Misje pokojowe ONZ
Z Wikipedii
Misje pokojowe ONZ – część sił zbrojnych państw oddanych do dyspozycji ONZ w celu przeprowadzenia konkretnych operacji pokojowych. Siły te powoływane są w trybie doraźnym przez Zgromadzenie Ogólne lub Radę Bezpieczeństwa ONZ, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych. W założeniach ONZ, siły pokojowe stanowią – dla państw w nich uczestniczących – nieprzymusowy instrument kontroli konfliktów zbrojnych.
W latach 1948-2006 przeprowadzono 60 operacji pokojowych z powołaniem tego typu sił przez ONZ, w których wzięło udział ponad 750 tysięcy osób pochodzących z ponad 110 krajów. Życie straciło 2272 osoby, w tym 1816 żołnierzy. Koszt w latach 1948-2005 wyniósł 52 mld $ w cenach z 2004 r.
30 VI 2006 na misjach pokojowych i politycznych ONZ służyło 72 953 osoby personelu mundurowego (62 495 żołnierzy, 2 717 obeserwatorów wojskowych i 7 291 policjantów). W spiera ich prawie 15 tys. osób personelu cywilnego. Uczestniczy aktualnie w misjach 108 państw (najwięcej, 72 państwa, uczestniczą w misji UNMIS). Najwięksi kontrybutorzy personelu mundurowego są: Bangladesz (aż 10 310), Pakistan, Indie, Nepal i Jordania. Kraje UE wystawiają 3 896 osób, z tego najwięcej Polska (695) i Francja (588). Polska jest na 20. miejscu w rankingu największych kontrybutorów personelu, najwyżej z państw rozwiniętych.
Budżet na rok fiskalny 2005/2006 wyniósł 5,03 mld $. Najwięcej kosztowała misja w DR Kongo – 1,15 mld $.
[edytuj] Misje trwające
Obecnie działa 15 misji, które są rozmieszczone w Europie, na Bliskim Wschodzie, Azji, Ameryce Łacińskiej i w Afryce (podano: rok powołania, nazwę, liczba personelu mundurowego w dniu 30 VI 2006):
- 1964 – UNFICYP – Siły Pokojowe ONZ na Cyprze – 935
- 1993 – UNOMIG – Misja Obserwacyjna ONZ w Gruzji – 134 (7 Polaków)
- 1999 – UNMIK – Misja Tymczasowej Administracji ONZ w Kosowie – 1965 (101 Polaków)
- 1948 – UNTSO – Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Nadzorowania Rozejmu – pierwsza akcja w ramach sił pokojowych ONZ w Palestynie – celem było i nadal jest kontrolowanie arabsko-izraelskiego porozumienia o przerwaniu walk – 155
- 1974 – UNDOF – Siły ONZ ds. Nadzoru Rozdzielenia Wojsk na Wzgórzach Golan – 1046 (353 Polaków)
- 1978 – UNIFIL – Tymczasowe Siły ONZ w Libanie – 1990 (214 Polaków)
- 1949 – UNIMOGIP – Grupa Obserwatorów Wojskowych ONZ w Indiach i Pakistanie – 43
- 1991 – MINURSO – Misja ONZ na rzecz Referendum w Saharze Zachodniej – 213 (1 Polak)
- 1999 – MONUC – Misja ONZ w Demokratycznej Republice Konga – 17 692 (3 Polaków)
- 2000 – UNMEE – Misja ONZ w Etiopii i Erytrei – 3369 (6 Polaków)
- 2003 – UNMIL – Misja ONZ w Liberii – 15 825 (5 Polaków)
- 2004 – UNOCI – Operacja ONZ na Wybrzeżu Kości Słoniowej – 7621 (2 Polaków)
- 2004 – ONUB – Operacja ONZ w Burundi – 3514
- 2005 – UNMIS – Misja ONZ w Sudanie – 10 224 (2 Polaków)
Ameryka Łacińska
- 2004 – MINUSTAH – Misja Stabilizacyjna ONZ na Haiti – 7998
Do tego należy doliczyć 4 misje polityczne ONZ:
- 2002 – UNAMA – Misja ONZ w Afganistanie – 18
- 2003 – UNAMI – Misja ONZ w Iraku – 145 (głównie żołnierzy z Fidżi, ochraniających placówki ONZ w Iraku)
- 2005 – UNOTIL – Misja ONZ na Timorze Wschodnim – 39
- 2006 – UNIOSIL – Misja ONZ w Sierra Leone – 27
[edytuj] Misje zakończone
- 1995-1996 – UNCRO – Operacja ONZ Przywrócenia Zaufania w Chorwacji.
