Hughes AH-64 Apache
Z Wikipedii
| AH-64 Apache | |
 |
|
| Dane podstawowe | |
| Państwo | USA |
| Wytwórnia | Boeing |
| Typ | Śmigłowiec szturmowy w układzie klasycznym |
| Konstrukcja | metalowa (duralowa z elementami z tytanu, stali, kompozytu), półskorupowa, podwozie stałe z kółkiem tylnym, hermetyzowana kabina |
| Załoga | 2 – pierwszy pilot, drugi pilot/strzelec (CPG) |
| Historia | |
| Dane techniczne | |
| Napęd | 2 silniki turbowałowe T700-GE-701 |
| Moc | 1265 kW |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 4,9 m (skrzydła) |
| Średnica wirnika | 14,63 m |
| Długość | 17,7 m |
| Długość kadłuba | 14,68 m |
| Wysokość | 3,87 m |
| Powierzchnia nośna | 168,11 m² |
| Masa | |
| Własna | 5165 kg |
| Użyteczna | 8006 kg |
| Startowa | 9525 kg |
| Zapas paliwa | 1422 l |
| Osiągi | |
| Prędkość max. | 365 km/h |
| Prędkość przelotowa | 280 km/h |
| Prędkość wznoszenia | 12,7 m/s |
| Pułap | 6400 m |
| Promień działania | 482 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| Działka: M230 30mm działko automatyczne, 1200 pocisków Rakiety: Hellfire/Hellfire II, Hydra 70, FFAR (oraz Stinger, Starstreak, Sidewinder/Sidearm proponowane) |
|
| Rzuty | |
 |
|
AH-64 Apache jest podstawowym śmigłowcem szturmowym w armii USA, wyspecjalizowanym w niszczeniu czołgów. Został opracowany przez firmę Hughes Helicopters, przejętą później przez McDonnell Douglas. Obecnie produkowany jest w należących do Boeinga zakładach McDonnell Douglas. Jego poprzednikiem był śmigłowiec szturmowy AH-1 Cobra.
Spis treści |
[edytuj] Historia
W 1972 r. armia USA ogłosiła przetarg na Advanced Attack Helicopter (zaawansowany helikopter szturmowy). Swoje propozycje zgłosiło 5 firm, a do finału zakwalifikowano Toolco Aircraft Division koncernu Hughes Aircraft (później Hughes Helicopters) Model 97/YAH-64 i Bell Helicopter Textron Model 409/YAH-63. W 1976 wybrano projekt Hughesa. Pierwszy lot prototypu odbył się 30 września 1975 r. Kontrakt na produkcję podpisano dopiero w 1982, a rok później w zakładach Hughes Helicopters w Mesa (Arizona) wyprodukowano pierwszy seryjny egzemplarz. W 1984 Hughes Helicopters został zakupiony przez McDonnell Douglas za kwotę 500 milionów dolarów i producentem śmigłowca stał się McDonnell Douglas Helicopters. W 1996 r. McDonnell Douglas połączył się z Boeingiem, co zaowocowało powstaniem Boeing Helicopters.
W US Army używane są dwa główne modele AH-64: AH-64A i AH-64D. Wersje B i C były także wyprodukowane jednak nigdy nie weszły do służby. Powstało wiele wersji eksportowych. Jedyną wersją produkowaną poza USA jest brytyjski Westland WAH-64 – licencyjna wersja AH-64D z kilkoma ulepszeniami.
[edytuj] Budowa
Apache został zaprojektowany jako bardzo wytrzymała maszyna zdolna do działań na pierwszej linii frontu w każdych warunkach pogodowych, w dzień i w nocy. Kabina załogi jest opancerzona. Obaj członkowie siedzą w tzw. kevlarowej wannie. Dzięki nowoczesnej aparaturze nawigacyjnej (w szczególności dzięki użyciu kamer na podczerwień) i awionice śmigłowiec może latać nawet przy całkowitym braku widoczności. Odczyty przyrządów pomiarowych podawane są na wyświetlaczu zintegrowanym z hełmem pilota (rzutnik monookularowy przy hełmie). Naprowadzanie wieżyczki działka dokonywane jest poprzez obrót głowy pilota dzięki optycznemu monitorowaniu ruchów hełmu. Podczas projektowania Apache opracowano wiele nowatorskich rozwiązań. Jednym z nich jest jego wirnik skonstruowany z warstw włókien szklanych. Helikopter może kontynuować lot nawet z wielokrotnie przestrzelonymi łopatami.
Systemy zakłócania radaru oraz układy wabików cieplnych chronią śmigłowiec przed zestrzeleniem przez rakiety przeciwlotnicze naprowadzane na podczerwień oraz radarowo. Komputery do nawigacji w trudnym terenie oraz wykorzystanie sygnałów GPS pozwalają Apache'owi na przekradanie się wąskimi dolinami oraz odnajdywanie ukrytych celów bojowych. Połączenie tego wszystkiego powoduje, że AH-64 jest jednym z najlepszych śmigłowców tego typu na świecie. W trakcie walki współpracuje ze śmigłowcami obserwacyjnymi OH-58D Kiowa Warrior Scout.
Konstruktorzy podczas tworzenia AH-64 za cel nadrzędny obrali wysoką przeżywalność konstrukcji na polu walki. Osiągnęli to przede wszystkim dzięki:
- bardzo dobrym osiągom
- wyrafinowanej elektronice i wyposażeniu rozpoznawczemu (wieżyczka systemu TADS/PNVS oraz radar w wersji Longbow)
- zastosowaniu opancerzenia
- odizolowania silników od siebie (jeden od drugiego są rozdzielone przekładnią główną wirnika)
- zastosowaniu bardzo wytrzymałych materiałów w konstrukcji wirników
- wdrożeniu technologii, dzięki którym wyciek paliwa lub oleju silnikowego obniża możliwości bojowe w niewielkim stopniu (przez określony krótki czas).
W przypadku wykrycia i trafienia śmigłowca, zdolność przetrwania zależy od odporności na ogień obrony przeciwlotniczej. Wszystkie węzłowe elementy konstrukcji, mające znaczenie dla bezpieczeństwa lotu, są odporne na trafienia pociskami 12,7 mm. W razie zestrzelenia lub awaryjnego lądowania konstrukcja śmigłowca zapewnia załodze teoretyczne stuprocentowe bezpieczeństwo przy prędkości zderzenia z ziemią 12,8 m/s(46 km/h). Elementami absorbującymi energie uderzenia są: podwozie, wyłamywane do tyłu działko i odpowiednia konstrukcja kadłuba.
[edytuj] Wykorzystanie bojowe
[edytuj] Stany Zjednoczone
Apache swój chrzest bojowy odbył w 1989 r. w Panamie podczas operacji Just Cause.
Największe triumfy święciły Apache podczas I wojny w Zatoce Perskiej w roku 1991. Spora część armii pancernej Iraku została zniszczona przez ataki tych śmigłowców.
Kolejny atak na Irak nie wiązał się z koniecznością niszczenia wielkich zgrupowań czołgów. Apache biorące udział w II wojnie w Zatoce Perskiej zostały użyte do walki z piechotą. Podczas wykonywania zadań zdecydowanie odmiennych od przewidzianych podczas projektowania konstrukcji, okazały się podatne na uszkodzenia zadawane przez siły naziemne przeciwnika w pewnych warunkach terenowych. Nawet 80% AH-64 operujących w górach zostało ciężko uszkodzonych od nieprzyjacielskiego ognia. Podobnie w miastach – iracka piechota była zdolna do niszczenia systemu kontroli lotu (np. przy pomocy karabinów wielkokalibrowych 0,5cal, rakiet Strieła-2 (SA-7)), czasami zmuszając maszyny do awaryjnego lądowania.
AH-64 zastosowano również na Bałkanach, gdzie wspierał wojska ONZ.
