Oskar Lange

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Pomnik Oskara Langego na terenie Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu...

...i zbliżenie popiersia

Oskar Ryszard Lange (ur. 27 lipca 1904 w Tomaszowie Mazowieckim, zm. 2 października 1965 w Londynie), ekonomista polski, działacz państwowy.

Syn przemysłowca; studiował na Uniwersytecie Poznańskim, Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na uniwersytecie w Londynie. 1949 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego nauk ekonomicznych, od 1952 członek rzeczywisty PAN.

Od 1927 był członkiem PPS, od 1948 PZPR. Należał do Rady Naczelnej PPS (1945-1948), Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS (1947-1948) oraz Komisji Politycznej CKW PPS (1948). Od 1948 był członkiem Komitetu Centralnego PZPR.

1926-1937 pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1937 wyemigrował do USA. W roku 1944 był wysłannikiem prezydenta Roosevelta do Józefa Stalina. W depeszach wywiadu sowieckiego NKGB, odczytanych w ramach projektu Venona występuje jako agent wpływu o kryptonimie FRIEND (ang. "przyjaciel").

W latach 1938-1945 Lange wykładał na uniwersytecie w Chicago. 1945-1947 ambasador RP w USA, następnie od stycznia do grudnia 1947 delegat RP w ONZ i Radzie Bezpieczeństwa.

1948 kierował Biurem Studiów CKW PPS, 1949-1950 prezes Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczego. 1949-1956 był prof., a 1952-1955 rektorem Szkoły Głównej Planowania i Statystyki. 1952-1963 pracownik naukowy PAN. 1955-1957 członek Rady Państwa, następnie zastępca jej przewodniczącego od lutego 1957. Od 1956 prof. UW, 1957-1963 przewodniczący Rady Ekonomicznej przy Radzie Ministrów, 1957-1959 przewodniczący Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ. Był doradcą ekonomicznym rządu Indii (1955-1956) i Cejlonu (1959).

Od 1947 był posłem na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL; pełnił liczne funkcje w parlamencie - przewodniczący Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów (1948), przewodniczący Klubu Poselskiego PZPR (1948-1952), przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych (1949-1952), przewodniczący Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu (1951-1952), przewodniczący Komisji Budżetowej (1952-1955), przewodniczący Komisji Finansowo-Budżetowej (1955-1956), przewodniczący Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów (1957-1961). W 1962 roku został pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Cybernetycznego.

W 1964 został odznaczony orderem Budowniczych Polski Ludowej, oraz przyznano mu tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Zajmował się ekonomią polityczną, ekonometrią i cybernetyką ekonomiczną. Autor m.in. Wstęp do ekonometrii (1958), Ekonomia polityczna (tom I 1959, tom II 1965), Całość i rozwój w świetle cybernetyki (1962), Optymalne decyzje (1964), Wstęp do cybernetyki ekonomicznej (1964). Za pracę naukową został wyróżniony dwukrotnie nagrodą państwową I stopnia (1955, 1964).