. – podpisano układ o partnerstwie z niemieckim miastem Gladenbach, leżącym w północnej Hesji.

[edytuj] Zabytki

Kościół św. Piotra i Pawła

gotycko - renesansowy zamek z (XVI - XIX w.),
barokowe kamieniczki z XVIII wiek,
fragmenty kamiennych foryfikacji z (XI - XII w.).
neoromański ratusz z 1865 roku
kościół świętego Piotra i Pawła z 1865 roku posiada 60-metrową wieżę
rynek o wydłużonym, wrzecionowatym kształcie
kościół swiętego Wojciecha z 1612 roku.

[edytuj] Transport

Międzynarodowa trasa E67 (DK8) Wilno - Praga przebiega w granicach administracyjnych miasta, ale faktycznie jest traktowana jako jego obwodnica, gdyż nie przecina terenów zamieszkanych. Ponadto istnieje część trakcyjna linia kolejowa Wrocław - Dzierżoniów obecnie nieczynna.