Osadnictwo grodowe powiatu słupskiego

Z Wikipedii

Osadnictwo grodowe powiatu słupskiego - Powstanie pierwszej z dwu grup grodzisk datowane jest na epokę brązu i wiązane z kulturą łużycką. Powstanie drugiej grupy grodzisk datuje się na okres czasu od VII-XIIw. i przypisuje się powstanie tych budowli Słowianom. Pewna grupa grodzisk kultury łużyckiej została przejęta wtórnie do swoich potrzeb przez Słowian. (Ludność kultury łużyckiej opuściła wcześniej grody ok. V-IVw.p.n.e.)

Niektóre grody kultury łużyckiej stały rzędem na skraju znajdującego się tam wówczas brzegu morskiego. (Patrz też: Gałęzinowo (grodzisko), Żoruchowo (grodzisko),....)

Mapka przedstawiająca osadnictwo słowiańskie jasno ukazuje okazałą zabudowę a wykopaliska mówią o dużej sile społeczności, która się tu właśnie osiedliła tworząc mocny organizm (patrz: Gardna Wielka). Porównywalną doskonałość osiągnęło bodaj państwo Rugian, ze stolicą w Arkonie, świadczą o tym dokonywane współcześnie w powiecie słupskim m.in. wykopaliska wraków łodzi słowiańskich (mają one podobną konstrukcję jak łodzie Wikingów}.

Spis treści 1 Dawna pogoda 2 MAPA GRODZISK I OSADNICTWA 3 Grodziska 4 Grody, osady o specjalnym statusie 5 LITERATURA

[edytuj] Dawna pogoda

Badania naukowe obok istniejących "sprawozdań" z dawnych podróży opierają się na pomiarach odkładania się popiołów pochodzących z górnych warstw atmosfery ziemskiej a pochodzących z erupcji wulkanów. Popioły te opadały na lodowiec a na dnie oceanu znalazły się z topniejących w nim wędrujących gór lodowych.

Przed rokiem 3000 p.n.e. cały REJON ATLANTYKU PÓŁNOCNEGO podlegał silnej tendencji wzrostu temperatur znanej jako okres optimum klimatycznego. Były to czasy ciepłej, wilgotnej pogody, kiedy granica lasu przesuwała się daleko na północ, na bezdrzewne obecnie pustkowia tundrowe Arktyki, a lód z całej powierzchni Morza Arktycznego znikał w ciągu lata. Od około roku 3000 p.n.e. aż do początków ery chrześcijańskiej pogoda na ogół psuła się nieustannie i wydaje się, że około 500 roku p.n.e. (przyjmuje się upadek grodów kultury łużyckiej właśnie w tym okresie) nastąpiło nagłe i gwałtowne pogorszenie się warunków, które musiało być niemal katastrofalne w skutkach. Kiedy w 330 roku p.n.e. Pyteasz wypłynął swym statkiem na północ, arktyczny lód pakowy sięgał znacznie dalej na południe niż obecnie; nie ma więc nic dziwnego w jego doniesieniach o napotkaniu polarnego paku ledwie o dzień drogi na północ od Islandii. Warunki klimatyczne były nadal bardzo złe aż do V wieku n.e. i znamionowały je poważne zakłócenia cykloniczne oraz chłodna, wilgotna pogoda, co odstręczało od dalekich wypraw pełnomorskich w ciągu tych stuleci. Jednakże w V wieku długotrwała zmiana na niekorzyść zakończyła się i nastąpiła poprawa klimatu. Z początkiem IX wieku stała się ona tak znaczna, że na północnych morzach znów było bardzo mało lodu dryfowego. Obok znacznego ocieplenia klimat był również suchszy; burze cykloniczne stały się rzadsze i nastąpiło kurczenie się pokrywy lodowcowej w Islandii, Grenlandii oraz na Kanadyjskich Wyspach Arktycznych. Znowu na Morzu Arktycznym było zapewne mało wiecznego lodu, co umożliwiało podróże badawcze (lub przypadkowe) na daleką północ, dając podstawy do uporczywego mniemania w wiekach późniejszych, że istnieje możliwość przepłynięcia wolnego od lodu Morza Arktycznego do krainy Kataj, Chiny i na Wschód. Przekonanie o tym przyświecało wielu badaczom Arktyki, włącznie z Henrym Hudsonem, i zostało porzucone dopiero po niepowodzeniu ekspedycji Hayesa w roku 1861. Ten długotrwały okres warunków sprzyjających nadal powodował ogólne polepszanie się klimatu północy aż do osiągnięcia optimum z początkiem XI stulecia. Okres ten otrzymał nazwę małego optimum klimatycznego i trwał do początków XIII wieku. Charakterystykę tego okresu przedstawił w 1961 roku w Rzymie na sympozjum UNESCO poświęconym zmianom klimatu angielski meteorolog H.H.Lamb: [...]„Arktyczny lód pakowy stopniał do tego stopnia, że lód dryfowy na wodach w okolicy Islandii i Grenlandii na południe od 70° szerokości północnej pojawiał się w latach osiemsetnych i dziewięćsetnych bardzo rzadko i w ogóle był zjawiskiem nieznanym w latach 1020-1200, po którym to czasie nastąpił nagły wzrost częstotliwości jego występowania... Średnie roczne temperatur ( w południowej Grenlandii) były wyższe od 2 do 4 stopni Celsjusza w porównaniu z obecnymi. Wydaje się możliwe, że i temperatury północnych krańców Atlantyku były odpowiednio wyższe."[...]

