Raimondo Montecuccoli
Z Wikipedii
Raimondo, hrabia de Montecúccoli lub Montecucculi (Raimondo Graf Montecúccoli), (urodzony 21 lutego 1608 lub 1609 w zamku Montecucculo w Modenie; zmarł 16 października 1680 w Linzu), był cesarskim wodzem, księciem Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego i neapolitańskim księciem Melfi.
Spis treści |
[edytuj] Początki - wojna trzydziestoletnia
Rodzina jego wywodziła się z Burgundii i osiedliła się w północnych Włoszech w X wieku. W wieku 16 lat Montecuccoli rozpoczął karierę wojskową slużąc pod dowództem swego wuja hrabiego Ernesta Montecuccolego, wybitnego generała austriackiego (zm. 1633). Cztery lata później, po bardzo czynnej służbie w Niemczech i Niderlandach, został kapitanem piechoty. Został ciężko ranny podczas szturmu na Neubrandenburg, i jeszcze w tym samym 1631 roku wpadł w ręce Szwedów podczas pierwszej bitwy pod Breitensfeld. Ponownie został ranny w bitwie pod Lützen w 1632. Podczas rekonwalescencji został awansowany na majora w regimencie swego wuja. Wkrótce potem został pułkownikiem-porucznikiem (ang. lieutenant-colonel) kawalerii. Odznaczył się w bitwie pod Nordlingen (1634), oraz podczas szturmu Kaiserslautern. W następnym roku został pułkownikiem za wyczyn wojskowy o niezwykłej błyskotliwości, za znakomitą szarżę przełamującą dowodzonej przez niego ciężkiej kawalerii.
Walczył na Pomorzu, w Czechach i w Saksonii (zaskoczenie pod Wolmirstedt w 1636, bitwy pod Wittstock i Chemnitz), a w 1639 dostał się do niewoli w Melniku, gdzie pozostał przez dwa i pół roku w Szczecinie i Weimarze. W niewoli studiował, ale nie tylko sztukę wojenną, ale także geometrię euklidesową, historię Tacyta i architekturę Witruwiusza i planował napisać swą własną rozprawę na temat wojny. Gdy został zwolniony ponownie wyróżnił się podczas walk na Śląsku. W 1642 pobił Szwedów w bitwach pod Opawą i Brzegiem.
[edytuj] Walki z Rakoczym i koniec wojny trzydziestoletniej
W 1643 na żądanie cesarza Ferdynanda III wyruszył do Włoch. Awansował do stopnia feldmarszałka lejtnanta i otrzymał stanowisko w Radzie Wojennej. W latach 1645-1646 służył na Węgrzech walcząc przeciwko księciu siedmiogrodzkiemu Jerzemu Rakoczemu, a następnie toczył walki nad Dunajem i Neckarem przeciwko Francuzom. Potem znów wałczył na Śląsku i Czechach przeciwko Szwedom. Zwycięstwo pod Trzebielą na Śląsku wyniosło go do rangi generała kawalerii. W bitwie pod Zusmarshausen w 1648 jego zajadła postawa dowodzonej przez niego ariergardy uratowała armię cesarską przed całkowitym zniszczeniem.
Kilka lat później po pokoju westfalskim Montecuccoli zaangażował się głównie w działania Rady Wojennej, a w międzyczasie wyjeżdżał do Flandrii i Anglii jako reprezentant cesarza, a także do Szwecji jako wysłannik papieża do królowej Krystyny, następnie do Modeny gdzie nawet wziął udział w turnieju rycerskim na kopie i wygrał.
[edytuj] Wojna z Karolem Gustawem
W 1657, zaraz po ślubie z hrabiną Margarethe de Dietrichstein, w 1658 wziął udział w ekspedycji przeciwko Rakoczemu i Szwedom, którzy walczyli z Polską. W 1659 został feldmarszałkiem armii cesarskiej. Wspólnie z elektorem Brandenburgii Fryderykiem Wilhelmem oraz ekspedycyjnymi wojskami polskimi pod Stefanem Czarnieckim walczył w Danii przeciwko Szwedom. Walki te zakończył pokój w Oliwie w 1660.
[edytuj] Walki z Turkami
Od 1661 do 1664 Montecuccoli, mając znacznie słabsze siły, bronił Austrii przed Turkami; w bitwie w pobliżu opactwa Szentgotthárd nad Rabą całkowicie pobił Turków, co doprowadziło do dwudziestoletniego rozejmu (1 sierpnia 1664). Otrzymał Order Złotego Runa, oraz został przewodniczącym Nadwornej Rady Wojennej, a także naczelnikiem artylerii. Poświęcał się także swoim pracom z dziedziny historii sztuki wojennej oraz nauki.
[edytuj] Wojna z Francją
Od 1672 przeciwstawiał się podbojom francuskich armii Ludwika XIV, a gdy nieuchronna wojna w końcu wybuchła otrzymał dowództwo nad cesarską armią. W kampanii roku 1673 znakomicie manewrował, mając za rywala słynnego marszałka de Turenne'a nad Neckarem i Renem, następnie zabezpieczył zdobycie Bonn. Później połączył swą armię z armią księcia orańskiego nad dolnym Renem. Wycofał się, gdy w 1674 naczelnym wodzem nad Renem został Wielki Elektor. Jednak błyskotliwe sukcesy Turenne'a zimą 1674-1675 spowodowały, że powrócił nad Ren. Przez miesiące dwaj wielcy wodzowie manewrowali w dolinie Renu do momentu, gdy w bitwie pod Nieder Sasbach Turenne poległ. Montecuccoli najechał zaraz Alzację, gdzie prowadził walkę manewrową z Wielkim Kondeuszem. Ostatnim osiągnięciem Monteccuccoliego w wojnie było oblężęnie Philipsburga.
[edytuj] Emerytura
Resztę życia spędził w Wiedniu w wojskowej administracji, poświęcając się pracy literackiej i naukowej. W 1679 cesarz uczynił go księciem cesarstwa, a wkrótce potem otrzymał księstwo Melfi od króla Neapolu.
Montecuccoli zmarł w Linzu 16 października 1680 na skutek wypadku. Był jednym z najwybitniejszych wodzów cesarskich. Jego Memorie della guerra (opublikowane w Wiedniu w 1703) znacznie wpłynęły na rozwój sztuki wojennej w następnym stuleciu.
[edytuj] Literatura
- Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I