- 1996-1998 – UNTAES – Tymczasowa Administracja ONZ dla Wschodniej Slawonii, Baranii i Zachodniego Sirmium (Chorwacja).
- 1998 – UNPSG – Policyjna Grupa Wsparcia ONZ dla Wschodniej Slawonii, Baranii i Zachodniego Sirmium (Chorwacja).
- 1992-1995 – UNPROFOR – Siły Ochronne ONZ dla Bośni i Hercegowiny, Chorwacji, Jugosławii (Serbia i Czarnogóra) i Macedonii.
- 1995-1999 – UNPREDEP – Siły Zapobiegawcze ONZ – zastąpienie UNPROFOR w Macedonii.
- 1996-2002 – UNMOP – Misja Obserwacyjna ONZ na Półwyspie Prevlaka (Chorwacja).
- 1995-2002 – UNMIBH – Misja ONZ w Bośni i Hercegowinie.
- 1991-2003 – UNIKOM – Misja Obserwacyjna ONZ w Iraku i Kuwejcie.
- 1988-1991 – UNIMOG – Grupa Obserwatorów Wojskowych ONZ w Iranie i Iraku.
- 1958 – UNOGIL – Grupa Obserwatorów ONZ w Libanie.
- 1956-1967 – UNEF I – Pierwsze Doraźne Siły Pokojowe ONZ rozmieszczone w sektorze Kanału Sueskiego i na półwyspie Synaj.
- 1973-1979 – UNEF II – Drugie Doraźne Siły Pokojowe ONZ powołane w celu nadzorowania zawieszenia ognia pomiędzy wojskami Egiptu i Izraela.
- 1963-1964 – UNYOM – Misja Obserwacyjna ONZ w Jemenie.
- 2002-2005 – UNMISET – Misja Wsparcia ONZ dla Timoru Wschodniego
- 1988-1990 – UNGOMAP – Misja Dobrych Usług ONZ w Afganistanie i Pakistanie.
- 1991-1992 – UNAMIC – Misja Przygotowawcza Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kambodży.
- 1992-1993 – UNTAC – Tymczasowa Administracja ONZ w Kambodży.
- 1999-2002 – UNTAET – Tymczasowa Administracja ONZ w Timorze Wschodnim.
- 1965-1966 – UNIPOM – Misja Obserwacyjna ONZ w Indiach i Pakistanie.
- 1994-2000 – UNIMOT – Misja Obserwatorów ONZ w Tadżykistanie.
- 1962-1963 – UNSF – Siły Bezpieczeństwa ONZ w Zachodniej Nowej Gwinei.
- 1999-2005 – UNAMSIL – Misja ONZ w Sierra Leone
- 1988-1991 – UNAVEM I – Pierwsza Misja Weryfikacyjna ONZ w Angoli.
- 1991-1995 – UNAVEM II – Druga Misja Weryfikacyjna ONZ w Angoli.
- 1995-1997 – UNAVEM III – Trzecia Misja Weryfikacyjna ONZ w Angoli.
- 1997-1999 – MONUA – Misja Obserwacyjna ONZ w Angoli.
- 1998-2000 – MINURCA – Misja ONZ w Republice Środkowoafrykańskiej.
- 1994 – UNASOG – Grupa Obserwacyjna ONZ w Strefie Aouzou (Czad).
- 1960-1964 – ONUC – Operacja ONZ w Demokratycznej Republice Konga.
- 1993-1997 – UNOMIL – Misja Obserwacyjna ONZ w Liberii.
- 1992-1994 – UNOMOZ – Operacja ONZ w Mozambiku.
- 1989-1990 – UNTAG – Grupa Pomocy ONZ w Okresie Przejściowym dla Namibii.
- 1993-1996 – UNAMIR – Misja ONZ do Spraw Pomocy Rwandzie.