[edytuj] MAPA GRODZISK I OSADNICTWA

Uwaga do mapki.

Mapka nie była w takiej formie dotąd publikowana. Stanowi ona jednak zbiór danych pochodzących z następujących opracowań (wymieniono tylko główne):

1. Ryc. 1 w: Jerzy Olczak i Kazimierz Siuchniński SPRAWOZDANIE Z BADAŃ WERYFIKACYJNYCH GRODZISK PRZEPROWADZONYCH NA TERENIE POWIATU SŁUPSKIEGO. (jesień 1968- 1970), UAM Poznań
2. Otto Lienau; Die Bootsfunde von Danzig- Ohra aus der Wikingerzeit, Danzig 1934; Abb. 37, S.41
3. Franciszek Lachowicz, Jerzy Olczak, Kazimierz Siuchniński; OSADNICTWO WCZESNOŚREDNIOWIECZNE NA POBRZEŻU I POJEZIERZU WSCHODNIOPOMORSKIM, UAM Poznań, 1977.
4. Zostały ponadto wpisane miejsca wymienione w umowie z 1337 roku. Patrz: Umowa spisana w Słupsku w 1337 roku

Prezentowana mapa obejmuje tylko w części Pomorze Środkowe w granicach administracyjnych województwa koszalińskiego. Istotna różnica, jeśli chodzi o rozległość terytorialną powiatu słupskiego, ma przyporządkowanie gminy Kępice a to z powodu występujących tam kilku ważnych zabytków archeologicznych. Kiedyś gmina ta nie wchodziła do powiatu słupskiego, a więc na poniższych mapach nie występują wymienione zabytki w obszarze powiatu słupskiego bo były one wówczas poza jego granicami.

[edytuj] Grodziska

Każde grodzisko będzie określone przez:

• Nr określający grodzisko lub osadę (wg mapy)
• Nazwa miejsca - miejscowości, przy której występuje to grodzisko lub osada
• Stwierdzenie warstwy kulturowej i mat. archeologicznego
• Chronologia
• Uwagi szczególne

1; Gałęzinowo (grodzisko)- wyżynne, cyplowe z wałem zaporowym (poprzecznym); tak, stwierdzono; kultura łużycka; wyłącznie mat. „łużycki”

2; Żoruchowo (grodzisko)- wyżynne, cyplowe z nieznacznie wypukłym majdanem i wałem zaporowym (poprzecznym); tak, stwierdzono; kultura łużycka(?); część naczyń ze starszych badań ma nieustaloną chronologię

3; Damno (grodzisko)- wyżynne, podkowiaste z wklęsłym majdanem; tak, stwierdzono; VIII/ IX- X wiek; pochodzą. stąd ułamki naczyń glinianych kultury łużyckiej i z okresu nowożytnego

4; Gać- grodzisko wyżynne typu pierścieniowatego w kształcie nieregularnego owalu z wklęsłym majdanem; tak, stwierdzono; VIII- X wiek

