Cookie Policy Terms and Conditions Muhammad ibn Mardanix - Biquipedia, a enziclopedia libre

Muhammad ibn Mardanix

De Biquipedia

Muhammad ibn abd Allab ibn Sad ibn Mardanis (Peniscola, 1124 - †Murzia, marzo de 1172), conoxito por los cristians como Rei Lop u Rei Lupo, de orichen mozarabe, plegó a estar rei de tota la zona oriental de l'al-Andalus.

Deszendient d'una familia cristiana mozarabe de la Bal de l'Ebro (Mardanis ye l'arabizazión de Martínez e Ibn Mardanix sennifica Fillo de Martínez). Esta familia se combirtió á l'Islam debenindo uns muladins que á más yeran aristocratas. Lo Rei Lupo pasó á la istoria como simbolo de la resistenzia de los musulmans natibos ispans contra los musulmans berbers, primero independizando-se de los Almorabez, e dimpués luitando contra los Mezmuz. Tamién pasó a la istoria de l'Al Andalus como uno de los omes més polemicos de lo suyo tiempo, entre atras cosas por lo suyo carauter libertín.

[editar] Fraga

Ibn Mardanix estió lo zaguer gobernador musulmán de Fraga, e n'eba feito una taifa independient aprobeitando disputas familiars entre Zaragoza e Lerida.[1] Contando con nomás 25 años abió de negoziar la rendizión de la ziudat con Remón Berenguer IV lo Santo lo 24 d'otubre de 1149, conseguindo un trato de fabor para los musulmans que se i quedoron, como lo que podiesen rechir-sen por las suyas propias leis.

[editar] Murzia

Ibn Mardanix suzedió á lo suyo tío e lo nomenoron rei de Murzia. La suya capazidat como estratega li permetió esfensar-se en tot inte de los mezmuz. En tot lo emirato de lo Rei Lupo, Murzia consigue un esplendor asaber-lo de gran, tanto que la suya moneda (lo Lopín) se desbién en referent pa tota Europa. La prosperidat de la ziudat se basó en l'agricultura y, aprobeitando lo río Segura, se creyó un complexo rete idrolochico (zaiquas, tuberías, zutes, norias, gallipuens), estando la predezesora de l'autual sistema de reganos de la güerta de la Segura. L'artesanía tamién yera muito important e de gran prestichio, tanto que la zeramica murziana s'esportaba ta las republicas italianas. A tot esto s'ha d'añadir que en su etapa d'emirato en Murzia bi eba muitos puestos d'ozio e cultura, considerata allora como capital de l'Al-Andalus. N'ixa epoca amanix en Murzia lo cautibo de la seda, la fabricazión de papel e mesmo una espezie de fideus de pasta, clamatos aletría.

Edificó un estato poderoso. Compró la paz á los reis cristians con tributos, conseguindo largos periodos de paz. Por exemplo firmó treguas con Remón Berenguer IV por cuatro años, renobables por atros cuatro dica 1157, cuan os aragoneses e barzeloneses atacan e pierde Alcañiz. Las pazes con lo sobirán d'Aragón e Barzelona se renueban en 1161. Estos periodos de paz li permetioron examplar e enriquexer lo suyo reino, e con ixo emitir la debant dita moneda.

Estendió lo suyo reino ocupando Albazete, Exatiba, Deña, Chaén, Baza, Ubeda, Guadix, Carmona, Ezicha e Granada, amenazó Cordoba e plegó a setiar Sebilla.

Por prebar de prener Cordoba, en 1165 los mezmuz organizan un exerzito en Sebilla con berbers benitos de lo norte d'Africa e refuerzos peninsulars. Ixe exerzito sale ta Murzia e ye lo prinzipio de la fin de Ibn Mardanix, que ya dos años enantes no eba puesto prener Granada pa cutio á los mezmuz.

L'exerzito berber días dimpués derrota á l'exerzito de lo Rei Lupo e los suyos 13000 cristians on la Bal de lo Guadalentín s'achunta con la ribera murziana. Lo emir se refuchió dezaga las murallas de Murzia con las restas de lo suyo exerzito e la poblazión zebil, pero la güerta e las luxosas billas de los noples murzians quedoron en mans de los imbasors que las malmetioron y escachoron. Tamién malmetioron la residenzia que teneba Mardanix en Mont Agut.

Se crebó l'alianza que bi eba entre Ibn Mardanix e lo suyo suegro, o siñor de Chaén, e doncas nuebas campañas de los murzians e lurs aliatos pa anesionar-se ixos territorios chienenses que teneban muita importanzia economica y estratechica pa defender Murzia.

En 1165, aprobeitando l'inte, lo rei Alifonso II lo Casto li ubrió un nuebo frent á las suyas espaldas, abanzando por la cuenca de lo río Blanco e lo río Guadalop (reconquista de lo Matarraña e Tergüel capital). Entre 1165 e 1168 os cristians aragoneses e catalans ocupan ya pa cutio las tierras de lo Matarraña, Algars, e por 70 años la muga entre cristians e musulmans será lo terreno entre la linia Cantabiella-Peña Roya-Ulldecona e las fortalezas musulmanas de Segorb, Moriella e Peniscola. Pa los musulmans andalusins la perduga de lo Baxo Aragón yera ya pa cutio e n'ixa tierra prinzipió una istoria con atra relichión, atra chent e atra cultura. En lo Guadalop e Matarraña, rezién conqueritos, només en pocos lugars como Calanda i quedó una poblazión musulmana sennificatiba.

En 1170, y en zercustanzias no guaire claras, lo siñor d'Estella Pero Ruíz d'Azagra consiguió de lo rei Lupo l'antiga Taifa d'Albarrazín, seguntes diz la tesis més azeptata, comprando-la u rezibindo-la á cambeyo de la aduya suya.

L'exerzito mezmut tornó en setiembre de 1171. Tamién fracasoron en lo setio de la capital, pero atras poblazions cambeyoron de bando, pasando-se á los mezmuz una á una, fendo parixer que preneban lur dotrina e fendo fuera á los melitars e zebils cristians (mozarabes). Aguardaban rematar con la guerra e la presión fiscal que lebaba dende feba muito tiempo. Á la fin cuan cuasi no li quedaban aliatos, lo rei Lupo murió en marzo de 1172, e los suyos fillos no tardoron en declarar-sen basallos de los mezmuz e partidarios de la suya dotrina.

La suya fama estió tan gran que cristians e musulmans encara lo recordarían muitos años dimpués de la suya muerte. En lo reinato de Chaime I d'Aragón, cuan se conquista Balenzia, lo gobernador musulmán yera nieto de Ibn Mardanis e Chaime I li se diriche como tal cuan se firma la capetulazión:

  • Nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum et Regni Maioricarum Comes Barchinone et Urgelli et Dominus Montispesulani promitimus vobis Zayen regi nete Regis Lupi et filio de Madef quod vos et omnes mauri tam viri quam mulieres qui exire voluerint de Valentia vadant et exeant salvi et securi cum suis armis et cum tota sua ropa mobili quam ducere voluerint et portare secum in nostra fide et in nostro guidatico et ab hac die presenti quod sint extra civitatem usque ad viginti dies elapsos continue

[editar] Referencias

  1. (es) Ibn Mardanix protector de los fragatinos. La Voz del Bajo Cinca (2007).
En atras luengas
Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu