Zbigniew Brzeziński

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Zbigniew Kazimierz Brzeziński (ur. 28 marca 1928 w Warszawie) - amerykański politolog polskiego pochodzenia, mieszkający w USA, znany sowietolog, futurolog.

Jego ojciec Tadeusz Brzeziński ur. w 1896 w Złoczowie. Matka Leonia z d. Roman. Żona Muszka Beneš była Amerykanką czeskiego pochodzenia, spokrewnioną z prezydentem Czechosłowacji Edwardem Beneszem. Ma troje dzieci: córka Mika, syn Jan i Mark.

Przez kilka lat mieszkał u dziadków w Przemyślu, gdzie w latach 1935-1938 uczęszczał do szkoły powszechnej. Dziadek Kazimierz Brzeziński był sędzią w Przemyślu. W wieku 10 lat wyjechał do Kanady, gdy jego ojciec został tam skierowany na placówkę dyplomatyczną w 1938. Studiował nauki polityczne i ekonomię na uniwersytecie McGill w Montrealu gdzie w 1950 roku uzyskał stopień magistra (ang. Master of Arts), następnie obronił doktorat z nauk politycznych na Harvardzie w 1953, gdzie też do 1960 był wykładowcą. W 1958 otrzymał obywatelstwo amerykańskie. Był twórcą powołanego na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku Instytutu Badań nad Przemianami Międzynarodowymi.

W latach 1960-1989 był wykładowcą na uniwersytetach amerykańskich oraz członkiem Centrum Studiów Strategicznych i Międzynarodowych w Waszyngtonie.

W latach 1977-1981 był doradcą do spraw bezpieczeństwa prezydenta USA Cartera i w tym czasie wywierał znaczący wpływ na amerykańską politykę zagraniczną. Postulował zaangażowanie USA w popieranie antysowieckiej partyzantki w Afganistanie i antykomunistycznego ruchu Solidarności w Polsce. Jego postawa miała decydujący wpływ na rozwiązanie kryzysu polskiego na początku grudnia 1980 (USA udaremniło wówczas inwazję sił sowieckich i Układu Warszawskiego na Polskę). Niepowodzeniem zakończyła się natomiast jego polityka wobec Iranu, w tym próba odbicia zakładników przetrzymywanych przez tamtejszych rewolucjonistów w ambasadzie USA w Teheranie.

Z jego inicjatywy powołano Fundację Wolności, organizację wspierającą rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.

Doktor honoris causa Katolickiego Uniwersytetu w Dublinie, Uniwersytetu w Wilnie (15 października 2003), a także polskich uczelni: Uniwersytetu Jagiellońskiego (16 czerwca 2000 uhonorowano go m.in. za zasługi dla zapobieżenia interwencji rosyjskiej w Polsce w latach 1980–1981 oraz zabiegi na rzecz przyjęcia naszego kraju do NATO), Uniwersytetu Warszawskiego (2 maja 1991), Akademii Obrony Narodowej (15 marca 2002) oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

W 1981 został odznaczony amerykańskim Medalem Wolności, w 1995 - Orderem Orła Białego, w 1996 - Orderem za Zasługi dla Ukrainy I klasy, w 1998 - czeskim Orderem Masaryka I klasy.

Profesor Columbia University i autor wielu prac z dziedziny polityki między innymi:

Totalitarian Dictatorship and Autocracy (1956)
Ideology and Power in Soviet Politics (1962)
Plan gry (1986)
Grand Failure: The Birth and Death of Communism in the Twentieth Century (Wielkie bankructwo. Narodziny i śmierć komunizmu w XX w.) (1990)
The Grand Chessboard. American Primacy and Its Geostrategic Imperatives (Wielka Szachownica) (1997)
Second Chance. Three Presidents and the Crisis of American Superpower (2007)

Zbigniew Brzeziński w pop-kulturze: w powieści Piąta Międzynarodówka Jacka Kinga, autor sportretował Brzezińskiego w roli jednej z kluczowych postaci jako Zbigniewa Penskiego.