5; Głobino- grodzisko nizinne, prawie całkowicie zniwelowane, niewiadomego typu. Zachował się jedynie niewielki fragment wału; tak, stwierdzono; IX- X wiek

6; Kczewo- grodzisko nizinne typu pierścieniowatego w kształcie nieregularnego owalu z wklęsłym majdanem; tak, stwierdzono; VII- IX wiek

7; Kończewo- grodzisko nizinne, stożkowate, otoczone suchą (obecnie) fosą i niską fałdą ziemną (wałem?); tak, stwierdzono; Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

8; Krępa Słupska- grodzisko nizinne, niewiadomego typu. Zachował się łukowaty fragment wysokiego i szerokiego wału; tak, stwierdzono; IX wiek

9; Podole Małe- grodzisko nizinne, znacznie zniwelowane, niewiadomego typu. Zachował się jedynie fragment wału o stromym stoku zewnętrznym; tak, stwierdzono, VII / VIII- IX wiek

10; Podole Wielkie- grodzisko wyżynne, podkowiaste z wklęsłym majdanem. tak, stwierdzono; VIII / IX- X wiek

11; Potęgowo- grodzisko wyżynne, typu pierścieniowatego z wklęsłym majdanem; tak, stwierdzono; VIII / IX- X/ XI wiek; pochodzą stąd ułamki naczyń glinianych kultury łużyckiej (?)i z okresu późnośredniowiecznego.

12; Równo- grodzisko wyżynne, cyplowe w kształcie nieregularnego owalu z nieznacznie wypukłym majdanem oraz szerokim i wysokim wałem zaporowym (poprzecznym); tak, stwierdzono; Okres wczesnośredniowieczny; na grodzisku wystąpiły warstwy kulturowe wyłącznie z ceramiką „łużycką".

13; Rumsko- grodzisko wyżynne, dwuczłonowe, cyplowe. Człon I — pierścieniowaty, człon II — z wałem zaporowym; tak, stwierdzono; IX wiek

14; Runowo (grodzisko) wyżynne, cyplowe, typu pierścieniowatego z wklęsłym majdanem; tak, stwierdzono; X- XII wiek; z grodziska pochodzą ułamki naczyń glinianych kultury łużyckiej.

15; Siodłonie- grodzisko wyżynne, podkowiaste z nieznacznie wypukłym majdanem; tak, stwierdzono; Okres wczesnośredniowieczny

16; Siodłonie- grodzisko wyżynne, typu pierścieniowatego z wypukłym majdanem; tak, stwierdzono; Okres wczesnośredniowieczny; Ponadto z grodziska pochodzi 1 ułamek naczynia glinianego kultury łużyckiej (?).

17; Słupsk (grodzisko)- nizinne, zniwelowane w partiachgórnych i zabudowane (kościół), pierwotnie zapewne pierścieniowate; tak, stwierdzono; IX- XIII (?) wiek; Obiekt nie był objęty badaniami weryfikacyjnymi — ograniczono się jedynie do autopsji. Badania wykopaliskowe prowadził tu M. Sikora w latach 1966 — 1967.

18; Smołdzino- grodzisko wyżynne, typu pierścieniowatego z wypukłym majdanem; tak, stwierdzono; X- XII wiek

19; Sycewice- grodzisko wyżynne, typu pierścieniowatego z wklęsłym majdanem; tak, stwierdzono; IX- X wiek

20; Wiatrowo- grodzisko wyżynne, dwuczłonowe, usytuowane na cyplu. Każdy człon otoczony łukowatym wałem; tak, stwierdzono; VIII / IX- IX wiek.

21; Zagórzyca- Domniemane grodzisko nizinne, niewiadomego typu. Całkowita niwelacja umocnień obronnych uniemożliwia rekonstrukcję pierwotnego kształtu i wielkości obiektu; tak, stwierdzono; Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny; Ponadto pochodzą stąd — 1 ułamek naczynia glinianego o nieokreślonej chronologii i ceramika nowożytna.

GRODZISKA PÓŹNOŚREDNIOWIECZNE z materiałem z okresu brązu

22; Bięcino- znacznie zniwelowane domniemane grodzisko nizinne niewiadomego typu; tak, stwierdzono; Okres późnośredniowieczny; Ponadto pochodzą stąd nieckowate żarna kamienne (kultura łużycka?) i ułamki nowożytnych naczyń glinianych.

