Fryslân

Ut Wikipedy

Dizze side giet oer (Westerlauwersk) Fryslân, bestjoerlik in provinsje fan Nederlân. Sjoch Fryslân (betsjuttings) foar oare betsjuttings fan Fryslân.

Provinsje Fryslân


Flagge fan Fryslân	Wapen fan Fryslân

Haadstêd

Ljouwert

Kommissaris fan
de Keninginne

drs. E.H.T.M. (Ed) Nijpels

Religy (1999)

Protestant 39%
Katolyk 8%

Oerflak
- Lân
- Wetter

3e
3.349 km²
2.849 km²

Ynwenners
- Totaal
- Befolkingstichtens

8e
642.998 ((2005))
192 inw./km²

Geografyske lizzing

53°20' NB 5°78' OL

Folksliet

De âlde Friezen

Offisjele webside

www.fryslan.nl

(Westerlauwersk) Fryslân is in provinsje fan Nederlân. De provinsje hat 642.977 ynwenners (1 jannewaris 2005) en in oerflak fan 6198,64 km², wêrfan 2849,38 km² wetter is. Fryslân hat om-ende-by 350 km kust, wêrfan fiif waadeilannen goed de helte foarmje. De provinsje hat âlve stêden en ien-en-tritich gemeenten. De provinsje is in part fan it Fryske wengebiet.

[bewurkje seksje] Taal

Fryslân hat twa offisjele fiertalen, it Frysk en it Nederlânsk. Fierders wurdt op it Amelân Amelânsk praat, op it Bilt Biltsk (Bildts), yn de Stellingwerven Stellingwerfsk en yn eastlik Kollumerlân Pompstersk. Yn histoaryske hannelsgebieten wurdt noch Stedsk praat, fan oarsprong in 16e-ieusk Hollânsk dialekt mei grutte Fryske ynfloeden.

[bewurkje seksje] Skiednis

De Wikipedy hat ek in side Skiednis fan Fryslân.

De provinsje Fryslân is ûntstien út trije fan de Sân seelannen. Op 'e ein fan de partijtiid kaam it gebiet ûnder Saksysk gesach, mar de Saksen ferkoften it gebiet oan de Boergondjers. By de Uny fan Utert waard it ien fan de Sân Feriene Nederlannen (de 'Republyk'). Yn de Frânske tiid waard it in part fan de ienheidssteat it Keninkryk Hollân makke. Nei de Frânske tiid gong it op yn it Keninkryk fan 'e Nederlannen, ek wer in ienheidssteat dêr't Fryslân amper mear selsstannichheid hie.

[bewurkje seksje] Omskriuwing

De provinsje Fryslân is foar in grut part agrarysk. Ek it wettersporttoerisme nimt in wichtich plak yn. Behalven om 'e Fryske kij en it skûtsjesilen is de provinsje ferneamd om syn taal, syn reedriders, it keatsen en it karakter fan syn ynwenners.

[bewurkje seksje] Talen

Yn Fryslân wurde de neikommende talen en dialekten praat:

Frysk:
Nederlânsk
Hollânske dialekten:
- Hollânsk-Fryske mingdialekten
- Westfryske dialekt:
  - Flylânsk
- Stedsk:
  - Ljouwertersk
  - Snitsersk
  - Frjentsjertersk
  - Harnzersk
  - Boalsertersk
  - Dokkumersk
  - Starumersk
  - Feanstersk
  - Kollumersk
Nederdútske dialekten:

[bewurkje seksje] Grutste plakken

Fan âlds binne der alve stêden yn Fryslân. De measte fan dizze stêden lizze yn it westlik part fan Fryslân. By dizze stêden del fynt ek de Alvestêdetocht plak.

Hjirûnder in list fan de tsien grutste plakken yn Fryslân.

Nr.	Plaknamme	Tal ynwenners
1	Ljouwert	92.347
2	Drachten	44.444
3	Snits	33.000
4	It Hearrenfean	28.470
5	Harns	15.450
6	Frjentsjer	13.210
7	Dokkum	13.150
8	De Jouwer	12.902
9	Wolvegea	12.110
10	De Lemmer	10.220