จ้วง
จาà¸à¸§à¸´à¸à¸´à¸žà¸µà¹€à¸”ีย สารานุà¸à¸£à¸¡à¹€à¸ªà¸£à¸µ
ชาวจ้วง(ภาษาจ้วง:BouчcueÅ‹ÑŒ/Bouxcuengh;จีน:å£®æ— à¸«à¸£à¸·à¸ å£¯æ—;พินà¸à¸´à¸™:Zhuà ngzú) เป็นà¸à¸¥à¸¸à¹ˆà¸¡à¸Šà¸™à¹ƒà¸™à¸à¸¥à¸¸à¹ˆà¸¡à¸Šà¸²à¸•à¸´à¸žà¸±à¸™à¸˜à¸¸à¹Œà¹„ท-à¸à¸°à¹„ด มีประชาà¸à¸£à¸¡à¸²à¸à¸—ี่สุด ราว 18 ล้านคน à¹à¸•à¹ˆà¸žà¸§à¸à¹€à¸‚าเพิ่งยà¸à¸¡à¸£à¸±à¸šà¸„ำว่า จ้วง เป็นชื่à¸à¸Šà¸™à¸Šà¸²à¸•à¸´ เมื่à¸à¸—างà¸à¸²à¸£à¸ˆà¸µà¸™à¹ƒà¸Šà¹‰à¸„ำเขียนใหม่ที่มีความหมายในทางที่ดีขึ้น เพราะในสมัยราชวงศ์ซ้à¸à¸‡ คำว่า จ้วง (僮) ใช้เรียà¸à¸—หารที่เป็นจ้วง สมัยราชวงศ์หยวน ใช้ตัวà¸à¸±à¸à¸©à¸£à¸ˆà¸µà¸™ ที่à¹à¸›à¸¥à¸§à¹ˆà¸² ปะทะ สมัยราชวงศ์หมิง ราชวงศ์ชิง จนถึงสมัยà¸à¹Šà¸à¸¡à¸´à¸™à¸•à¸±à¹‹à¸‡ เลี่ยนà¸à¸±à¸à¸©à¸£à¸•à¸±à¸§à¹à¸£à¸à¹€à¸›à¹‡à¸™à¸„วามหมายว่า "สัตว์" (çž) จนถึง พ.ศ. 2508 จึงเปลี่ยนเป็นตัวที่มีความหมายว่า เติบโต à¹à¸¥à¸°à¹à¸‚็งà¹à¸£à¸‡ (壯/壮)[ต้à¸à¸‡à¸à¸²à¸£à¹à¸«à¸¥à¹ˆà¸‡à¸à¹‰à¸²à¸‡à¸à¸´à¸‡]
สารบัà¸[ซ่à¸à¸™à¸ªà¸²à¸£à¸šà¸±à¸] |
[à¹à¸à¹‰] ประวัติ
ชาวจ้วงมีความเป็นมาค่à¸à¸™à¸‚้างชัดเจน นับย้à¸à¸™à¹„ปได้ไม่ต่ำ 5,000 ปี นà¸à¸à¸ˆà¸²à¸à¹ƒà¸™à¸–ิ่นที่à¸à¸¢à¸¹à¹ˆà¸ˆà¸°à¸žà¸šà¸«à¸¥à¸±à¸à¸à¸²à¸™à¸—างโบราณคดีมาà¸à¸¡à¸²à¸¢ เช่น ภาพเขียนโบราณที่ผาลาย à¸à¸¥à¸à¸‡à¸ªà¸±à¸¡à¸¤à¸—ธิ์ที่เรียà¸à¸§à¹ˆà¸² à¸à¸¥à¸à¸¡à¸¡à¹‚หระทึภในปี พ.ศ. 2536 ยังขุดพบซาà¸à¸¡à¸™à¸¸à¸©à¸¢à¹Œà¸¢à¸¸à¸„หินเà¸à¹ˆà¸²à¸”้วยที่มีà¸à¸²à¸¢à¸¸à¸›à¸£à¸°à¸¡à¸²à¸“ 50,000 ปี มีโครงà¸à¸£à¸°à¸”ูà¸à¸„ล้ายà¸à¸±à¸šà¸Šà¸²à¸§à¸ˆà¹‰à¸§à¸‡à¹ƒà¸™à¸›à¸±à¸ˆà¸ˆà¸¸à¸šà¸±à¸™à¸”้วย ทั้งในบันทึà¸à¸›à¸£à¸°à¸§à¸±à¸•à¸´à¸¨à¸²à¸ªà¸•à¸£à¹Œà¸ˆà¸µà¸™ à¸à¹‡à¸¡à¸µà¸„นชื่ภซีโà¸à¸§ à¹à¸¥à¸°à¸«à¸¥à¸±à¹‰à¸§à¹€à¸¢à¸§à¹ˆ ถวายเครื่à¸à¸‡à¸šà¸£à¸£à¸“าà¸à¸²à¸£à¹ƒà¸«à¹‰à¸£à¸²à¸Šà¸§à¸‡à¸¨à¹Œà¹‚จว (เจา) ตั้งà¹à¸•à¹ˆà¸£à¸²à¸§ 3,000 ปีà¸à¹ˆà¸à¸™ à¹à¸ªà¸”งว่า จ้วงเป็นà¸à¸¥à¸¸à¹ˆà¸¡à¸Šà¸™à¸—ี่มีรัภà¹à¸¥à¸°à¸à¸©à¸±à¸•à¸£à¸´à¸¢à¹Œà¹à¸¥à¹‰à¸§ à¸à¹ˆà¸à¸™à¸¢à¸¸à¸„จิ๋นซีฮ่à¸à¸‡à¹€à¸•à¹‰ ชื่à¸à¸„นซีโà¸à¸§ à¹à¸¥à¸°à¸«à¸¥à¸±à¹‰à¸§à¹€à¸¢à¸§à¹ˆ ค่à¸à¸¢à¹†à¸«à¸²à¸¢à¹„ปจาà¸à¸›à¸£à¸°à¸§à¸±à¸•à¸´à¸¨à¸²à¸ªà¸•à¸£à¹Œà¸ˆà¸µà¸™ เพราะจีนเปลี่ยนชื่à¸à¹€à¸£à¸µà¸¢à¸à¸à¸¥à¸¸à¹ˆà¸¡à¸„นเหล่านี้ไปเรื่à¸à¸¢à¹† เมื่à¸à¸–ึงสมัยà¸à¸¹à¹ˆà¸«à¸¹ บรรพบุรุษขà¸à¸‡à¸Šà¸²à¸§à¸ˆà¹‰à¸§à¸‡à¸–ูà¸à¹€à¸£à¸µà¸¢à¸à¸§à¹ˆà¸² "หลี่" สมัยสามà¸à¹Šà¸à¸à¹‡à¸–ูà¸à¹€à¸£à¸µà¸¢à¸à¸§à¹ˆà¸² "เหลียว" สมัยราชวงศ์จิ้น à¸à¹‡à¹€à¸£à¸µà¸¢à¸à¸—ั้งหลี่ à¹à¸¥à¸°à¹€à¸«à¸¥à¸µà¸¢à¸§
[à¹à¸à¹‰] à¸à¸²à¸£à¹à¸šà¹ˆà¸‡à¸à¸¥à¸¸à¹ˆà¸¡à¸Šà¸²à¸§à¸ˆà¹‰à¸§à¸‡
ปัจจุบันชาวจ้วงจะà¹à¸šà¹ˆà¸‡à¹€à¸›à¹‡à¸™à¸à¸¥à¸¸à¹ˆà¸¡à¹ƒà¸«à¸à¹ˆà¹†à¹„ด้สà¸à¸‡à¸à¸¥à¸¸à¹ˆà¸¡à¸”้วยà¸à¸±à¸™ คืภà¸à¸¥à¸¸à¹ˆà¸¡à¸ˆà¹‰à¸§à¸‡à¹€à¸«à¸™à¸·à¸ à¹à¸¥à¸°à¸ˆà¹‰à¸§à¸‡à¹ƒà¸•à¹‰ จ้วงเหนืà¸à¸à¸¢à¸¹à¹ˆà¸—ี่เหนืà¸à¸‚à¸à¸‡à¹€à¸‚ตปà¸à¸„รà¸à¸‡à¸•à¸™à¹€à¸à¸‡à¸à¸§à¸²à¸‡à¸ªà¸µ-จ้วง เป็นà¸à¸¥à¸¸à¹ˆà¸¡à¸—ี่ใหà¸à¹ˆ ส่วนจ้วงใต้à¸à¸¢à¸¹à¹ˆà¸—างใต้เป็นà¸à¸¥à¸¸à¹ˆà¸¡à¹€à¸¥à¹‡à¸à¸à¸§à¹ˆà¸²
[à¹à¸à¹‰] ภาษา
ใน 2 พวà¸à¸™à¸µà¹‰ ยังà¹à¸šà¹ˆà¸‡à¹€à¸›à¹‡à¸™à¸à¸¥à¸¸à¹ˆà¸¡à¸•à¹ˆà¸²à¸‡à¹† ที่พูดภาษาถิ่นย่à¸à¸¢à¸•à¹ˆà¸²à¸‡à¹† ลงไป 10 à¸à¸§à¹ˆà¸²à¸à¸¥à¸¸à¹ˆà¸¡à¸”้วยà¸à¸±à¸™ พวà¸à¹€à¸‚ามัà¸à¹€à¸£à¸µà¸¢à¸à¸•à¸±à¸§à¹€à¸à¸‡à¸•à¸²à¸¡à¸•à¸²à¸¡à¸Šà¸·à¹ˆà¸à¸”ั้งเดิมขà¸à¸‡à¸—้à¸à¸‡à¸–ิ่นว่า ผู้ใหà¸à¹ˆ (ผู้ย้à¸à¸¢) ผู้นุง ผู้โท้ ผู้หล่าว ผู้บ้าน (ผู้ม่าน) ผู้ไร ฯลฯ à¹à¸•à¹ˆà¹‚ดยสรุปà¹à¸¥à¹‰à¸§ ชาวจ้วงมีภาษาคล้ายคลึงà¸à¸±à¸šà¸¥à¸²à¸§ à¹à¸¥à¸°à¹„ทย à¹à¸•à¹ˆà¸ าษาจ้วง จะสะà¸à¸”ด้วยตัวà¸à¸±à¸à¸©à¸£à¸—ี่ดัดà¹à¸›à¸¥à¸‡à¸¡à¸²à¸ˆà¸²à¸à¸à¸±à¸à¸©à¸£à¸¥à¸°à¸•à¸´à¸™ à¹à¸•à¹ˆà¸›à¸±à¸ˆà¸ˆà¸¸à¸šà¸±à¸™à¸Šà¸²à¸§à¸ˆà¹‰à¸§à¸‡à¸à¹‡à¸ªà¸²à¸¡à¸²à¸£à¸–ใช้ภาษาจีนà¸à¸¥à¸²à¸‡à¹„ด้
[à¹à¸à¹‰] วัฒนธรรม ความเชื่ภศาสนา
นà¸à¸à¸ˆà¸²à¸à¸ˆà¸°à¸¡à¸µà¸§à¸±à¸’นธรรมคล้ายลาว à¹à¸¥à¸°à¹„ทยà¹à¸¥à¹‰à¸§ ชาวจ้วง จะนับถืà¸à¸à¸š บ้านเรืà¸à¸™à¸”ั้งเดิมเป็นบ้านยà¸à¸žà¸·à¹‰à¸™ มีความเชื่à¸à¹€à¸£à¸·à¹ˆà¸à¸‡à¸‚วัภนับถืà¸à¸œà¸µà¹à¸¥à¸°à¸šà¸£à¸£à¸žà¸šà¸¸à¸£à¸¸à¸© ปู่เย่à¸à¸žà¸£à¸°à¸¢à¸²à¹à¸–น นà¸à¸à¸ˆà¸²à¸à¸™à¸µà¹‰ ชาวจ้วงยังนับถืà¸à¸žà¸£à¸°à¸žà¸¸à¸—ธศาสนา ลัทธิเต๋า ศาสนาคริสต์ à¹à¸¥à¸°à¸¢à¸±à¸‡à¸™à¸±à¸šà¸–ืà¸à¸¨à¸²à¸ªà¸™à¸²à¸à¸´à¸ªà¸¥à¸²à¸¡à¸à¸µà¸à¸ˆà¸³à¸™à¸§à¸™à¸«à¸™à¸¶à¹ˆà¸‡à¸”้วย
[à¹à¸à¹‰] à¸à¹‰à¸²à¸‡à¸à¸´à¸‡
- ประวัติศาสตร์ชนชาติไท ขà¸à¸‡ à¸à¸±à¸à¸à¸² ลีลาลัย
ภาษาไหล-เà¸à¸¢à¸±à¸™ | หลี · เจียมาว · เà¸à¸¥à¸²à¸§ · ลาติ · ลาติขาว · จาเบียว · ลาคัว · ลาฮา |
ภาษาคำ-ไต | เบ · ไต · à¹à¸ªà¸ · ลัà¸à¹€à¸à¸µà¸¢ · ไà¸à¸ˆà¸²à¸¡ · ต้ง · คัง · มู่หลาม · เมาหนาน · สุย |
|
||||||||||||
|