Silfur
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
| Kopar | ||||||||||||||||||||||||
| Palladín | Silfur | Kadmín | ||||||||||||||||||||||
| Gull | ||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||
Silfur er frumefni með efnatáknið Ag (skammstöfun á latneska orðinu yfir silfur, argentum) og er númer 47 í lotukerfinu. Silfur er mjúkur, hvítgljáandi hliðarmálmur sem hefur hæstu raf- og hitaleiðni allra málma og finnst í steindum og einnig í hreinu formi. Það er notað í mynt, skartgripi, borðbúnað og ljósmyndun.
[breyta] Almenn einkenni
Silfur er mjög sveigjanlegur og þjáll (rétt harðara en gull, eingildur myntmálmur með skínandi hvítan málmgljáa. Það hefur hæstu rafleiðni allra málma, jafnvel hærri en kopar, en sökum verðs hefur það ekki náð sömu vinsældum og kopar í rafmagnsverki.
Hreint silfur hefur einnig hæstu hitaleiðni, hvítasta litinn, og hæstu endurkasthæfni ljóss (það er samt slæmur endurkastari útfjólublás ljóss), og lægsta snertiviðnám allra málma. Silfurhalíð eru ljósnæm og eru markverð fyrir áhrif ljóss á þau. Silfur er stöðugt í lofti og vatni, en tærist í snertingu við óson, vetnissúlfíð eða loft sem inniheldur brennistein. Algengustu oxunarstig silfurs er +1, en nokkur +2 efnasambönd eru þekkt.
[breyta] Notkun
Aðalnot silfurs eru sem eðalmálmur og halíðsölt þess, þá sérstaklega silfurnítrat, eru mikið notuð í ljósmyndun (sem að er stærsti notandi silfurs). Önnur not fyrir silfur má nefna sem;
- Rafmagns- og rafeindavörur, sem að þurfa á að halda framúrskarandi rafleiðni silfurs, jafnvel þegar það hefur tærst. Til dæmis eru prentaðar rafrásir gerðar með silfurmálningu og lyklaborð fyrir tölvur nota snerta úr silfri. Silfur er einnig notað í háspennusnerta, því það er eini málmurinn sem að neistar ekki milli snerta, og er þar af leiðandi mjög hættulaust í notkun.
- Speglar sem á þurfa að halda endurkastshæfni silfurs eru búnir til í ferli sem kallað er silfrun. Speglar eru samt almennt búnir til úr áli.
- Silfur hefur verið notað í mynt síðan 700 f. Kr. af Lydíubúum í formi electrum. Seinna var silfrið hreinsað og slegið í mynt í hreinu formi.
- Silfur er valið vegna fegurð síns í framleiðslu á skartgripum og borðbúnaði, sem að eru samkvæmt venju gerð úr silfurmálmblöndu kölluð Sterling silfur, sem að er um 92,5% silfur.
- Sökum þess að það er þjált, óeitrað og fagurt er það nytsamlegt í tannsmíðamálmblöndur fyrir fyllingar og brýr.
