RandstadRail
Van Wikipedia
RandstadRail is een lightrailproject in Zuid-Holland. Een van de belangrijkste kenmerken van het project is de koppeling van voormalige spoorlijnen (Zoetermeer Stadslijn en Hofpleinlijn) aan het tramnetwerk in Den Haag respectievelijk het metronetwerk in Rotterdam. Daarnaast zijn nieuwe stations geopend en zijn de frequenties op de lijnen aanzienlijk verhoogd. In de eindsituatie zijn alle treinen op de twee genoemde lijnen vervangen door metro/sneltrams (RET) en (snel)trams (HTM). Het gedeelte van RandstadRail dat overeenkomt met de voormalige Zoetermeer Stadslijn en de Hofpleinlijn is door de Minister van Verkeer en Waterstaat aangewezen als lokaalspoorweg.
Na twee ontsporingen op 29 november 2006 bij Forepark en nabij Ternoot werd al het verkeer op RandstadRail door de Inspectie Verkeer en Waterstaat tot nader order stilgelegd. Tussen Rotterdam Hofplein en Nootdorp wordt wel nog gereden. [1]
Op 12 februari is lijn 3 tussen Loosduinen en Den Haag Centraal in gebruik genomen. Wanneer de delen tussen Den Haag Centraal en Zoetermeer (lijn 3 en 4) en Den Haag Centraal en Nootdorp (Erasmuslijn) (weer) in gebruik genomen zullen worden is nog onbekend.
Inhoud |
[bewerk] Loskoppeling van het spoorwegnet
Om conflicten tussen heavy rail (trein) en light rail (RandstadRail) te voorkomen zijn de lijnen van RandstadRail losgekoppeld van het spoorwegnet. Om dit te bewerkstelligen is bij station Laan van NOI een ongelijkvloerse kruising gerealiseerd tussen de treinen Den Haag Centraal – Leiden Centraal v.v. en de RandstadRail-lijnen. De noordelijkste twee van de vier sporen tussen Laan van NOI en Den Haag Centraal worden voortaan alleen nog gebruikt door de voertuigen van RandstadRail.
[bewerk] Nootdorpboog
Doordat de Hofpleinlijn niet meer beschikbaar is voor treinverkeer, moest er een alternatieve ontsluiting worden aangelegd voor de NedTrain-werkplaats te Leidschendam, waar het reizigersmaterieel van de Nederlandse Spoorwegen wordt onderhouden. Er werd een nieuwe verbindingsboog aangelegd tussen de Hofpleinlijn en de spoorlijn Gouda – Den Haag, de zogenaamde Nootdorpboog. Deze enkelsporige boog kruist met een stalen boogbrug de autosnelweg A12.
[bewerk] Den Haag – Zoetermeer (sneltram)
Het project bestaat voor een deel uit de inzet van sneltrams met een lage vloer (en lage perrons) tussen de Zoetermeer Stadslijn en een nieuwe Oosterheemlijn (zijtak) enerzijds, en de Haagse tramlijnen 3 (Loosduinen) en de versnelde tramlijn 6 (De Uithof) anderzijds. Gezien het feit dat er tussen Den Haag en Zoetermeer, en in Zoetermeer, alleen ongelijkvloerse kruisingen zijn, kan de lijn hier zelfs gezien worden als metrolijn. In Den Haag is er na verlaten van de tramtunnel sprake van een "gewone" tramlijn en geen sneltramlijn. De lijnen worden geëxploiteerd door de Haagse vervoermaatschappij HTM. Deze voertuigen kunnen maximaal 80 km/h rijden, op het tramnetwerk van Den Haag is de snelheid om veiligheidsredenen maximaal 50 km/h.
[bewerk] Infrastructuur
Om de nieuwe verbindingen mogelijk te maken is de bestaande infrastructuur aangepast en uitgebreid:
- In Zoetermeer is aan de voormalige stadslijn nabij station Seghwaert een nieuwe tak toegevoegd, de Oosterheemlijn. Deze verhoogde lijn is gebouwd in de Vinexlocatie Oosterheem. Er zijn drie nieuwe haltes toegevoegd: Willem Dreeslaan, Oosterheem en Javalaan.
- Het westelijkste station binnen Zoetermeer, station Voorweg, waar de stadslijn zichzelf kruist, zal nog worden verbouwd zodat het ook een halte vormt op het bovenlangs lopende stuk van het traject.
- De Haagse Vinexwijk Leidschenveen en het nabijgelegen bedrijventerrein Forepark krijgen beide een eigen station.
- Tussen het Haagse station Laan van NOI en het bestaande premetro-viaduct bij station Den Haag Centraal is een nieuw viaduct gebouwd waarin ook de nieuwe halte Beatrixkwartier is opgenomen (de zogenaamde 'Netkous'). De RandstadRail-lijnen vanuit Zoetermeer kruisen vervolgens het Centraal Station bovenlangs en rijden door de tramtunnel door naar het zuidwesten van de stad.
- Om de nieuwe lijn 4 naar de De Uithof in Den Haag te versnellen, zijn in de Apeldoornselaan sporen aangelegd, waardoor een stuk van de bestaande route van lijn 6 kan worden afgesneden.
[bewerk] Uiteindelijke lijnvoering
- Lijn 3 zal vanaf Loosduinen via de tramtunnel, het Centraal Station, de Netkous en station Laan van NOI rijden en verder de route van de bestaande Zoetermeer Stadslijn (de Krakeling).
- Lijn 4 zal vanaf De Uithof het meest westelijke deel van de huidige lijn 6 rijden (op dit gedeelte zal lijn 6 komen te vervallen), en vervolgens deels dezelfde route als lijn 3 om verder de nieuwe zijtak naar Oosterheem te berijden.
[bewerk] Materieel
De HTM heeft voor deze lijnen de Regio Citadis van de Franse fabrikant ALSTOM besteld. Deze voertuigen houden het midden tussen een tram en een trein ("tram-train") met een 70% lage vloer en een breedte van 2,65 m. Er zijn 54 stuks besteld, het eerste voertuig is in maart 2006 afgeleverd.
[bewerk] Controle
Op de RandstadRail-voertuigen van de HTM komen controleurs, waarvan een deel bijzondere opsporingsambtenaren (BOA's) worden en uitgerust worden met handboeien. De openbaar-vervoerbedrijven van Amsterdam (GVB) en Rotterdam (RET) werken al langer met deze uitrusting voor hun controleurs. Waarschijnlijk komt niet op elke tram een controleur vanwege de hoge kosten. Er zal op bepaalde lijnen en tijden gecontroleerd worden.
[bewerk] Madurodam
Sinds 3 juli 2006 is in de Haagse miniatuurstad Madurodam een rijdend model te bewonderen van de Regio Citadis.
[bewerk] Den Haag Centraal – Rotterdam Slinge (metro/sneltram)
Het tweede deel van het project bestaat uit de koppeling van de Hofpleinlijn (Rotterdam Hofplein – Den Haag Centraal) aan het Rotterdamse metronet. Er zal in de eindsituatie een doorgaande metrodienst Rotterdam Slinge – Rotterdam Centraal – Den Haag Centraal komen. In tegenstelling tot de lijnen naar Zoetermeer hebben de voertuigen op deze lijn, net als de Rotterdamse metro, hoge vloeren. De perrons liggen op gelijke hoogte, zodat ook hier een gelijkvloerse instap is, zij krijgen een lengte van 90 meter. Deze voertuigen kunnen maximaal 100 km/h rijden.
De RandstadRail-Erasmuslijn (voormalige Hofpleinlijn) blijft enkele overwegen kennen. De vernieuwde lijn is dus eigenlijk een sneltramlijn, maar heeft toch veel kenmerken van een metrolijn.
Diverse stations langs de RandstadRail-Erasmuslijn zijn vernieuwd en een aantal nieuwe stations zijn toegevoegd. Station Kleiweg is vervangen door het even verderop gelegen Melanchthonweg, Wilgenplas is vervangen door station Meijersplein.
[bewerk] Den Haag Centraal
Besloten is om onder de sporen 11 en 12 van station Den Haag Centraal een ondergronds eindpunt van de RandstadRail-Erasmuslijn te bouwen met twee sporen. Dit om capaciteitsgebrek op Den Haag Centraal in de toekomst te voorkomen, waarbij de sporen 11 en 12 weer door treinen gebruikt zullen worden na realisatie. Oplevering van het ondergrondse eindpunt zal in 2011 zijn. [2] Onder het station Den Haag Centraal is in ruwbouw al rekening gehouden met ondergrondse sporen die doorlopen onder de Koekamp. In het verleden was een verlenging van de RandstadRail-Erasmuslijn als metrolijn naar Scheveningen onderdeel van het RandstadRail-plan.
[bewerk] Statenwegtracé
Om de plannen te kunnen uitvoeren is het noodzakelijk dat de voormalige Hofpleinlijn fysiek wordt gekoppeld aan de bestaande Erasmuslijn van de Rotterdamse metro. Dit Statenwegtracé zal gaan bestaan uit een circa drie kilometer lange boortunnel, die begint bij de plaats waar de Hofpleinlijn snelweg A20 en de spoorlijn Rotterdam – Utrecht kruist. Via het noorden van Rotterdam sluit de nieuwe tunnel bij station Rotterdam Centraal aan op de bestaande metrolijn. In de wijk Blijdorp wordt in de nieuwe tunnel het gelijknamige station Blijdorp gebouwd. Het bestaande metrostation bij Rotterdam Centraal wordt met een extra spoor uitgebreid en volledig verbouwd. De komende jaren zal het station in 3 fasen worden verbouwd tot een driesporig station, waarbij het huidig metroverkeer doorgang moet blijven vinden. Volgens de planning moet dit deel van RandstadRail in 2008 in bedrijf worden genomen. Het Hofpleinlijnviaduct in de Hofpleinlijn in Rotterdam-Noord verliest dan zijn functie.
Vanaf juni 2006 is het station Bergweg definitief gesloten. Hoewel RandstadRail hier nog wel langs komt wordt er niet gestopt. Vanaf eind 2008 komt ook het eindstation Hofplein te vervallen, omdat de boortunnel twee kilometer ten noorden van dit station aansluit op de bestaande Hofpleinlijn.
Vanaf 2009 zal de RandstadRail-metro na het Centraal Station verder over de bestaande Erasmuslijn rijden en stoppen op de volgende stations: Stadhuis, Beurs, Leuvehaven, Wilhelminaplein, Rijnhaven, Maashaven, Zuidplein en Slinge.
[bewerk] Dienstregeling
Het is de bedoeling dat de RandstadRail-Erasmuslijn naar Rotterdam uiteindelijk om de 10 minuten gaat rijden overdag op werkdagen. In de overgangsfase tot eind 2008 wordt er echter wat minder gereden. Op werkdagen tussen 7:00 en 19:00 wordt er elke 15 minuten gereden. Op zaterdag wordt er tussen 8:00 en 19:00 een 20-minutendienst gereden. In de vroege ochtend, 's avonds en op zondag wordt er elk half uur gereden.
[bewerk] Materieel
In de overgangsfase wordt er gereden met 11 metro/sneltramstellen uit de serie 5200 (rijtuigen 5261 t/m 5271). Deze voertuigen (bouwjaar 1984) zijn hiervoor opgeknapt en hebben de RandstadRail-kleurstelling gekregen. Sinds september 2006 rijden deze op het traject van RandstadRail-Erasmuslijn tussen Rotterdam en Nootdorp.
Vanaf september 2008 moet de dienst worden overgenomen door nieuw materieel dat door Bombardier gebouwd wordt, er zijn 21 nieuwe metrostellen besteld. Deze metrostellen, van het type Flexity Swift, zijn verwant aan het huidige nieuwste materieel van de RET, maar bestaan, in tegenstelling tot de huidige, uit 3 bakken met een totale lengte van 42 meter. Er zal met maximaal twee gekoppelde stellen gereden gaan worden (totaal dus ongeveer 84 meter, ruim binnen de standaard perronlengte van 90 meter). In de loop van 2008 worden de nieuwe metro's geleverd, ongeveer tegelijkertijd met de ingebruikname van de boortunnel in september 2008 zullen deze het oude materieel gaan vervangen.
[bewerk] Gedeeld traject
Op het trajectgedeelte Den Haag Laan van NOI – Leidschenveen gaan zowel de trams van de HTM als de RET-metro rijden. Om dit mogelijk te maken krijgen de stations langs dit gedeelte zowel lage als hoge perrons, zodat de tram en de metro beiden een gelijkvloerse instap krijgen. Deze situatie is vergelijkbaar met de gecombineerde tram/sneltramhaltes langs de Amsterdamse metro/sneltramlijn 51.
