Kwas

Z Wikipedii

Kwasy - związki chemiczne, które są zbudowane z kationów wodoru i anionów reszty kwasowej.

Spis treści 1 Kwas klasyczny 2 Kwas Brønsteda-Lowry’ego 3 Kwas Lewisa 4 Dysocjacja kwasów 5 Ważniejsze kwasy 6 Zobacz też

[edytuj] Kwas klasyczny

Kwas wg klasycznej definicji Arrheniusa to każdy związek, który wprowadzony do roztworu wodnego zwiększa stężenie jonów oksoniowych H₃O ⁺ . Automatycznie zasadą jest każdy związek, który zwiększa stężenie jonów wodorotlenkowych OH ⁻ . Definicja ta ma głównie zastosowanie do roztworów wodnych.

[edytuj] Kwas Brønsteda-Lowry’ego

Według teorii kwasów i zasad Brønsteda-Lowry’ego, kwas to każdy związek chemiczny, który w warunkach danej reakcji jest donorem, (czyli inaczej dostarczycielem) jonu wodorowego H⁺.

Z drugiej strony zasada to każdy związek, który może być akceptorem, (czyli inaczej przyjmującym) jon wodorowy. W reakcji kwasu i zasady Brønsteda-Lowry’ego powstaje nowy kwas i nowa zasada. Np. w reakcji:

Związek HA jest kwasem a związek B zasadą. Jon A ⁻ jest nową zasadą, a HB ⁺ nowym kwasem.

Przykład reakcji: NH₃ + H₂O----->NH₄⁺ + OH^-

Związki chemiczne (z wyjątkiem niektórych bardzo mocnych zasad i kwasów) mogą w zależności od warunków pełnić rolę kwasu lub zasady - związki takie nazywa się związkami amfoterycznymi.

W wyniku reakcji kwasów z zasadami powstają zazwyczaj sole.

[edytuj] Kwas Lewisa

Inną, bardziej ogólną definicję kwasu podał Gilbert Newton Lewis: Kwas to związek, który jest akceptorem (przyjmującym) w warunkach danej reakcji parę elektronową, (więc zasada jest donorem pary elektronowej).

Definicja nie obejmuje klasycznych kwasów (tj. kwasów protonowych np. HCl), które wg teorii Brønsteda-Lowry'ego są kwasami, w myśl definicji Lewisa kwasami nie są. Stanowią one zaś addukty kwasowo-zasadowe.

Definicja Lewisa obejmuje jednak związki chemiczne, które zachowują się jak kwasy, bo mają silny deficyt elektronów, mimo że w ogóle nie posiadają w swojej strukturze atomu wodoru (np. chlorek glinu(III) AlCl₃).

Tradycyjnie takie związki są nazywane kwasami Lewisa.

W przypadku zasad, definicje Lewisa i Brønsteda-Lowry’ego praktycznie się pokrywają - tzn. nie istnieją takie związki, które by były zasadami wg definicji Lewisa a nie były nimi wg definicji Brønsteda-Lowry’ego.

Jeszcze bardziej ogólnym od kwasów i zasad Lewisa podziałem związków chemicznych pod kątem nadmiaru lub deficytu elektronów są pojęcia elektrofila i nukleofila.

[edytuj] Dysocjacja kwasów

Kwasy dysocjucją na kation wodoru i anion reszty kwasowej.

HNO₃ ←H₂O→ H⁺(kation wodoru) + NO₃^-(anion azotanowy (V))

Kwasy dysocjują stopniowo.

H₃PO₄ ←H₂O→ H₂PO₄^- + H⁺

cząsteczka kwasu ortofosforowego (V) rozpada się na anion diwodoroortofosforanowy (V) i kation wodoru

H₂PO₄^- ←H₂O→ HPO₄^2- + H⁺

anion diwodoroortofosforanowy (V) rozpada się na dwuujemny anion wodoroortofosforanowy (V) i kation wodoru

HPO₄^2- ←H₂O→ PO₄^3- + H⁺

anion wodoroortofosforanowy (V) rozpada się na trójujemny anion ortofosforanowy (V) i kation wodoru

[edytuj] Ważniejsze kwasy

Do najbardziej znanych tlenowych kwasów nieorganicznych (wg definicji Arrheniusa) zaliczyć można:

• kwas azotowy(V)
• kwas azotowy(III)
• kwas siarkowy(VI)
• kwas siarkowy(IV)
• kwas fosforowy(V)
• kwas węglowy
• kwas chlorowy(V)
• kwas borowy

Najważniejsze beztlenowe kwasy nieorganiczne:

• kwas chlorowodorowy
• kwas cyjanowodorowy
• kwas siarkowodorowy
• kwas fluorowodorowy
• kwas bromowodorowy
• kwas jodowodorowy

Kwasy nieorganiczne mocne:

• kwas azotowy(V)
• kwas chlorowy(VII)
• kwas chlorowy(V)
• kwas siarkowy(VI)
• kwas chlorowodorowy
• kwas bromowodorowy
• kwas jodowodorowy

Inne kwasy:

• kwas tiosiarkowy - H₂S₂O₃

Kwasy utleniające

• kwas azotowy(V)(stężony i rozcieńczony)
• kwas chlorowy(VII)(stężony i rozcieńczony)
• kwas siarkowy(VI)(stężony)

[edytuj] Zobacz też

kwas karboksylowy, skala pH, moc kwasu, tlenek kwasowy