Oʻzbekiston
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Shior: Yʼoʻq | |||||||||||||||||
Madhiya: Serquyosh, hoʻr oʻlkam... | |||||||||||||||||
Poytaxt | Toshkent | ||||||||||||||||
Rasmiy til(lar) | Oʻzbek | ||||||||||||||||
Hukumat | Prezidentlik Respublika | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
Maydon | |||||||||||||||||
• Butun | 447,400 km² (56-) | ||||||||||||||||
• Suv (%) | 4.9 | ||||||||||||||||
Aholi | |||||||||||||||||
• 2002 roʻyxat | 26,851,195 (42- oʻrin) | ||||||||||||||||
• Zinchlik | 60/km² | ||||||||||||||||
YaIM (XQT) | 2005- yil roʻyxati | ||||||||||||||||
• Butun | AQSh$53,010 mil. (75-) | ||||||||||||||||
• Per capita | AQSh$1,974 | ||||||||||||||||
Pul birligi | O`zbek So`m (UZS ) |
||||||||||||||||
Vaqt Mintagʻi | (UTC+5) | ||||||||||||||||
• Yoz (DST) | (UTC+6) | ||||||||||||||||
Qisqartma | UZ | ||||||||||||||||
Internet domeyn | .uz | ||||||||||||||||
Telefon prefiksi | +998 |
||||||||||||||||
Oʻzbekiston (Oʻzbekiston Jumhuriyati) Markaziy Osiyoda joylashgan davlat.
Oʻzbekistonning poytaxti — Toshkent shahri. Davlat tili — O`zbek. Maydoni — 447,4 ming km2. Aholi soni (2002) - 25,563,441. Pul birligi — soʻm.
Oʻzbekiston 12 ta viloyat va Qoraqalpogʻiston Avtonom Jumhuriyatidan iborat.
Contents |
[tahrir] Tarixi
Assosiy maqolaʼ': Oʻzbekiston tarixi
[tahrir] Geografiya
Oʻzbekistonning umumiy chegarasi 6,621kmga, gʻarbiy chekkasidan sharqigacha 1,425 kmga, shimolidan janubigacha esa 930 kmga choʻzilgan. U gʻarbdan va shimoldan Qozogʻiston bilan, sharqdan Qirgʻiziston va Tojikiston bilan, janubdan esa Turkmaniston va Afgʻoniston bilan chegaradosh.
[tahrir] Aholi
[tahrir] Demografiya
[tahrir] Madaniyat
[tahrir] Din
Aholining koʻpchilik qismining madaniyti islom dini taasiri ostida.
[tahrir] Iqitisod
[tahrir] Taʼlim
[tahrir] Davlat va Siyosat
[tahrir] Xalqaro Munosabatlar
Oʻzbekiston 37 ta xalqaro tashkilotlar aʼzosi [1]. Quyidagi tashkilotlar Oʻzbekistonda oʻz vakolathonalariga ega:
- BMT
- Narkotiklar nazorati va jinoyatchilikning oldini olish boʻyicha BMT dasturining Markaziy Osiyodagi mintaqaviy vakolatxonas
- BMTning milliyxalqlar Fondi
- Qochoqlar boʻyicha BMTning Oliy Komissariat boshqarmasi
- BMTning bolalar fondi vakolatxonasi — UNICEF
- BMTning ta’lim, fan va madaniyat masalalari boʻyicha vakolatxonasi
- Butunjahon sogʻliqni saqlash tashkilotining vakolatxonasi JSST/WHO
- Yevropada xavfsizlik va hamkorlik Tashkiloti- EXHT /ОSCЕ
- Xalqaro qizil xoch qoʻmitasining vakolatxonasi — ICRC
- Xalqaro qizil xoch va qizil yarim oy jamiyatlari fyedyeratsiyasining vakolatxonasi — Red Cross
Xalqaro moliyaviy tashkilotlar:
- Jahon banki vakolatxonasi — JB/World Bank
- Xalqaro valyuta fondi vakolatxonasi — HVH/IMF
- Еvrоpа Tiklаnish vа Tаrаqqiyot Bаnki vakolatxonasi
- Xalqaro Moliya korporatsiyasi vakolatxonasi
- Osiyo taraqqiyot banki vakolatxonasi
[tahrir] Viloyatlar
Oʻzbekiston 12 ta viloyat (Sirdaryo, Navoiy, Jizzax, Xorazm, Buxoro, Surxondaryo, Namangan, Andijon, Qashqadaryo, Samarqand, Fargʻona, Toshkent) va Qoraqalpogʻiston Avtonom Respublikasi dan iborat.
[tahrir] Tabiiy resurslar
Oʻzbyekiston Ryespublikasida juda katta ishlab chiqarish va mineral xom-ashyo boyligi, noyob qishloq xoʻjaligi xom-ashyosi, qayta ishlash jarayonida olinadigan juda katta yarim fabrikatlar, boy tabiiy resurslar, ravnaq topgan infratuzilma bor.
Foydali qazilmalar razvedkasining zamonaviy darajasi juda boy nodir, rangli va noyob myetall konlarini, organik yonilgʻining barcha turlari — neft, tabiy gaz, gaz kondyensati, qoʻngʻir va yarim kokslanadigan koʻmir, yonuvchi slanetslar, uran, qurilish materiallari uchun xom ashyoning koʻp turlarini oʻzlashtirish bilan bogʻliqdir.
Oʻzbekiston hududida 100 xildan ortiq mineral xom ashyolarning keng tarmogʻi aniqlangan boʻlib, hozir ularning 60 dan ortigʻi xalq xoʻjaligining tarmoqlarida ishlatilmoqda.
Oltin, uran, mis, tabiy gaz, volfram, kaliy tuzlari, fosforit, kaolin singari foydali qazilmalarning tasdiqlangan zahiralariga koʻra Oʻzbyekiston MDH emas, butun jahonda yetakchi oʻrinni egallaydi.
Masalan, oltin zahiralari boʻyicha respublika jahonda toʻrtinchi oʻrinda, uni qazib olish boʻyicha yettinchi oʻrinda, mis zahiralar boʻyicha 10-11 oʻrinda, uran boʻyicha yettinchi-sakkizinchi oʻrinda, uni qazib olish boʻyicha 11-12 oʻrinda turibdi.
Mavjud boʻlgan mineral xom-ashyo zahiralarining aksariyati hozir ishlab turgan kon qazish komplyekslarini istiqboldagi uzoq muddat mobaynida xom-ashyo bilan ta’minlaydi, ayni vaqtda, oltin, uran mis, qoʻrgʻoshin, kumush, litiy, fosforitlar, kaliy tuzlari, dala shpati, vollastonit, agrokimyo ma’danlari va shu kabi juda muhim foydali qazilmalarni qazib olishni tashkil etish, quvvatlarni koʻpaytirishga imkon byeradi.
[tahrir] Qoʻshimcha Maʼlumotlar
- O'zbekiston Hukumati Portali
- O'zbekiston Axborot Agentligi
- "Jahon" axborot agentligi
- O'zbekiston Milliy Teleradiokompaniyasi
- iGuzar.com
- Milliy Yoshlar Portali
- uzreport.com
- O'zbekiston Online Forumi
- O'zbekiston Futbol Federatsiyasi
- O'zbekiston Futbol Fanatlari
Bu maqola juda qisqa. |
|
Iltimos, maqolani kengaytiring. |