Wola Sękowa
Z Wikipedii
Współrzędne: 49°30' N 022°01' E
Wola Sękowa | |
Województwo | podkarpackie |
Powiat | sanocki |
Gmina | Bukowsko |
Sołtys | Michał Dąbrowiak |
Położenie | 49° 30' N 22° 01' E |
Liczba mieszkańców • liczba ludności |
240 |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
13 |
Tablice rejestracyjne | RSA |
Położenie na mapie Polski
|
Wola Sękowa – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Bukowsko, nad potokiem Pielnica na Pogórzu Bukowskim. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Od 1340 do 1772 Ziemia sanocka, Województwo ruskie. Od 1772 do 1852 cyrkuł leski następnie sanocki. Od 1867 powiat sanocki, gmina Bukowsko w Galicji.
Pierwsze wzmianki o Woli Sękowej pochodzą z roku 1493. Wioska nazywała się wtedy Trębowla nad potokiem Mąthyna (Mętnym), obecnie Pielnica. Dawne nazwy: 1526 Schąkowa, 1532 Simkowa Wola, 1589 Sziemkowa Wola, 1867 Seńkowa Wola. Lokacja wsi nastąpiła na prawie wołoskim.
Od 10 listopada 1634 własność Samuela de Stano. W roku 1717 Samuel i Bogusław, synowie Alexandra Stano, sprzedają Nagórzany, Nadolany, Wolę Sękową i Wolę Jaworową Józefowi Bukowskiemu, łowczemu lwowskiemu.
Od roku 1813 własność szlachecka, dobra Wiktorów. W skład wsi wchodził jeszcze przysiółek Wola Jaworowa, wólka Roztoki oraz osada dworska Poźniacze. W roku 1898 całkowita powierzchnia wsi wynosiła 13,86 km², odnotowano 1049 mieszkańców oraz 197 domów.
Przed wojną istniała tu parafia greckokatolicka, która posiadała cerkiew filialną w mieście Nagórzany. Do parafii należały również m.in. Wola Jaworowa, Nowotaniec (Nowotaneć) i Nadolany. Obecnie w Woli Sękowej istnieje kościół należący do parafii rzymskokatolickiej w Bukowsku. Ostatnimi właścicielami wsi była rodzina Wiktor herbu Brochwicz. We wsi znajduje się stary cmentarz greckokatolicki.
Gośćmi dworu Wiktorów byli niegdyś Jan Kiepura oraz Wiktoria Calma. Po roku 1939 we dworze przebywał również Oskar Schmidt, twórca przemysłu chemicznego na Podkarpaciu; mieścił się tu także sztab niemieckich wojsk okupacyjnych gen. Schüsserfluga. W Woli Sękowej urodził się znany polski śpiewak operowy Adam Didur.
We wrześniu 1944 podczas ofensywy dukiejskiej we wsi stacjonowała niemiecka 68. Infanterie-Division (XXIV. Panzerkorps) broniąca pozycji przed nacierającym od wschodu radzieckim 67 Korpusem piechoty oraz 167 i 129 Korpusem strzelców (107 Dywizji Piechoty).
Wieś prawie doszczętnie spłonęła jesienią 1944, w trakcie walk pomiędzy wycofanymi z Nowotańca Niemcami a Czechosłowacką Brygadą Spadochronową spłonęło ponad 500 domów, z pożogi ocalała szkoła, dwór oraz kościół. 20 września 1944, cofające się przed sowieckim uderzeniem wojska niemieckie rozpoczęły systematyczne palenie domów ludności ukraińskiej, niegdysiejszych sojuszników, która z zemsty wskazywała żołnierzom armii radzieckiej dogodne przejścia w górach i pozycje niemieckie, co np. w Woli Sękowej przyczyniło się do usunięcia wojsk niemieckich. Osiemnastoletni żołnierz niemiecki, który palił Wolę Sękową, a niezdążył wcześniej uciec, schronił się do cerkwi, stamtąd wyprowadzony, został następnie rozstrzelany przez sowietów.
Dwór Wiktorów został spalony przez UPA z 26/27 kwietnia 1946 roku, w jego miejscu nowi właściciele wybudowali w roku 1989 stadninę koni oraz zajazd dla turystów (na fotografii obok).
Od 1 stycznia 2006 roku rozpoczął działalność przeniesiony ze Wzdowa Uniwersytet ludowy, będący filią stowarzyszenia "Małopolski Uniwersytet Ludowy".
[edytuj] Mieszkańcy
Nazwiska mieszkańców 1827-1944: Balwierczak, Bednarczyk, Białas, Biega, Biesiada, Błażyna, Bolanowski, Borkowski, Bubrowiak, Burnat, Cap, Chomik, Chrząszcz, Ciulik, Cymbrak, Czapla, Czucz, Dańko, Dębicki, Didur, Długosz, Drewnik, Dąbrowiak, Dudek, Dumnicki, Dżugan, Froń, Gebus, Germański, Gmytryk, Goliat, Gorka, Graff, Granatowski, Gula, Hlawaty, Hnat, Hnatik, Jakubaszek, Jakubowski, Jasiński, Jazoski, Kacuba, Kanonik, Kasprzyk, Katulka, Klepacki, Komar, Komarkiewicz (pedagogus), Kondyjoski, Konik, Kopacz, Korczak, Kowalczyk, Kozimor, Kozma, Krolicki, Krupianik, Leczowicz, Lenio, Luczyński, Majchrowicz, Majeski, Majka, Mazurkiewicz, Meciński, Mejza, Melnik, Meyza, Mindur, Moreńko, Morski, Musial, Muszański, Nameśniak, Naparla, Niewistka, Nycz, Orlowski, Palica, Pańkiewicz, Patrylak, Pelczar, Pflanzer, Piech, Piróg, Pisiewicz, Piskadlo, Pituch, Podgórski alias Klimek, Podowski, Poliwka, Próżny, Pstrak, Puchala (pedagogus), Rabicki, Radwański, Rajchel, Raychel, Reichel, Rodzinka, , Rozycki, nobilis, Rybczyński, Safka, Sawka, Serwoński, Siedlarski, Sikora, Siwik, Skarbowski, Skrobala, Skuczyński, Sobkoski, Solon, Sołtys, Sowa, Steliga, Sternik, Streng, Sywik, Szatkowski , Szczepański, Szczerba, Szwast, Szymański, Szypula, Terlecki, Wabicz, Walach, Wasylewicz, Watach, Wielgos or Wielgosz, Wiktor (hares bonorum Wola Sękowa, Wola Jaworowa, Nowotaniec), Wójcik, Wróbel, Zatwarnicki, Zawisza, Zdybek, Zychiewicz, Zygmunt, Żyłka, Żytka.
[edytuj] Właściciele
- Balowie de Lobetanz (1493-1565)
- Stanowie (1565-1713)
- Tomasz Wictor de Wiatrowice, 1813
- Jakub Wiktor, 1845
- Józef Wiktor, 1845
- Władysław Jan Wiktor, 1887
- Andrzej Brochwicz-Wiktor, 1929
- Regina Wiktor-Brandstaetter
dzierżawcy:
- Andrzej Szczepkowski
- Andrzej Kurant
[edytuj] Drogi krajowe
Wieś położona jest 17 km od drogi krajowej 28 Zator - Wadowice - Nowy Sącz - Gorlice - Biecz - Jasło - Krosno - Sanok - Medyka.
[edytuj] Bibliografia
- Księga Wieczysta, Sąd Rejonowy w Sanoku
- Metryki rzymskokatolickie od 1784
- Metryka józefińska 1787
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Artykuł Tygodnika Sanockiego n/t Uniwersytetu Ludowego i jego przenosin do Woli Sękowej
- Strona Małopolskiego Uniwersytetu Ludowego
- Mapy i zdjęcia satelitarne: