Güneş Sistemi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Güneş sistemi (ayrıca Güneş düzeneği, gezegen sistemi ve gezegen düzeneği), en az bir yıldız ve onun çekim alanı içinde dolaşan gök cisimlerinin (gezegenler, uyduları, astroidler, kuyruklu yıldızlar) oluşturduğu sistemlerdir. Özel ad olarak bu terim Dünya'nın da içinde bulunduğu, Güneş merkezli gezegen sistemi için kullanılır.
Konu başlıkları |
[değiştir] Güneş Sistemi'ndeki gezegenler
Uluslararası Astronomi Birliği'nin yayımladığı son karara göre[1], Güneş Sistemi'nde sekiz gezegen vardır. Bunlar, Güneş'e en yakın gezegenden başlayarak sırasıyla (yukarıdaki resimde soldan sağa, ilk dördü kaya oluşumlu diğer dördü ise gaz devleridir) Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'dür. 1930'dan 2006 yılına kadar bilimsel olarak geçerli olan dokuz gezegen vardı, ancak 24 Ağustos 2006 tarihinde UAB tarafından Plüton'un statüsü, cüce gezegenliğe düşürülmüştür. Aynı karar gereğince, 2003 UB313 ve Ceres de cüce gezegen statüsündedir.
Gezegenlerin çeşitli özellikleri aşağıdaki çizelgede verilmiştir.
Gezegen1 | Çapı | Kütlesi | Yörünge yarıçapı |
Güneş çevresinde dönme süresi |
Kendi çevresinde dönme süresi |
---|---|---|---|---|---|
Merkür (☿) | 0,382 | 0,06 | 0,38 | 0,241 | 58,6 |
Venüs (♀) | 0,949 | 0,82 | 0,72 | 0,615 | -2432 |
Dünya (⊕) | 1,00 | 1,00 | 1,00 | 1,00 | 1,00 |
Mars (♂) | 0,53 | 0,11 | 1,52 | 1,88 | 1,03 |
Jüpiter (♃) | 11,2 | 318 | 5,20 | 11,86 | 0,414 |
Satürn(♄) | 9,41 | 95 | 9,54 | 29,46 | 0,426 |
Uranüs (♅) | 3,98 | 14,6 | 19,22 | 84,01 | 0,718 |
Neptün (♆) | 3,81 | 17,2 | 30,06 | 164,79 | 0,671 |
1 Çizelgedeki değerler Dünya'nın çapı, kütlesi vb.'ne olan oranlardır.
2 Venüs gezegeninin kendi çevresinde dönme yönü, diğer gezegenlere zıttır.
2003 UB313 adlı Plüton'dan büyük bir kütlenin varlığı keşfedilmiştir. 10. gezegen olarak adlandırılması araştırılmaktadır. Gezegen olarak daha tanımlanmadığı için bir isim konmamıştır.
[değiştir] Yörüngesi
Güneş Sistemi, sarmal bir galaksi olan Samanyolu'nun bir parçasıdır. Samanyolu'nda yaklaşık 200 milyar yıldız olduğu tahmin edilmektedir; bunların arasında Güneş, Dünya'ya en yakın yıldız olması dışında, bir yıldızda bulunan ortalama özelliklere sahiptir.
Samanyolu'nun çapı yaklaşık 100 000 ışıkyılıdır. Güneş sisteminin Samanyolu'nun merkezinden 25-28 bin ışıkyılı kadar uzaklıkta olduğu sanılmaktadır.
Güneş sisteminin yörüngesi oldukça ilginç özelliklere sahiptir. Bu yörünge hem neredeyse çembersel, hem de sarmal kolların oluşumuna yolaçan basınç dalgalarıyla aynı hızdadır. Bu nedenle Dünya'da yaşamın varolduğu dönemde, Güneş Sistemi sarmal kolların içinde değil aralarında kalmıştır. Sarmal kollarda sık sık meydana gelen süpernova patlamalarından gelecek ışıma, kuramsal olarak, bir gezegendeki yaşamı ortadan kaldırabilir. Bu yörüngesi sayesinde, Güneş Sistemi hayatın ortaya çıkması ve süregelmesi için uygun şartlara sahiptir.
Güneş sistemindeki gezegenler her zaman aynı yörünge üzerinde aynı zaman içerisinde hareket ederler. Bunu bulan ilk kişi Kepler'dir. Bu yasaya sonradan Bode yasası adı verilmiştir.
[değiştir] Oluşumu
Güneş Sistemi, varsayıma göre ilk olarak 1755'te Immanuel Kant tarafından sunulmuş ve Pierre-Simone Laplace tarafından düzenlenmiştir. Bu teoriye göre, Güneş Sistemi 4.6 milyar yıl önce dev moleküler bulutların yerçekimsel çarpışmasıyla meydana gelmiştir.
[değiştir] Kaynakça
[değiştir] Dış bağlantılar
- The Nine Planets: Bill Arnett tarafından hazırlanmış, İngilizce bir sayfa.
- Celestia OpenGL ile yazılmış 3 boyutlu uzay simulasyon programı
Güneş Sistemi |
---|
Gezegenler: Merkür - Venüs - Dünya - Mars - Jüpiter - Satürn - Uranüs - Neptün |
Cüce gezegenler: Ceres - Plüton - Eris |
Diğer: Güneş - Ay - Asteroit kuşağı - Kuyrukluyıldızlar - Neptün ötesi cisimler - Kuiper kuşağı- Oort bulutu |
Diğer cisimler ve bölgeler için, güneş sistemindeki cisimlerin listesine bakınız. |