Kazakistan
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Qazaqstan Respublïkası Kazakistan Cumhuriyeti |
||||||
|
||||||
![]() |
||||||
Resmi dil | Kazak Türkçesi, Rusça | |||||
Başkent | Astana | |||||
Yönetim şekli | Cumhuriyet | |||||
Cumhurbaşkanı | Nursultan Nazarbayev | |||||
Başbakan | Daniyal Akhmetov | |||||
Yüzölçümü | 2,717,300 km² Dünya yüzeyinin % 1.7'ünü kaplar 9. en geniş ülke |
|||||
Nüfus | 15,185,844 En kalabalık 61. ülke |
|||||
Nüfus yoğunluğu | 5 kişi/km² | |||||
Bağımsızlık | Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'den, 16 Aralık 1991 | |||||
Milli Gelir | Kişi Başına 7,418 Amerikan Doları | |||||
Para birimi | Kazakistani tenge (KZT) | |||||
Saat dilimi | UTC +5, UTC +6 | |||||
Ulusal marş | Meniñ Qazaqstanım | |||||
İnternet alan adı | .kz | |||||
Telefon kodu | +7 |
Kazakistan (Kazakça:Қазақстан, Qazaqstan, IPA [qɑzɑqˈstɑn]), Orta Asya'da bir ülkedir. Ural Nehri ülkenin batısını geri kalan kısımlarından ayırır. Ural Nehri'nin batısında kalan kısım Avrupa kıtasında sayılır.
Kazakistan'da yapılan kazılarda elde edilen bulguların Yenisey motiflerine benzediği dikkat çekmiştir ve özellikle Kök Türkçe mezar kitabeleri üzerinde bilim adamlarının yaptıkları araştırmalarda Kazakistan'daki Türk varlığıyla ilgili önemli belgeler ortaya çıkmıştır.
Konu başlıkları |
[değiştir] Demografik yapı
Kazakistan'da nüfus, 1926'da 3.713.000 olan nüfus 1959 yılında 1 milyon azalmıştır.2004 verilerine göre 14.951.000 nüfusa sahiptir. 1989’da 16.464.000 olan nüfus 1999 nüfus sayımına kadar yıllık ortalama % 1’lik bir azalma ile 14.953 milyona düştü. Ancak 2000-2001 döneminde de düşme devam etmesine karşın, 2003-2003 döneminde azalış trendi durarak % 0.7 oranında artışla 14.951 milyona ulaştı. 2005 itibariyle nüfusun 15.1 milyon olduğu tahmin edilmektedir.
[değiştir] Ekonomi
Bağımsızlığın ardından siyasi ve ekonomik istikrara kavuşan Kazakistan’da büyük petrol, uranyum, demir,altın ve kurşun rezervleri bulunmaktadır.
Kazakistan doğal kaynakları ve coğrafyası itibarıyla çok umut verici bir ülkedir. Hacim ve çeşit bakımından mineral ve hammadde yatakları ile dünyanın sayılı ülkelerinden biridir.
Kazakistan’da 1225 çeşit mineral ihtiva eden 493 yatak bulunmaktadır. Uranyum, krom, kurşun ve çinko yataklarının zenginliği itibarıyla dünya ikincisi, mangan itibarıyla dünya üçüncüsü, bakır itibarıyla de beşincisidir. Kömür, demir ve altın rezervleri itibarıyla Kazakistan dünya sıralamasında ilk on ülke arasında, doğalgaz, petrol ve alüminyum rezervleri itibarıyla da, sırası ile ilk on iki, ilk on üç ve ilk on yedi ülke arasında yer almaktadır. Kazakistan'da 1996 yılında dünyanın en büyük üçüncü altın madeni bulunmuştur.
Ülkenin mineral ve hammadde üretimi ise, kendi ihtiyacının çok üstündedir. Bu nedenle metalik bizmut, süngersi titanyum, kil ve rafine bakır, mangan ve konsantreleri üretiminin yüzde 90'ı, petrol, metalik kurşun ve çinko üretiminin yüzde 80'i ile doğalgaz, kömür, demir cevheri ve krom üretiminin de yüzde 50'den fazlası ihraç edilmektedir. Kazakistan toprakları altında keşfedilmiş maddi zenginlik 2 trilyon ABD Dolarından fazladır.
