Małżeństwo homoseksualne

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy jednej z form związku cywilnego. Zobacz też: inne formy związków cywilnych.

Para kobiet podczas ślubu na Hawajach

Małżeństwo homoseksualne (inaczej małżeństwo osób tej samej płci), to określenie prawnie zarejestrowanego związku cywilnego, którego małżonkowie stanowią dwie osoby tej samej płci. Związek taki stanowi pełnoprawne małżeństwo cywilne (na równi z małżeństwem kobiety i mężczyzny) w krajach, w których dokonano jego legalizacji.

Pierwszy publiczny ślub osób tej samej płci został przeprowadzony przez Troya Perrego w USA w 1969 roku. Zawarty związek małżeński nie został uznany przez państwo. W 1970 roku Metropolitalna Wspólnota Kościelna rozpoczęła pierwszy na świecie proces sądowy mający na celu zalegalizowanie małżeństw osób tej samej płci. Proces przegrała. W późniejszych latach 90 i wczesnych 2000, przeciwne sobie z jednej strony zaangażowanie w kierunku legalizacji małżeństw osób tej samej płci, a z drugiej strony zaangażowanie w kierunku zakazywanie ich w prawie stało się jednym z głównych tematów debat na całym świecie.

Kraje i regiony, w których zalegalizowano związki małżeńskie osób tej samej płci, znosząc ograniczenie przeciwności płci dla małżonków w zawarciu małżeństwa cywilnego, to obecnie: Holandia (2001), Belgia (2003), Hiszpania (2005), Kanada (2005), RPA (2006) oraz stan Massachusetts (2004) w USA. Dodatkowo małżeństwa te uznaje Izrael (2006) (bez możliwości zawarcia takich małżeństw w kraju).

W innych krajach, w których nie zalegalizowano takich małżeństw, małżeństwa osób tej samej płci zawarte za granicą stają się formalnym związkiem partnerskim wewnątrz danego kraju lub też nie mają żadnej mocy prawnej w przypadku braku prawnych regulacji związków partnerskich.

W Polsce definicja małżeństwa z 18 artykułu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prowadzi do wniosku, że dopuszczalne jest zawieranie małżeństw tylko pomiędzy kobietą i mężczyzną. Niemniej Konstytucja RP nie zabrania wprowadzenia w prawie formalnych związków partnerskich.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Rejestrowany związek partnerski.

[edytuj] Kontrowersje

Małżeństwa osób tej samej płci budzą wiele kontrowersji, szczególnie wśród konserwatywnej i religijnej części społeczeństwa.

Historia małżeństwa sięga w głąb korzeni europejskich i już w starożytnej Grecji i Rzymie małżeństwem określano jedynie związek kobiety i mężczyzny ^[1]. Zgodnie z doktryna wszystkich wiekszych religii (w tym judaizmu, chrześcijaństwa, islamu i hinduizmu) małżeństwo jest uświęconym przez Boga związkiem kobiety i mężczyzny. W takim ujęciu połączenie słów małżeństwo homoseksualne zdaniem części wiernych jest niepoprawną (metaforyczną) nazwą i może obrażać ich uczucia religijne.

Przeciwnicy stoją na stanowisku, że małżeństwa osób tej samej płci nie spełniają wymogów małżeństwa, gdyż skierowane jest ono ze swej natury do zrodzenia i wychowania potomstwa. Zwolennicy zaś twierdzą, że również pary osób tej samej płci, pomimo braku możliwości zrodzenia wspólnego potomstwa, są w stanie wychowywać wspólnie dzieci (np. jednego z małżonków lub adoptowane). Tym samym uważają, że związek osób tej samej płci może tak jak i tradycyjne małżeństwo pełnić funkcje wychowawcze. Przeciwnicy takiego założenia uważają, że dziecko może być wychowane nie tylko przez dwie osoby i formują obawy, iż dekompozycja tradycyjnego znaczenia małżeństwa i rodziny w prawie może doprowadzić w przyszłości do dalszego rozszerzania ich znaczenia o związki poligamiczne lub nawet poliamoryczne.

[edytuj] Historia małżeństw osób tej samej płci

[edytuj] Europa i Azja

Małżeństwa par tej samej płci zostały wprowadzone w Holandii, Belgii oraz Hiszpanii.

1 kwietnia 2001 roku Holandia stała się pierwszym krajem na świecie, który zalegalizował małżeństwa osób tej samej płci.

30 stycznia 2003 roku Belgia staje się drugim krajem na świecie legalizującym małżeństwa homoseksualne. Początkowo bez praw adopcyjnych, prawa te małżeństwa uzyskały w kwietniu 2006.

W styczniu 2004 po wygranych wyborach lewicowy premier Hiszpanii Zapatero potwierdził chęć legalizacji małżeństwo osób tej samej płci^[2]. Dnia 1 października 2004 rząd zatwierdził projekt ustawy i przesłał go do parlamentu. Ostateczne uchwalenie ustawy nastąpiło 30 czerwca 2005 roku, ustawa zaś weszła w życie 3 dni później.

W maju 2004 roku największa lewicowa partia opozycyjna Francji, Francuska Partia Socjalistyczna, ogłosiła swoje poparcie dla małżeństw tej samej płci. Zgodnie z sondażami 65% Francuzów popiera legalizację takich związków^[3].

21 listopada 2006 roku Sąd Najwyższy Izraela nakazał władzom uznać małżeństwa osób tej samej płci zawarte za granicą jako pełnoprawne cywilne małżeństwa. Sąd zwrócił uwagę na konieczność zmiany przepisów przez parlament.

21 marca 2007 roku rząd Szwecji zapowiedział legalizację małżeństw osób tej samej płci^[4]. Ostatnie badania przeprowadzone na zlecenie Unii Europejskiej pokazało, iż 71% Szwedów popiera rozszerzenie defnicji małżeństwa w prawie o pary osób tej samej płci^[5].

[edytuj] Kanada

Pocałunek partnerów po zawarciu małżeństwa osób tej samej płci w Kanadzie

W Kanadzie decyzje sądów w Ontario, Kolumbia Brytyjska, Quebec, Manitoba, Nowa Szkocja, Saskatchewan, Nowej Fundlandii, Jukonie uznały, że zakazywanie małżeństw tej samej płci jest niezgodne z konstytucją.

20 czerwca 2005 Rząd federalny Kanady zalegalizował małżeństwa osób tej samej płci w całym kraju poprzez uchwalenie poprawek do prawa rodzinnego (ang. Marriage Act^[6]).

Sąd Najwyższy Kanady orzekł, że rząd ma prawo do modyfikacji prawa rodzinnego. Jednakże nie odniósł się do faktu, czy zmiana jest zgodna z Kanadyjską Kartą Praw i Wolności. Sąd uznał, że nie musi tego robić, bo rząd przyjął tylko orzeczenia niższych instancji. Sędziowie uznali jednak, że nikt nie może zmuszać kościołów do błogosławienia par tej samej płci na wspólną drogę życia.

[edytuj] USA

W Massachusetts małżeństwa par tej samej płci zostały zalegalizowane 18 listopada 2003 zgodnie z decyzją Sądu Najwyższego Massachusetts (ang. Massachusetts Supreme Judicial Court) w sprawie Goodridge kontra Departament Zdrowia Publicznego^[7]. Orzeczenie weszło w życie 17 maja 2004 roku. Od tego momentu setki młodych par tej samej płci wzięło ślub w Massachusetts. W stanie sąd drugiej instancji w stanie Waszyngton zakazał legalizacji związków homoseksualnych, uznając je za niezgodne z konstytucją w sprawie Andersen kontra Sims. Sprawa trafiła do Sądu Najwyższego Stanu Waszyngton^[8]. W roku 2004 trzynaście stanów podjęło decyzje o przeprowadzeniu referendów zakazujących zawierania małżeństw par tej samej płci.

Sędzia stanowy w Nowym Jorku orzekł 4 lutego 2005, że małżeństwa homoseksualne powinny być zalegalizowane. Jednak konserwatywny burmistrz NY Michael Bloomberg złożył od tego wyroku apelację. Sąd drugiej instancji San Francisco wydał postanowienie zakazujące dyskryminacji gejów i lesbijek. Sędziowie uznali, że konstytucja zabrania prześladowania par tej samej płci. Porównali prawo preferujące tradycyjne małżeństwa do segregacji rasowej. Od wyroku wniesiono odwołanie.

Niektóre amerykańskie kościoły jak Unitarian Universalist Association popierają małżeństwa gejowskie i błogosławią je w swoich świątyniach.

Biorąc pod uwagę federacyjny charakter państwa amerykańskiego, pojawił się problem – czy młoda para gejów ma takie same prawa w stanie nie uznającym ich homoseksualnego związku. Kiedy jeden stan da im ślub, drugi może im odmówić uznania wynikających z tego praw. W roku 1996 Kongres USA uchwalił ustawę o ochronie małżeństwa (ang. Defense of Marriage Act). Miała ona na celu zabronić sądom posługiwania się gwarancjami zawartymi w konstytucji, aby zmuszać stany nie respektujące praw małżeństw homoseksualnych zawartych poza ich granicami. W roku 1967 w sprawie Loving kontra stan Wirginia Sąd Najwyższy USA zgodnie z czternastą poprawką do konstytucji uznał, że czarni mogą żenić się z białymi, mimo że niektóre stany tego nie uznawały. Prawo nabyte w stanach legalizujących małżeństwa par różnej rasy musiało działać również w stanach tego nie uznających. W przeciwnym razie oznaczałoby to ograniczenie praw nabytych. W roku 2003 para homoseksualistów powołała się na to samo orzeczenie w sprawie Lawrence kontra stan Teksas, aby podważyć legalność ustawy o zwalczaniu sodomii.

Prezydent George W. Bush wezwał 24 lutego 2004 roku do uchwalenia poprawki do konstytucji USA zakazującej małżeństw par tej samej płci na poziomie federalnym. Senat obradował na ten temat w roku 2004 i okazało się, że niemożliwe jest zebranie większości 2/3 niezbędnej do przyjęcia takiej zmiany.

[edytuj] RPA

30 listopada 2004 roku najwyższy sąd apelacyjny RPA orzekł, iż definicję małżeństwa należy rozszerzyć na pary tej samej płci. W odpowiedzi ówczesny rząd wniósł apelacje od tej decyzji. 1 grudnia 2005 apelacja została odrzucona przez Sąd Konstytucyjny RPA, który potrzymał swoje orzeczenie i dał rok czasu na rozszerzenie definicji małżeństwa.

14 listopada 2006 roku parlament RPA zalegalizował małżeństwa osób tej samej płci.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Małżeństwo osób tej samej płci w RPA.

[edytuj] Słynne małżeństwa osób tej samej płci

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

2007

29 stycznia - Jeruzalem, Izrael - Avi i Binyamin Rose, pierwsze zgłoszenie w USC małżeństwa osób tej samej płci w Izraelu. Para ślub wzięła w Kanadzie.

2004

10 września - Toronto, Kanada - Uzi Even, były członek Knesetu oraz Amit Kama
1 sierpnia - Boston, Massachusetts - Cheryl Jacques, były senator oraz Jennifer Chrisler aktywista LGBT
1 kwietnia - Quebec, Kanada - Michael Hendricks i René Leboeuf pierwsze małżeństwo pary tej samej płci prowincji
8 marca - San Francisco, Kalifornia - Jackie Goldberg, posłanka do sejmiku stanowego, oraz Sharon Sticker, małżeństwo zostało uznane za nieważne przez sąd
26 lutego - San Francisco, Kalifornia - Rosie O'Donnell, była gwiazda telewizji, i Kelli Carpenter, małżeństwo zostało uznane za nieważne przez sąd
12 lutego - San Francisco, Kalifornia - Del Martin i Phyllis Lyon, aktywiści praw gejów, małżeństwo zostało uznane za nieważne przez sąd