23; Smołdzino- domniemane grodzisko wyżynne, zapewne typu pierścieniowego z wypukłym majdanem; tak, stwierdzono; Okres późnośredniowieczny; Ponadto pochodzą stąd różnorodne materiały nowożytne.

STANOWISKA SKREŚLONE Z REJESTRU GRODZISK

(zweryfikowane jako osady,, domniemane osady i stanowiska nieokreślone)

24. Dobieszewo, stan. 1. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny. Uwaga: W archiwum Muzeum Narodowego w Szczecinie odnotowano chronologię późnośredniowieczną. Grody kultury łużyckiej na Pomorzu.

25. Gardna Wielka, stan. 1. Osada. Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny, późnośredniowieczny i nowożytny.

26 Machowino, stan. 11. Osada. Chronologia: Okres późnośredniowieczny i nowożytny.

27 Mirocin, stan. 1. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

28 Wolinia, stan. 5. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny (?), późnośredniowieczny i nowożytny.

29 Żelazo (województwo pomorskie), stan. 7. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i nowożytny. STANOWISKA SKREŚLONE Z REJESTRU GRODZISK (zweryfikowane jako kurhany?)

30 Dargoleza, stan. 2. Dwa, usytuowane obok siebie koliste nasypy ziemne (kurhany?). Bez materiału zabytkowego. Chronologia: ?

Uwaga: W archiwum Muzeum Narodowego w Szczecinie kurhany (?) te błędnie są lokalizowane w obrębie grun-tów wsi Pobłocie. Poblocie, zob. Dargoleza, stan. 2. STANOWISKA SKREŚLONE Z REJESTRU GRODZISK (bez śladów osadnictwa)

31) Dąbrówno — wybierzysko piasku i żwiru z dużą ilością kamieni polnych, usytuowane na skraju płaskiego, miejscami pofałdowanego terenu.

32 Gać, stan. 3. Na terenie zabudowań gospodarczych usytuowanych w części szczytowej północnego zbocza wyniesienia terenowego.

33 Karzniczka, stan. 3. Płaski teren kształtu owalnego, otoczony dokoła nowożytnym, głębokim rowem z betonowymi ścianami, wypełnionym wodą.

34 Mikorowo- obiekt bez uzasadnienia wprowadzony został do archiwalnego rejestru grodzisk. Jedynie na podstawie lakonicznej informacji miejscowego nauczyciela o istnieniu w Mikorowie bliżej nieokreślonych okopów (,,Schanzen").

35 Modła- nieznaczne wyniesienie terenowe kształtu owalnego, o lekko wypukłej powierzchni i łagodnych zboczach.

36 Smołdzino- na terenie lasu sosnowego, dwie długie, naturalne fałdy ziemne.

37 Warcimino- nieznacznie wypukłe wyniesienie terenowe, Ograniczone od północy i południa głębokimi jarami.

38 Wytowno, stan. 5. Płaski, w znacznej części zabudowany teren, otoczony z trzech stron szerokim i głębokim rowem, częściowo wypełnionym wodą.

39 Zagórzyca, stan. 5. Wydłużone wzniesienie o dość łagodnych stokach i wypukłej powierzchni. Północno- zachodnią część wzniesienia zajmuje cmentarz, wschodnią zaś kościół.

40 Żelki- pasmo dość wysokich wzniesień o stromych stokach i wypukłych powierzchniach. Częściowo porośnięte lasem, częściowo pastwisko.

NOWO ODKRYTE STANOWISKA „OTWARTE"

41 Będziechowo, stan. 17. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura łużycka (?), pomorska (?) oraz okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

42 Będziechowo, stan. 18. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

43 Będziechowo, stan. 19. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

44 Bięcino, stan. 6. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wpływów rzymskich (?) i okres wczesnośredniowieczny.

45 Bięcino, stan 7. Osada ? Chronologia: Kultura łużycka(?) pomorska(?) oraz okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

46 Bięcino, stan. 8. Osada? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

47 Damno, stan. 10. Osada? Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?) i okres wczesnośredniowieczny.

48 Damno, stan. 11. Osada? Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?).

49 Damno, stan. 12. Osada? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

50 Darżyno, stan. 2. Rodzaj stanowiska:-? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

51 Dobieszewo, stan. 2. Osada Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

52 Dobieszewo, stan. 3. Osada. Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

53 Dobieszewo, stan. 4. Osada? Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?) i okres wczesnośredniowieczny.

54 Gać, stan. 7. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura łużycka (?) i okres wczesnośredniowieczny,

55 Gać, stan. 8. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura łużycka (?) okres lateńsko-rzymski (?) i późnośredniowieczny.

56 Gać, stan. 9. Osada? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

57 Gać. stan. 10. Osada. Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

58 Gać, stan. 11. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i nowożytny.

59 Gać, stan. 12. Osada? Chronologia: Okres późnolateński, wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

60 Gać, stan. 13. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

61 Gać, stan. 14. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura łużycka (?) i okres wczesnośredniowieczny.

62 Gardna Mała, stan. 1. Osada. Chronologia: ? i XII—XIV wiek.

63 Gardna Mała, stan. 2. Osada. Chronologia: XII—XIV wiek.

64 Gardna Mała, stan. 3. Osada. Chronologia: Kultura pomorska (?) i XIII—XIV wiek.

65 Gardna Wielka, stan. 2. Osada. Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny (?) i późnośredniowieczny.

66 Gardna Wielka, stan. 3. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: XII—XIV wiek.

67 Gardna Wielka, stan. 4. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: ? i XII—XIV .wiek

68 Gardna Wielka, stan. 5. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: XII—XIV wiek.

69 Głobino, stan. 4. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: ?

70 Głobino, stan. 5. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

71 Głobino, stan. 6. Osada. Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

72 Głobino, stan. 7. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura pomorska (?) oraz okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

73 Głobino, stan. 8. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

74 Kończewo, stan. 7. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: ? i kultura łużycka (?)

75 Lękwica, stan. 3. Osada. Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?) i VIII—IX wiek.

76 Lękwica, stan. 4. Osada ? Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?) i okres wczesnośredniowieczny.

77 Łosino, stan. 2. Osada. Chronologia: VIII—IX wiek.

78 Łosino, stan. 4. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?) i okres wczesnośredniowieczny.

79 Łosino, stan. 5. Osada. Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

80 Łosino, stan. 6. Osada ? Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?) i okres wczesnośredniowieczny.

81 Łosino, stan. 7. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

82 Mikorowo, stan. 8. Osada. Chronologia: IX—XI wiek i okres późnośredniowieczny.

83 Mikorowo, stan. 9. Osada. Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

84 Mikorowo, stan. 10. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wpływów rzymskich (?) i wczesnośredniowieczny.

85 Paprzyce, stan. 1. Osada? Chronologia: Kultura pomorska (?) i okres wpływów rzymskich.

86 Paprzyce, stan. 2. Osada. Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

87 Paprzyce, stan. 3. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny ?

88 Paprzyce, stan. 4. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: ? oraz okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

89 Paprzyce, stan. 5. Osada. Chronologia: Okres wpływów rzymskich (?) i IX—XI wiek.

90 Paprzyce, stan. 6. Osada. Chronologia: Okres wpływów rzymskich (?) i VII—IX wiek.

91 Paprzyce, stan. 7. Osada. Chronologia: ? i IX—XI wiek.

92 Podole Małe, stan. 2a. Osada ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

93 Podole Małe, stan. 11. Osada ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

94 Podole Wielkie, stan. 8a. Osada przygrodowa. Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

95 Podole Wielkie, stan. 15. Rodzaj stanowiska: ? . Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

96 Podole Wielkie, stan. 16. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.-

97 Podole Wielkie, stan. 17: Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

98 Podole Wielkie, stan. 18. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

99 Podole Wielkie, stan. 19. Osada ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

100 Potęgowo, stan. la Osada. Chronologia: IX wiek.

101 Potęgowo, stan. 4. Rodzaj stanowiska:? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

102 Potęgowo, stan. 5. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?) i. okres wczesnośredniowieczny.

103 Potęgowo, stan. 6. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny. .

104 Równo, stan. 7. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?)..

105 Równo, stan. 8. Osada. Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?) i IX—X/XI wiek.

106 Równo, stan. 9. Osada? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

107 Równo, stan. 10. Osada? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

108 Równo, stan. 11. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

109 Równo, stan. 12. Rodzaj stanowiska: ?. Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?).

110 Równo, stan. 13. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny?

111 Równo, stan. 14. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?) i okres wczesnośredniowieczny.

112 Równo, stan. 15. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

113 Runowo, stan. 4a. Osada. Chronologia: Kultura łużycka i okres wczesnośredniowieczny.

114 Runowo, stan. 9. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny ?

115 Runowo, stan. 10. Osada. Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

116 Runowo, stan. 11. Osada. Chronologia: XII— XIV wiek.

117 Runowo, stan. 12. Osada? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

118 Siodłonie, stan'. 9. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: ?

119 Siodłonie, stan. 11. Rodzaj stanowiska:? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

120 Siodłonie, stan. 12. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

121 Siodłonie, stan. 13. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny (?) i późnośredniowieczny.

122 Siodłonie, stan. 14. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura łużycka. (?) i okres wczesnośredniowieczny.

123 Siodłonie, stan. 15. Rodzaj stanowiska:  ? Chronologia: ?

124 Siodłonie, stan. 16. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura łużycka (?).

125 Stowięcino, stan. 4. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

126 Sycewice, stan. 4. Osada. Chronologia: XI—XII/XIII wiek.

127 Sycewice, stan. 5. Osada ? Chronologia: Kultura łużycka (?) i okres wczesnośredniowieczny.

128 Sycewice, stan. 6. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: ?

129 Sycewice, stan. 7. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura łużycka (?) i pomorska (?) i okres późnośredniowieczny.

130 Sciegnica, stan. 6. Osada ? Chronologia: ?

131 Sciegnica, stan. 7. Osada. Chronologia: Okres wpływów rzymskich (?) i X—XI wiek.

132 Sciegnica, stan. 8. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: ? i okres wczesnośredniowieczny.

133 Sciegnica, stan. 9. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wpływów rzymskich (?) i okres wczesnośredniowieczny.

134 Sciegnica, stan. 10. Osada ? Chronologia: ? i okres wczesnośredniowieczny.

135 Sciegnica, stan. 11. Osada ? Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?) i okres późnośredniowieczny.

136 Warcimino, stan. 4. Osada. Chronologia: X—XII wiek i okres późnośredniowieczny.

137 Warcimino, stan. 5. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: ? oraz okres wczesnośredniowieczny (?), późnośredniowieczny i nowożytny.

138 Warcimino, stan. 6. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

139 Warcimino, stan. 7. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

140 Warcimino, stan. 8. Cmentarzysko? Chronologia: Kultura pomorska (?) okres wpływów rzymskich (?).

141 Warcimino, stan. 9. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

142 Warcimino, stan. 10. Osada ? Chronologia: Okres późnośredniowieczny.

143 Warcimino, stan. 11. Osada. Chronologia: Kultura pomorska (?) okres wpływów rzymskich (?).

144 Warcimino, stan. 12. Cmentarzysko kurhanowe. Chronologia: ?

145 Warcimino, stan. 13. Osada? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

146 Warcimino, stan. 14. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: ? oraz okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

147 Warcimino, stan. 15. Osada. Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny—XII wiek ?).

148 Warcimino, stan. 16. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: ?

149 Wiatrowo, stan. 3 (ryc. 2). Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Okres wczesnośredniowieczny.

150 Wiklino, stan. 4. Osada ? Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?) i okres późnośredniowieczny.

151 Wiklino, stan. 5. Osada. Chronologia: Okres póżnolateński (?) wpływów rzymskich (?).

152 Wytowno, stan. 6. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura łużycka (?) pomorska (?).

153 Zagórzyca, stan. 8. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: ? i okres wczesnośredniowieczny.

154) Zagórzyca, stan. 9. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: Kultura pomorska (?) oraz okres wczesnośredniowieczny (?) i późnośredniowieczny.

