Portal:Rumunia
Z Wikipedii
Rumunia w Polskiej Wikipedii
Rumunia (rum. România) to państwo w południowo-wschodniej części Europy. Graniczy z Mołdawią i Ukrainą na północnym wschodzie, z Węgrami na zachodzie oraz z Serbią i Bułgarią wzdłuż Dunaju (rum. râul Dunăre). Rumunia posiada dostęp do Morza Czarnego dzięki wybrzeżom Dobrudży. W centrum kraju znajduje się znaczna część Karpat.
1 stycznia 2007 Rumunia, wraz z sąsiadującą z nią Bułgarią, dołączyła do Unii Europejskiej.
Artykuł miesiąca
Căile Ferate Române (Koleje Rumuńskie, skrót CFR) to oficjalna nazwa rumuńskich kolei państwowych. Spółka zarządza czwartą co do wielkości siecią w Europie pod względem przewozu pasażerów i towarów. Zarząd spółki mieści się w Bukareszcie, CFR posiada również oddziały terenowe w Klużu, Krajowej, Jassach, Gałaczu i Braszowie.
Podział terytorialny
regiony rozwoju (8, utworzone w roku 1998) - judeţe (41, jednostka znana od XIV wieku) - miasta wydzielone (104) - gminy (2686)
Podział historyczny:
Historia
Główne artykuły: Dacja - Dacja rzymska - Wczesne średniowiecze - Późne średniowiecze - Odrodzenie narodowe - Królestwo Rumunii - II wojna światowa - Rumuńska Republika Ludowa - Rumunia po roku 1989
Władcy: Neagoe Basarab - Şerban Cantacuzino - Karol I - Karol al II-lea - Alexandru Ian Cuza - Ferdynand I - Stefan Wielki - Alexandru I (Aldea) - Alexandru Suţu - Basarab al V-lea - Constantin Brâncoveanu - Dan I - Dan al II-lea - Gheorghe Ghica - Matei Basarab - Mihai Viteazul - Mircea cel Bătrân - Mircea al II-lea - Mircea al III-lea - Moise Vodă - Nicolae Alexandru - Radu I - Radu al II-lea Prasnaglava - Samuel von Brukenthal - Vlad I Uzurpatorul - Vlad al VI-lea Înecatul - Vlad al VII-lea Vintilă - Vlad Ţepeş - Tudor Vladimirescu - Vladislav al II-lea - Decebal - Radu cel Frumos - Jan Rakoczy I - Jan Rakoczy II - Mihail Kogălniceanu
Politycy: Armand Călinescu - Nicolae Ceauşescu - Victor Ciorbea - Corneliu Coposu - Corneliu Zelea Codreanu - Emil Constantinescu - Ion Duca - Gheorghe Gheorghiu-Dej - Ion Ghica - Ion Iliescu - Mugur Isărescu - Vasile Luca - Ion Gheorghe-Maurer - Alexandru Moghioroş - Adrian Năstase - Ana Pauker - Ion Antonescu - Lucreţiu Patrăşcanu - Michał I - Petre Roman - Theodor Stolojan - Corneliu Vadim Tudor - Nicolae Văcăroiu - Radu Vasile - Traian Băsescu
Inne hasła: Księstwo Siedmiogrodzkie - mała ententa - Most Przyjaźni - rewolucja w Rumunii - rumuńska wojna o niepodległość - strajk w zakładach Griviţa - Székelyföld - Wielka Rumunia - Węgierski Okręg Autonomiczny
Listy: królowie Rumunii - hospodarowie Mołdawii - hospodarowie Wołoszczyzny
Geografia
Główne miasta: Bukareszt - Jassy - Kluż-Napoka - Timişoara - Konstanca - Krajowa - Gałacz - Braszów - Ploeszti - Braiła - Oradea - Bacău - Arad - Piteşti - Sybin - Târgu Mureş - Baia Mare - Buzău - Satu Mare - Botoszany - Râmnicu Vâlcea - Suczawa - Piatra Neamţ - Drobeta-Turnu Severin - Focşani - Târgu Jiu - Tulcza - Târgovişte - Reşiţa - Bistriţa - Slatina - Hunedoara - Vaslui - Călăraşi - Giurgiu - Roman
Główne rzeki: Ardżesz - Arieş - Bârlad - Bârsa - Bistriţa - Cerna - Cibin - Cisa - Dunaj - Geoagiu - Ialomiţa - Jiu - Moldova - Mureş - Olt - Prut - Râul Negru - Siret - Sebeş - Someş - Strei - Târgului - Târnava - Târnava Mare - Târnava Mică - Vişeu
Krainy fizycznogeograficzne: Delta Dunaju - Góry Banackie - Góry Făgăraş - Góry Rodna - Karpaty - Predeal - Prislop - Wyżyna Transylwańska
Szczyty: Curcubăta - Moldoveanu
Ochrona przyrody: rumuńskie Parki Narodowe
Gospodarka
Transport: autostrady w Rumunii - Căile Ferate Române - Tarom - transport w Rumunii
Gospodarka Rumunii: lej rumuński
Firmy mające siedziby w Rumunii: Angst - Billa - Dacia - La Forumi - MediaPro - Orange Romania - Televiziunea Română - Ursus - Vodafone-Connex GSM
Zalążek miesiąca
Kriszana (rum. Crişana) to region historyczny w zachodniej części Rumunii, niekiedy uznawany za część Transylwanii. Leży na terenie okręgów Bihor i Arad. Główne miasta to Oradea, Arad i Salonta. Zamieszkuje ją oprócz Rumunów liczna mniejszość węgierska.
Kultura i język
Symbole narodowe: flaga Rumunii - godło Rumunii - hymn Rumunii
Język: język rumuński - języki wschodnioromańskie - język mołdawski - język węgierski - język niemiecki - język rosyjski - romanofonia - dialekty rumuńskie
Uniwersytety: Uniwersytet Bukaresztański - Uniwersytet Nauk Przyrodniczych i Weterynarii w Bukareszcie - Uniwersytet Babeş-Bolyai w Klużu-Napoce - Uniwersytet w Jassach - Uniwersytet w Krajowej
Religia i święta: prawosławie - katolicyzm - grekokatolicyzm - protestantyzm - baptyzm - islam - święta religijne w Rumunii - święta narodowe w Rumunii
Artyści, poeci, muzycy: Wasyl Alecsandri - Corneliu Baba - Wiktor Brauner - Constantin Brâncuşi - Paul Celan - Maria Cebotari - Alexandru Ciucurencu - Henri Catargi - Sergiu Celibidache - Horia Damian - George Dima - Mihai Eminescu - George Enescu - Karol Filtsch - Alexandru Phoebus - Nicolae Grecu- Nicolae Grigorescu - Marcel Janco - Alexandru Istrati - Iosif Isser - Eugène Ionesco - Alexandra Maria Lara - Dinu Lipatti - Ştefan Luchian - M.H.Maxy - Peter Maffay - Gellu Naum - Georg Maurer - Oskar Pastior - Ion Pacea - Theodor Palady - Gheorghe Petraşcu - Aurel Popp - Ciprian Porumbescu - Camil Ressu - Matei Tamforea - Mattis Teutsch - Nicolae Tonitza - Tristan Tzara - Anatol Vieru - Aglaja Veteranyi
Pisarze, historycy: Erhard Andrée - Wolf von Aichelburg - Nicolae Bălcescu - Emil Cioran - Ion Budai-Deleanu - Dimitrie Cantemir - Miron Costin - Constantin Daicoviciu - Hans Bergel - Mircea Eliade - Constantin Giurescu - Dimitrie Gusti - Bogdan Petriceicu Haşdeu - Nicolae Iorga - Samuel Micu-Klein - Mihail Kogălniceanu - August Treboniu Laurian - Ion Neculce - Oskar Paulini - Vasile Pîrvan - Mihail Sadoveanu
Główne mniejszości narodowe: Niemcy - Węgrzy - Serbowie - Szeklerzy - Żydzi - Romowie
Kulinaria: kuchnia rumuńska - wina rumuńskie
Media
Państwowe stacje telewizyjne: TVR 1 - TVR 2 - TVR International - TVR Cultural - TVR Cluj - TVR Jassy - TVR Krajowa - TVR Timişoara
Komercyjne stacje telewizyjne: Acasă - Antena 1 - Antena 3 - Antena 4 - Euforia TV - Atomic TV - B1 TV - DDTV - Etno TV - Favorit TV - Flux TV - MTV România - N24 - Naţional TV - OTV - Partener TV - Pro TV - Pro TV Internaţional - Pro Cinema - Prima TV - Realitatea TV - Senso - Taraf TV - TeleShop 24 - Telesport - TV K Lumea - TV Sport - TVRM - U TV
Informacje techniczne
Jak można pomóc?
Wystarczy, że napiszesz bądź uzupełnisz jakikolwiek artykuł związany z Rumunią. Każda pomoc się przyda - dużo zostało do zrobienia!
Wskazówki edycyjne i inne: jak napisać doskonały artykuł - linki wewnętrzne - poradnik autora Wikipedii - prawa autorskie
Zalążki artykułów związanych z Rumunią oznaczaj jako {{Rumunia stub}}. Ułatwi to innym Wikipedystom dostęp do nich.