[edytuj] Izrael
Izraelskie Siły powietrzne używają AH-64 jako zaawansowaną technicznie platformę do wykonywania precyzyjnych ataków z użyciem rakiet kierowanych, przeciwko różnorodnym celom. Podczas wojny z Libanem w latach 90. dokonywały ataków na placówki Hezbollahu, działając we wszelkich warunkach pogodowych, w dzień i w nocy. Podczas Intifady użyto je, z wykorzystaniem rakiet kierowanych, do zabicia przywódców Hamasu takich, jak Ahmed Jassin i Adnan al-Ghoul
[edytuj] Wielka Brytania
Za kwotę 2.5 miliarda funtów zostało zakupionych 67 AH-64 (w tym 59 WAH-64), by zastąpić wycofywane Westland Lynx. Są obecnie w używane bojowo np. w Afganistanie
W AH64 wykorzystano rakiety Helfire które były celowane na podczerwień. Ogólnie to były bardzo skuteczne rakiety przeciwpancerne.
[edytuj] Cena i użytkownicy
Pierwotnie jeden egzemplarz AH-64A kosztował około 14.5 miliona dolarów amerykańskich. We wrześniu 2003, Grecja zamówiła 12 sztuk AH-64D wraz z uzbrojeniem za kwotę 657 milionów dolarów, co daje 56.25 miliona za sztukę. Singapur zakupił 20 AH-64D w dwóch partiach między 1999 i 2001. Pakistan rozważa zakup sześciu AH-64D do prowadzenia różnych zadań antyterrorystycznych.
Helikoptery Apache posiadają: Arabia Saudyjska, Bahrajn, Egipt, Grecja, Holandia, Izrael, Japonia, Jordania, Korea Południowa, Wielka Brytania, Zjednoczone Emiraty Arabskie. Od lat zakup rozważają Pakistan i Tajwan.
[edytuj] Wypadki
[edytuj] Polska
Podczas manewrów o kryptonimie Victory Strike II w październiku 2001 śmigłowiec AH-64 rozbił się na poligonie w Drawsku Pomorskim. Podczas awaryjnego lądowania zginał pilot Michael E. Reece. Przyczyną katastrofy była usterka techniczna.
[edytuj] Albania
27 kwietnia 1999, w pełni uzbrojony AH-64 rozbił się i eksplodował podczas lotu treningowego. Załoga odniosła niewielkie obrażenia.
5 maja 1999 dwóch pilotów zginęło w wypadku niedaleko lotniska w Tiranie. Przypuszczalnie przyczyną był wybuch zasobników z amunicją.
[edytuj] Porównywalne konstrukcje
[edytuj] Ciekawostki
W grach Grand Theft Auto Vice City i Grand Theft Auto San Andreas występuje Hughes AH-64 Apache pod nazwą Hunter (ang. myśliwy).
[edytuj] Linki zewnętrzne
| Samoloty myśliwskie | |
|
FJ | F-4 | F-5 | F-8 | F-14 | F-15 | F-16 | F/A-18 | F/A-18E/F | F-22 | F-35 | F-80 | F-82 | F-84 | F-84F | F-86 | F-89 | F-94 | F-100 | F-101 | F-102 | F-104 | F-105 | F-106 | F-111 | FH-1 | F2H | F3D | F3H | F7U | F9F | F9F | F11F |
|
| Samoloty bombowe | |
| Samoloty szturmowe | |
|
A-1 | A-2 | A-3 | A-4 | A-5 | A-6 | A-7 | A-10 | AC-130 | AV-8B |
|
| Samoloty patrolowe i zwalczania okrętów podwodnych | Samoloty rozpoznawcze i walki radioelektronicznej |
| Samoloty obserwacyjne | Samoloty szkolno - treningowe |
|
O-1 | O-2 | OV-1 | OV-10 |
|
| Samoloty transportowe | Śmigłowce i pionowzloty |
|
C-97 | C-119 | C-123 | C-130 | C-133 | C-124 | C-135 | C-141 | C-5 | C-17 |
OH-58 | UH-1 | CH-46 | CH-47 | AH-1 | AH-64 | UH-60 | CH-53 | SH-3 | V-22 |
| Konstrukcje doświadczalne i prototypy | |
|
XB-70 | XF10F | XF-85 | XF-87 | XF-88 | XF-90 | XF-91 | XF-92 | YF-23 | YF-93 | YF-95 | YF-96 | F-20 | RAH-66 |
|