155 Zagórzyca, stan. 10. Rodzaj stanowiska: ? Chronologia: ? oraz okres wczesnośredniowieczny i późnośredniowieczny.

[edytuj] Grody, osady o specjalnym statusie

Grody i osady zostały wymienione w dyplomie z 1337 roku. Sam dokument jest publikowany w Wikipedii w wersji oryginalnej oraz są tam tłumaczenia z łaciny na język polski i język niemiecki wraz z omówieniem treści. Patrz: Umowa spisana w Słupsku w 1337 roku

156; Ustka- warownia przewłoki; nie stwierdzono; późnośredniowieczny; „quondam castrum”

157; Gardna Wielka- warownia; nie stwierdzono; późnośrednio-wieczny; „quondam castrum”

158) Duninowo, stan. -. Rodzaj stanowiska: wymienione w dyplomie z 1337 roku. Chronologia: okres wczesnośredniowieczny (?) i późnośredniowieczny.

159) Charnowo, stan. -. Rodzaj stanowiska: wymienione w dyplomie z 1337 roku. Chronologia: okres wczesnośredniowieczny (?) i późnośredniowieczny.

160) Bruskowo Wielkie, stan. -. Rodzaj stanowiska: wymienione w dyplomie z 1337 roku. Chronologia: okres wczesnośredniowieczny (?) i późnośredniowieczny.

161) Przewłoka, stan. -. Rodzaj stanowiska: wymienione w dyplomie z 1337 roku. Chronologia: okres wczesnośredniowieczny (?) i późnośredniowieczny.

W sprawozdaniu archeologicznym zaznaczono również, że bezpośrednim celem prze-prowadzanych badań było sporządzenie katalogu powstawania grodzisk i ich zaplecza osadczego. Obok tego chodziło o informacje do decyzji konserwatorskich o wyłączeniu spod użytkowania i ochronie poszczególnych obiektów archeologicznych.

Cel naukowy został pewnie osiągnięty ale nie są należycie chronione same grodziska. Obecnie bez problemu trafiają na grodziska tzw. „poszukiwacze skarbów”. Brak powszechnej wiedzy o starych kulturach pomaga więc tutaj tym nielicznym „wtajemniczonym”. Zaistnienie kontroli ogólnospołecznej powinno wytrzebić bezprawne wykopaliska, jakie dzisiaj istnieją, często „po nocy”, na majdanach grodzisk.

[edytuj] LITERATURA

1. Andersson Ingvar (przeł. Piekarczyk S.); DZIEJE SZWECJI; PWN 1967, W- wa
2. FRANCISZEK LACHOWICZ, JERZY OLCZAK, KAZIMIERZ SIUCHNIŃSKI; OSADNICTWO WCZESNOŚREDNIOWIECZNE NA POBRZEŻU I POJEZIERZU WSCHODNIOPOMORSKIM, KATALOG, UAM POZNAŃ 1977
3. Mapa gleb Polski (red. A. Musierowicz). Arkusz A2 Słupsk (Pobrzeże) i B2 Bydgoszcz (Pojezierze)
4. Mowat Farley WYPRAWY WIKINGÓW, Wydawnictwo „Książnica", Katowice 1995
5. Elżbieta Olczak, Atlas historii Polski- mapy i komentarze, Wydawnictwo DEMARK i Świat Książki, W- wa 2003
6. Niesiołowska-Wędzka Anna, Początki i rozwój grodów kultury łużyckiej, Ossolineum, 1974.
7. Jerzy Olczak, W SPRAWIE GRODÓW KULTURY ŁUŻYCKIEJ NA POMORZU, Slavia Antiqua t. 18, W- wa, 1971
8. Jerzy Olczak i Kazimierz Siuchniński SPRAWOZDANIE Z BADAŃ WERYFIKACYJNYCH GRODZISK PRZEPROWADZONYCH NA TERENIE POWIATU SŁUPSKIEGO. (jesień 1968- 1970).
9. Lech Leciejewicz, UWAGI O PROBLEMATYCE BADAŃ NAD OSADNICTWEM EUROPY ŚRODKOWEJ WE WCZESNYM ŚREDNIOWIECZU, STUDIA Z DZIEJÓW OSADNICTWA, T. VI, 1968
10. K. Ślaski 1951, s. 207 - 263 oraz mapa
11. Walter Witt, Die Burgwälle des Stolper Landes, Stolp 1934.
12. Witt Walter, Urgeschichte des Stadt und Landkreises Stolp, Stolp 1934