[bewerk] ZoRo-bus
Het plan om een directe railverbinding aan te leggen tussen Zoetermeer en Rotterdam (ZoRo-lijn) heeft het niet gehaald. Vanwege het te kleine vervoervolume werd dit niet echt rendabel geacht. Daarvoor in de plaats zal er tussen Zoetermeer Centrum West en de halte Berkel en Rodenrijs de ZoRo-Bus gaan rijden op een vrije baan, grotendeels nieuw aan te leggen en deels parallel aan de HSL-lijn. Mogelijk wordt er in de toekomst alsnog een spoorverbinding tussen Zoetermeer en Rotterdam aangelegd. Er zijn wel technische obstakels, vanwege het verschil tussen infrastructuur in Zoetermeer en Rotterdam. Denk hierbij aan lage vs. hoge instap van de voertuigen, wat minder makkelijk is op te lossen in een metrotunnel als tussen halte Leidschenveen en station Den Haag Laan van NOI. Behalve de ZoRo-Bus kunnen mensen ook een vlotte overstap maken op station Leidschenveen tussen de lijnen 3 en 4 richting Zoetermeer en de Erasmuslijn richting Rotterdam.
[bewerk] Ingebruikname
[bewerk] Ingebruikname tot nu toe
De ingebruikname is tot nu toe vrij problematisch gebleken:
- Op 3 september 2006 zou RandstadRail volgens de oorspronkelijke planning gaan rijden. Deze datum is niet gehaald. Door tegenslagen met de stroomvoorziening was er onvoldoende tijd om de veiligheid van het spoor en de voertuigen te testen, daarom besloten het Stadsgewest Haaglanden en de stadsregio Rotterdam de start van RandstadRail uit te stellen.
- Op 10 september 2006 is RandstadRail-Erasmuslijn gedeeltelijk, tussen Rotterdam Hofplein en Nootdorp, in gebruik genomen.
- Op 8 oktober is het proefbedrijf van de RandstadRail-Erasmuslijn tussen Nootdorp en Den Haag Centraal en van RandstadRail-lijn 4 tussen Zoetermeer-Oosterheem en Den Haag (inclusief de tramtunnel) opgestart. Dit proefbedrijf, waarin nog zonder passagiers, maar al wel zo veel mogelijk volgens dienstregeling werd gereden, heeft drie weken geduurd.
- Op 29 oktober 2006 is dit proefbedrijf omgezet in daadwerkelijke exploitatie. Op dat moment reden dus de RandstadRail-Erasmuslijn van Rotterdam Hofplein naar Nootdorp en lijn 4 van Oosterheem naar de Monstersestraat. Deze exploitatie bleef last houden van storingen. Vervangende busdiensten bleven voor het vervoer op de overige trajecten zorgen.
- Op 3 november en op 4 november 2006 ontspoorden er trams vlakbij Den Haag Centraal. Dit bleek later door slijtage aan het spoor te komen, wat opmerkelijk is, aangezien het traject pas sinds enige weken werd bereden.
- Op 11 november 2006 vond de officiële opening plaats van de RandstadRail-Erasmuslijn tussen Rotterdam Hofplein en Den Haag Centraal. Vanaf diezelfde middag werd volgens dienstregeling gereden en is de lijn nu volledig in gebruik voor reizigersvervoer. Dit is inclusief het lijngedeelte Rotterdam Hofplein – Nootdorp dat al sinds 10 september in gebruik was (dit was officieel nog onderdeel van het vervangend vervoer).
- Wegens aanloopproblemen met de metrodienst tussen Rotterdam en Den Haag werden vanaf 19 november 2006 de reizigers gedurende een week gratis vervoerd.
- Op 29 november zijn wederom twee voertuigen ontspoord. Een metrovoertuig van RET is ontspoord nabij halte Forepark, waarbij 17 lichtgewonden zijn gevallen en een tramvoertuig van HTM is ontspoord bij halte Ternoot. RandstadRail-lijn 4 is stilgelegd na ontsporing, de lijn van Rotterdam naar Den Haag is ingekort tot het traject Rotterdam Hofplein – Nootdorp. Hiermee is de RandstadRail terug bij de situatie van 10 september. De ontsporing van het RET-voertuig werd veroorzaakt door een afgebroken wisselstang. RandstadRail zal pas weer volledig gaan rijden als bekend is waardoor de stang is afgebroken.
- Op 6 december meldt het Algemeen Dagblad dat een ontwerpfout de oorzaak is van de ontsporingen. Er zit te weinig bewegingsruimte tussen de wielen en de rails, aldus de Delftse hoogleraar Ingo Hansen. De RET en HTM hebben een extern bureau ingeschakeld om een oplossing te vinden. Tot die tijd blijft RandstadRail buiten gebruik. [3]
- Op 7 december werd bekend gemaakt dat het metrostel van de RET is ontspoord vanwege een defect aan een wissel. De tram van HTM is waarschijnlijk inderdaad ontspoord vanwege de te weinig bewegingsruimte tussen de wielen en de rails. [4]
- Op 14 december hebben HTM en het Stadsgewest Haaglanden de tussentijdse resultaten bekend gemaakt van het onderzoek naar de ontsporingen van RandstadRail. Hieruit blijkt dat er nog aanvullend onderzoek nodig is en dat het nog enige tijd kan duren voordat RandstadRail weer in zijn geheel in exploitatie gaat. Reizigers blijven voorlopig nog aangewezen op vervangend vervoer.
- Op 12 januari 2007 is bekend gemaakt dat in februari zal worden gestart met nieuwe testritten. Bij Ternoot moet een deel van het spoor vervangen worden, wat in het meest gunstige geval 8 maart klaar is. De trams van RandstadRail zijn niet geschikt voor de aanwezige verkanting ter plaatse. Daarnaast zijn er in ten minste 10 wissels beschadigingen ontdekt. Deze wissels zullen hersteld worden en vermoedelijk in februari gereed zijn. Het vervangende vervoer is overigens niet meer gratis vanaf eind januari. Dit vervoer kost naar schatting 150.000-200.000 euro per week, inclusief gederfde inkomsten. In Zoetermeer is het vervangend vervoer dusdanig ondermaats dat de Zoetermeerse gemeenteraad van de stadsregio Haaglanden heeft geëist dat het vervangend vervoer verbeterd wordt en dat dit met een objectief onafhankelijk onderzoek aangetoond wordt. [5] [6]
- In de week van 22 januari vonden er met RandstadRail-lijn 3 proefritten plaats tussen Den Haag Centraal en Loosduinen. Dit gedeelte staat los van het traject waar de eerdere ontsporingen plaatsvonden. Als die proefritten zonder problemen zouden verlopen, zou RandstadRail-lijn 3 op 29 januari van start gaan tussen Loosduinen en Den Haag Centraal, waarbij te Den Haag Centraal wordt gekeerd op een kopspoortje.
- Op 25 januari werd bekend dat de ingebruikname van RandstadRail-lijn 3 in tegenstelling tot eerder bericht nog een week werd uitgesteld. Dit omdat tijdens de testritten op woensdag 24 januari door een menselijke fout bij het Savornin Lohmanplein en op vrijdagavond 27 januari bij het eindpunt in Loosduinen door een braam op de wissel ontsporingen plaatsvonden. Hierdoor en ook om reizigers niet het gevoel te geven dat reizen met RandstadRail niet veilig is werd er op zaterdagmiddag 27 januari besloten de testritten nog een week te verlengen. De bovengenoemde werkzaamheden bij Ternoot zullen op hetzelfde moment beginnen. De tramlijnen 2 en 6 die normaal via Ternoot rijden worden tijdelijk geknipt en omgeleid, waarbij deze niet door de tramtunnel rijden. Met RandstadRail-lijn 3 blijft er gedurende de werkzaamheden toch een tram door de tunnel rijden.
- Op 26 januari werd in de Volkskrant bekend gemaakt dat de bestuurders van het Stadsgewest Haaglanden wisten dat het onverantwoord was om de volledige infrastructuur van RandstadRail eind oktober al in gebruik te nemen. [7]
- Vanaf 29 januari 2007 moet er weer betaald worden voor het vervangend vervoer.
- Op 3 februari 2007 maakte het Haagse vervoerbedrijf HTM bekend dat het traject Den Haag – Loosduinen nog niet in gebruik kan worden genomen. Volgens HTM zijn de testritten goed verlopen maar wil men meer tijd besteden aan metingen door een onafhankelijke controleur. De werkzaamheden bij Ternoot worden ook uitgesteld. [8] [9].
- Op 9 februari 2007 maakte HTM bekend dat lijn 3 tussen Loosduinen en CS vanaf maandag 12 februari zal gaan rijden, na goedkeuring van de externe veiligheidsdeskundige. De werkzaamheden bij Ternoot gaan ongeveer 6 weken duren, daarna moet nog worden proefgereden. De helft van de in totaal zestig wissels is inmiddels bekeken. [10].
- Op 12 februari 2007 werd lijn 3 met een vertraging van twee maanden dan eindelijk in gebruik genomen tussen Loosduinen en CS [11].
- Op 27 februari 2007 is wethouder Van Woensel van Den Haag opgestapt, naar eigen zeggen vanwege een budgetoverschrijding van € 12 miljoen (op een totaal van € 451 miljoen). De € 12 miljoen zou nodig zijn voor de ondergrondse eindhalte van de RandstadRail-Erasmuslijn onder Den Haag Centraal [12].
- Op 15 maart 2007 is de RET (weer) begonnen met testritten tussen de halte Nootdorp en station Den Haag Centraal [13]
- Op 20 maart 2007 is de HTM (weer) begonnen met testritten op het traject tussen Den Haag Laan van NOI en Zoetermeer Centrum West, na toestemming van de Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW) [14]. Over testritten op de overige HTM-trajecten is tot op heden niets bekend.
- Op 4 april 2007 werd bekend gemaakt dat de RandstadRail over het traject Den Haag Centraal - Den Haag Loosduinen langer doet dan de oorspronkelijke trams, ongeveer vier minuten. [15]
- Sinds 10 april 2007 is het testbedrijf op de Erasmuslijn afgerond, waarna men nu is begonnen met het proefbedrijf. Er wordt volgens de dienstregeling gereden, maar er worden nog geen passagiers vervoerd. [16]
[bewerk] Verdere ingebruikname korte termijn
Op dit moment rijdt RandstadRail alleen op het traject Rotterdam Hofplein – Nootdorp, op de overige relaties wordt met vervangend busvervoer gereden. Als de oorzaken van de ontsporingen in voldoende mate verholpen zijn kunnen de volgende stappen verwacht worden:
- Het weer doorrijden van de Erasmuslijn van Nootdorp naar Den Haag Centraal.
- Het weer rijden van lijn 4 tussen Oosterheem en de Monstersestraat.
- Ingebruikname van lijn 3, vanaf de Krakeling in Zoetermeer tot station Den Haag Centraal.
- Doortrek van lijn 4 naar Den Haag De Uithof. Deze doortrek was oorspronkelijk voorzien voor maart 2007.
[bewerk] Verdere ingebruikname langere termijn
- De haltes Forepark, Voorweg Hoog en Berkel Westpolder zijn voorlopig nog niet gereed. Deze haltes zullen pas in een later stadium in gebruik worden genomen, wanneer is nog onbekend.
- De halte Javalaan is wel gereed maar wordt pas in gebruik genomen zodra het bewonersaantal dit toelaat, het station ligt nu in vrijwel onbewoond gebied.
- De boortunnel in Rotterdam wordt september 2008 in gebruik genomen, waarbij het viaducttracé in Rotterdam-Noord vervalt. Het station Rotterdam Hofplein zal komen te vervallen en de halte Blijdorp zal in gebruik worden genomen, de halte Wilgenplas wordt vervangen door de halte Meijersplein en de metro uit Den Haag zal tot Rotterdam Centraal doorrijden.
- Begin 2009 wordt RandstadRail bij Rotterdam Centraal aangesloten op de Erasmuslijn en zal de metro vanuit Den Haag door rijden tot station Slinge.
