Boska komedia

Z Wikipedii

Boska komedia to alegoryczny poemat, którego autorem jest Dante Alighieri. Powstał w latach 1307-1321. W utworze występują zarówno elementy wskazujące na przynależność do średniowiecza, jak i renesansu.

Boska komedia jest syntezą myśli filozoficznej i historycznej renesansu oraz panoramą świata średniowiecznego. W Polsce Boska komedia znana była od początku XV wieku.

O przynależności do średniowiecza świadczy:

1. data powstania
2. filozofia teocentryczna
3. motyw śmierci
4. alegoryczność
5. magia liczb
6. wizja wędrówki po świecie
7. nawiązanie do Apokalipsy

O przynależności do renesansu świadczy:

1. podpisanie się autora
2. świeckość autora
3. zainteresowanie człowiekiem, główny bohater – człowiek
4. indywidualizm odczuwania
5. użycie języka narodowego (włoski)
6. nawiązanie do poezji antycznej
7. zaangażowanie w życie polityczne i obywatelskie
8. sposób prezentacji tematów

Spis treści 1 Budowa utworu 1.1 I Piekło 1.2 II Czyściec 1.3 III Raj

[edytuj] Budowa utworu

• Tryptyk: Boska komedia składa się z trzech ksiąg (cantiche), każdą część tworzą 33 pieśni (cantos) (co daje 99 pieśni, a wraz z pieśnią wstępną – 100), zaś każda z nich pisana jest tercyną – strofą trzywersową. Liczba 3 jest symbolem Trójcy Świętej (trinity), a liczba 100 (10²) symbolizuje doskonałość
• Temat dzieła to wędrówka po zaświatach. Przewodnikami poety są Wergiliusz (symbol rozumu) i zmarła ukochana Beatrycze (alegoria miłości). Podróż trwa trzy tygodnie, począwszy od Wielkiego Piątku roku 1300
• Motyw przewodni – miłość do Boga, do idealnej kobiety i człowieka

Każdą z ksiąg Boskiej komedii zamyka słowo gwiazdy.

Na początku utworu, kiedy poeta znajduje się w głębi ciemnego lasu, powrót uniemożliwiają mu trzy bestie: lew (pycha), pantera (zawiść), wilczyca (chciwość). Ciemny las jest alegorią duszy zagubionej w chaosie.

[edytuj] I Piekło

Ma kształt gigantycznego , składającego się z dziewięciu kręgów leja; na każdym kręgu osadzeni są coraz więksi grzesznicy, a na samym dnie jest Lucyfer. Nad bramą piekła widnieje napis: Lasciate ogni speranza, voi ch'entrate (Porzućcie wszelką nadzieję, wy, którzy tu wchodzicie).

Limbo (przedpiekle): cnotliwi poganie – Horacy, Homer, Owidiusz – są wykluczeni z Nieba tylko dlatego, że nie poznali Jezusa Chrystusa

1. krąg: dusze wzorowych obywateli, którzy nie zostali ochrzczeni, nie doznają cierpienia, ale ich twarze mają wyraz beznadziejności

2. krąg: dusze ludzi, którzy nie potrafili opanować zmysłowości

3. krąg: ludzie, którzy nie znali umiaru w jedzeniu i piciu

4. krąg: skąpcy i rozrzutnicy

5. krąg: potępieni za gniew, zazdrośnicy

6. krąg: dusze heretyków

7. krąg: bluźniercy przeciwko Bogu, samobójcy, gwałtownicy

8. krąg: oszuści, uwodziciele, pochlebcy, symonici, hipokryci, złodzieje, fałszywi doradcy, wróżbici

9. krąg: najwięksi zdrajcy – Judasz, Brutus i Gajusz Kasjusz Longinus.

[edytuj] II Czyściec

Jest wzniesieniem położonym na antypodach Jerozolimy, po tarasach którego pną się pokutujące dusze. Stopnie Czyśćca odpowiadają porządkowi grzechów – za najcięższe pokutuje się na najniższych tarasach góry czyśćcowej, na której szczycie znajduje się Raj Ziemski. Dante wędruje na wierzchołek Czyśćca, gdzie opuszcza go Wergiliusz. Dusze, które nie zasługują na raj, ponieważ nie dotrzymały przysiąg i umów, będą tu przebywać do momentu odkupienia swojej winy.

[edytuj] III Raj

Po Raju oprowadza poetę jego ukochana – Beatrycze. Raj składa się ze sfer niebieskich, na które składają się kolejne nieba, poczynając od Ziemi:

1. niebo Księżyca
2. niebo Merkurego
3. niebo Wenus
4. niebo Słońca
5. niebo Marsa
6. niebo Jowisza
7. niebo Saturna
8. niebo gwiazd stałych
9. Primum Mobile

Dalej znajduje się Empireum i siedziba Boga w kształcie białej róży.

Nieba planetarne uporządkowane są w kolejności siedmiu cnót, poczynając od kardynalnych (moralnych), kończąc zaś na wierze, nadziei i miłości (boskie).

Część Raj kończy modlitwa św. Bernarda, do Matki Boskiej o wyjednanie Dantemu u Boga łaski, aby mógł Go zobaczyć. Prośba zostaje spełniona – poeta w olśnieniu dostrzega boską esencję.