[değiştir] Türkiye ile ilişkileri
Türkiye, 1991'de Kazakistan'ın bağımsızlığını ilan etmesinin ardından 15 dakika sonra bu ülkeyi tanımıştır. Kazakistan Cumhuriyeti'nde [1994] yılından bugüne yaklaşık 3000 yabancı ortak girişim (JV) faaliyet göstermekte olup, Kazakistan'a yapılan yabancı sermaye yatırımları 8 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. Bu miktar yaklaşık 10 yıllık bir bağımsızlık geçmişi olan bir ülke için büyük önem arz etmektedir. Bu büyüklükte sermaye girişi, ülkenin eski üretim alt yapısını rehabilite etmekte olduğu ve ekonomiye süratle yeni tesislerin kazandırıldığı anlamına gelmektedir. Eldeki tüm veriler incelendiğinde, yaklaşık 1.5 milyar ABD Doları'na yaklaşan yatırım hacmi ile Türkiye'nin, Kazakistan Cumhuriyeti'nde Amerika Birleşik Devletleri'nden sonra ikinci sırada yer aldığı anlaşılmaktadır. Türk iş adamlarınca Kazakistan'da gerçekleştirilen yatırımlar daha çok ticaret, telekomünikasyon, otel işletmeciliği, tarım ürünleri üretimi, süpermarket işletmeciliği, matbaacılık, petrol ürünleri, [gıda], [tuğla], demir-çelik, bakır, tekstil ve hizmet sektörlerinde yoğunlaşmaktadır. Kazakistan Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında daha çok müteahhitlik ve ticari faaliyetlerde bulunan Türk şirketleri, son yıllarda Kazakistan içerisinde süratle mal ve hizmet üretimine yönelmeye başlamışlardır. [ABD] ve [İngiltere] gibi ülkelerin Kazakistan'daki yatırımlarına bakıldığında bu ülkelerin daha çok petrol ve gaz endüstrisi, [elektrik] ve [madencilik] gibi sektörlerde yoğunlaştığı görülmektedir Müteahhitlik sektöründe faaliyet gösteren Türk firmalarının bugüne kadar Kazakistan'da gerçekleştirmiş olduğu müteahhitlik hizmetlerinin 2 milyar ABD Doları üzerinde olduğu tahmin edilmektedir.
[değiştir] Ayrıca bakınız
[değiştir] Dış bağlantılar
Azerbaycan •
Beyaz Rusya •
Ermenistan •
Gürcistan •
Kazakistan •
Kırgızistan •
Moldova •
Özbekistan •
Rusya •
Tacikistan •
Ukrayna
Gözlemciler: Türkmenistan
Beyaz Rusya •
Kazakistan •
Kırgızistan •
Özbekistan •
Rusya •
Tacikistan
Gözlemciler: Ermenistan •
Moldova •
Ukrayna
Afganistan •
Arabistan
Arnavutluk •
Azerbaycan •
Bahreyn •
Bangladeş •
Benin •
Birleşik Arap Emirlikleri •
Brunei •
Burkina Faso •
Cezayir •
Cibuti Cumhuriyeti •
Çad •
Ekvator Ginesi •
Endonezya •
Fas •
Fildişi Sahili •
Filistin •
Gabon •
Gambiya •
Gine Bissau •
Guyana •
İran •
Irak •
Ürdün •
Kamerun •
Katar •
Kazakistan •
Komor •
Kuveyt •
Kırgızistan •
Libya •
Lübnan •
Malezya •
Maldivler •
Mali •
Mısır •
Moritanya •
Mozambik •
Nijer •
Nijerya •
Özbekistan •
Pakistan •
Senegal •
Sierra Leone •
Somali •
Sudan •
Surinam •
Suriye •
Tacikistan •
Togo •
Tunus •
Türkiye •
Türkmenistan •
Uganda •
Umman •
Yemen
Gözlemciler: Bosna ve Hersek •
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti •
Orta Afrika Cumhuriyeti •
Rusya •
Tayland
Gözlemci Organizasyonlar: Afrika Birliği • Arap Birliği • Bağlantısızlar Hareketi • Birleşmiş Milletler • Ekonomik İşbirliği Örgütü
Üye Ülkeler: Çin Halk Cumhuriyeti •
Kazakistan •
Kırgızistan •
Rusya •
Tacikistan •
Özbekistan
Gözlemciler: Hindistan •
İran •
Moğolistan •
Pakistan
Türk Devletleri: Azerbaycan •
Kazakistan •
Kırgızistan •
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti •
Özbekistan •
Türkiye •
Türkmenistan
Özerk Türk Devletleri: Altay • Başkırdistan • Çuvaşistan • Dağıstan • Doğu Türkistan • Taymir • Gagauzya • Hakasya • Balkarya • Karaçay • Karakalpakistan • Kırım Özerk Cumhuriyeti • Nahçıvan • Saha Yakutistan • Tataristan • Tuva
Diğer Türk Halkları: Afganistan Türkleri • Ahıska Türkleri • Arnavutluk Türkleri • Batı Trakya • Bosna Türkleri • Bulgaristan Türkleri • Güney Azerbaycan • Finlandiya Türkleri • İran Türkleri • Karaim Türkleri • Kosova Türkleri • Makedonya Türkleri • Moğolistan Türkleri • Romanya Türkleri • Sancak • Kansu Uygurları • Rusya Türkleri • Suriye Türkleri • Tacikistan Türkleri •Türkmeneli • Türk Diasporası