[bewerk] Tweede fase
Er is een verkennende studie (‘Openbaar Vervoer naar een hoger plan; RandstadRail tweede fase’) gemaakt naar de mogelijke uitbreiding van het RandstadRail door Arcadis, in opdracht van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling van de gemeente Den Haag en het stadsgewest Haaglanden. Het rapport hierover is 17 oktober 2006 uitgekomen. [17]
Er wordt een aantal maatregelen voorgesteld om het OV-net uit te breiden. Het regionale net van de eerste fase van RandstadRail en regionale NS-lijnen wordt aangevuld met drie RandstadRail-tramlijnen. Regionale gebieden die nu onvoldoende bereikbaar zijn worden verbonden met de RandstadRail-lijnen door hoogwaardige buslijnen. Op het hele regionale en lokale OV-net worden verbeteringen aangebracht, zoals overstapmogelijkheden, hogere frequentie en goede doorstroming in en rond het centrum.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Referenties
- ↑ www.nu.nl: Gewonden bij ontsporingen RandstadRail
- ↑ www.denhaagnieuwcentraal.nl: RandstadRail Rotterdam gaat ondergronds (pagina 5)
- ↑ www.ad.nl: Ontwerpfout in RandstadRail
- ↑ www.volkskrant.nl: Verschillende oorzaak ontsporingen RandstadRail
- ↑ www.engineering360.nl: RandstadRail gaat in februari opnieuw testen
- ↑ www.zoetermeer.nl: Grote zorgen raad Zoetermeer over RandstadRail
- ↑ www.volkskrant.nl: ‘Rijden op RandstadRail onverantwoord’
- ↑ www.nos.nl: Nieuwe vertraging voor RandstadRail
- ↑ www.htm.nl: Proefbedrijf RandstadRail 3 verlengd werkzaamheden Ternoot uitgesteld
- ↑ www.volkskrant.nl: RandstadRail gaat maandag rijden
- ↑ www.nos.nl: Traject Randstadrail in gebruik
- ↑ www.engineering360.nl: Haagse wethouder weg om RandstadRail-debacle
- ↑ www.engineering360.nl: Groen licht voor testritten RandstadRail
- ↑ www.engineering360.nl: RandstadRail test tussen Zoetermeer en Den Haag
- ↑ www.ad.nl: Oude tram 'wint' van RandstadRail
- ↑ www.retmetro.nl: Rijtuig 5262 wordt getest en ander nieuws...
- ↑ www.denhaag.nl: Openbaar Vervoer naar een hoger plan; RandstadRail tweede fase - Samenvatting
[bewerk] Externe links
- (nl) RandstadRail (Website van het project)
- (en) RandstadRail (factsheet met duidelijke illustraties)
- (nl) Regelmatige updates op hobbyistensite retmetro.nl
- (nl) Trams in Den Haag – informatie over RandstadRail
- (nl) Haags Tramnieuws incl. informatie over RandstadRail
Portaal Openbaar vervoer |
Lijn 3 (Zoetermeer Stadslijn, nog niet in gebruik): Grote Markt - Spui - Centraal Station - Beatrixkwartier - Laan van NOI - Voorburg 't Loo - Leidschendam-Voorburg - Forepark - Leidschenveen - Voorweg Laag - Centrum West - Stadhuis - Palenstein - Seghwaert - Leidsewallen - De Leyens - Buytenwegh - Voorweg Hoog - Meerzicht - Delftsewallen - Driemanspolder - Dorp - Centrum West
Lijn 4: Grote Markt - Spui - Centraal Station - Beatrixkwartier - Laan van NOI - Voorburg 't Loo - Leidschendam-Voorburg - Forepark - Leidschenveen - Voorweg Laag - Centrum West - Stadhuis - Palenstein - Seghwaert - Willem Dreeslaan - Oosterheem - Javalaan
Hofpleinlijn (i.c.m. Erasmuslijn vanaf 2009): Centraal Station - Laan van NOI - Voorburg 't Loo - Leidschendam-Voorburg - Forepark - Leidschenveen - Nootdorp - Pijnacker Centrum - Pijnacker Zuid - Berkel Westpolder - Rodenrijs - Wilgenplas - Meijersplein - Melanchthonweg - Hofplein - (Blijdorp - Centraal Station - Stadhuis - Beurs - Leuvehaven - Wilhelminaplein - Rijnhaven - Maashaven - Zuidplein - Slinge) (tot 2008 is Rotterdam Hofplein het eindpunt, daarna vervalt dit station en wordt er doorgereden tot Rotterdam Centraal en later tot Slinge)
{{{afb_links}}} | Lijnen van de Rotterdamse metro | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
|