- 1993-1994 – UNOMUR – Misja Obserwacyjna ONZ w Ugandzie i Rwandzie.
- 1998-1999 – UNOMSIL – Misja Obserwacyjna ONZ w Sierra Leone.
- 1992-1993 – UNOSOM I – Pierwsza Operacja ONZ w Somalii.
- 1993-1995 – UNOSOM II – Druga Operacja ONZ w Somalii.
- 1989-1992 – ONUCA – Grupa Obserwacyjna ONZ w Ameryce Środkowej.
- 1965-1966 – DOMREP – Misja Specjalnego Przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ w Dominikanie.
- 1991-1995 – ONUSAL – Misja Obserwacyjna ONZ w Salwadorze.
- 1997 – MINUGUA – Misja Weryfikacyjna ONZ w Gwatemali.
- 1993-1996 – UNMIH – Misja ONZ w Haiti.
- 1996-1997 – UMSMIH – Misja Wsparcia ONZ w Haiti.
- 1997 – UNTMIH – Misja Przejściowa ONZ w Haiti.
- 1997-2000 – MIPONUH – Misja Cywilnej Policji ONZ w Haiti.
[edytuj] Zobacz więcej
- Oficjalna strona internetowa UN Peacekeeping – http://www.un.org/Depts/dpko/dpko/index.asp
- Siły pokojowe w Jugosławii
- Polacy w misjach pokojowych 1953-2003
- http://www.unic.un.org.pl/misje_pokojowe/
- lista misji ONZ także na stronie oficjalnej: http://www.un.org/Depts/dpko/list/list.pdf
1901: Dunant, Passy • 1902: Ducommun, Gobat • 1903: Cremer • 1904: IPM • 1905: Suttner • 1906: Roosevelt • 1907: Moneta, Renault • 1908: Arnoldson, Bajer • 1909: Beernaert, Estournelles de Constant • 1910: MSPB • 1911: Asser, Fried • 1912: Root • 1913: La Fontaine • 1917: Czerwony Krzyż • 1919: Wilson • 1920: Bourgeois • 1921: Branting, Lange • 1922: Nansen • 1925: Chamberlain, Dawes • 1926: Briand, Stresemann • 1927: Buisson, Quidde • 1929: Kellogg • 1930: Söderblom • 1931: Addams, Butler • 1933: Angell • 1934: Henderson • 1935: Ossietzky • 1936: Lamas • 1937: Cecil • 1938: Biuro Nansenowskie • 1944: Czerwony Krzyż • 1945: Hull • 1946: Balch, Mott • 1947: Kwakrzy • 1949: Boyd Orr • 1950: Bunche • 1951: Jouhaux • 1952: Schweitzer • 1953: Marshall • 1954: WKNZdsU • 1957: Pearson • 1958: Pire • 1959: Noel-Baker • 1960: Lutuli • 1961: Hammarskjöld • 1962: Pauling • 1963: Czerwony Krzyż • 1964: King • 1965: UNICEF • 1968: Cassin • 1969: MOP • 1970: Borlaug • 1971: Brandt • 1973: Kissinger, Le • 1974: MacBride, Satō • 1975: Sacharow • 1976: Williams, Corrigan • 1977: AI • 1978: Sadat, Begin • 1979: Matka Teresa • 1980: Esquivel • 1981: WKNZdsU • 1982: Myrdal, García Robles • 1983: Wałęsa • 1984: Tutu • 1985: Lekarze Przeciw Wojnie Nuklearnej • 1986: Wiesel • 1987: Arias • 1988: Siły Pokojowe ONZ • 1989: Dalai Lama • 1990: Gorbaczow • 1991: Suu Kyi • 1992: Menchú • 1993: Mandela, de Klerk • 1994: Arafat, Peres, Rabin • 1995: Pugwash, Rotblat • 1996: Belo, Ramos Horta • 1997: ICBL, J.Williams • 1998: Hume, Trimble • 1999: Lekarze bez Granic • 2000: Kim • 2001: ONZ, Annan • 2002: Carter • 2003: Ebadi • 2004: Maathai • 2005: MAEA, ElBaradei • 2006: Grameen Bank, Yunus