Dalajlama XIV
Z Wikipedii
XIV Dalajlama, Tenzin Gjatso (ur. 6 lipca 1935) – duchowy i polityczny przywódca narodu tybetańskiego. Urodził się w chłopskiej rodzinie, w miejscowości Takcer w północno-wschodnim Tybecie, niedaleko miasta Xining. W wieku dwóch lat chłopiec, którego świeckie imię brzmiało Lhamo Dhondup, po długich i utrzymanych zgodnie z wielowiekową tybetańską tradycją poszukiwaniach kolejnych wcieleń dalajlamów został rozpoznany jako inkarnacja XIII Dalajlamy, Thubtena Giaco. Wyświęcono go na mnicha i nadano imię duchowe: Dzietsyn Dziambel Ngalang Losang Jeszie Tenzin Gjatso – Najczcigodniejszy, Doskonałej Chwały, Elokwentny, Inteligentny Dzierżawca Nauk, Ocean Mądrości. Jednak tybetańscy buddyści zazwyczaj mówią o nim Yeshe Norbu – Klejnot spełniający życzenia lub Kundun – Obecność. Na Zachodzie, podobnie jak papież jest tytułowany Jego Świątobliwość, używa się również skróconej formy imienia duchowego: Tenzin Gjatso.
W 1989 roku XIV Dalajlama został laureatem pokojowej nagrody Nobla.
Spis treści |
[edytuj] Działalność polityczna
22 lutego 1940 roku, w wieku pięciu lat, został intronizowany jako Dalajlama XIV. Od tego momentu zgodnie z tybetańską tradycją jest przywódcą duchowym i politycznym Tybetu. Od 1959 przebywa na emigracji w Indiach, gdzie w Dharamsali kieruje emigracyjnym rządem swojego kraju, okupowanego przez Chińską Republikę Ludową.
[edytuj] Dzieła
Książki Dalajlamy XIV wydane w Polsce:
- Buddyjska ścieżka do pokoju. Wykłady na Harvardzie (wraz z Jeffreyem Hopkinsem)
- Dalajlama o współczuciu i mądrości
- Dobroć, mądrość i wgląd
- Droga do wolności
- Emocje destrukcyjne. Jak możemy je przezwyciężyć? (wraz z Danielem Golemanem)
- Etyka na nowe tysiąclecie
- Jak praktykować. Jak nadać życiu sens
- Jak umierać i żyć lepszym życiem (wraz z Jeffreyem Hopkinsem)
- Moc współczucia
- Myśli płynące z serca
- Otwarte serce
- Otwieranie Oka Mądrości. Wprowadzenie do buddyzmu...
- Przebudzanie umysłu, rozświetlanie serca
- Radość życia i umierania w pokoju
- Sens życia z buddyjskiej perspektywy
- Siła buddyzmu. Jak lepiej żyć we współczesnym świecie (wraz z Jean-Claude Carrière)
- Sztuka szczęścia. Poradnik życia (wraz z Howardem C. Cutlerem)
- Sztuka szczęścia w pracy (wraz z Howardem C. Cutlerem)
- Ścieżka do błogości
- Ścieżka do spokoju. Medytacje na każdy dzień
- Świat buddyzmu tybetańskiego
- Uzdrawianie gniewu
- Wolność na wygnaniu. Autobiografia
- Wszechświat w atomie. Gdy nauka spotyka się z duchowością
Zapisy dyskusji z udziałem Dalajlamy XIV:
- Sen, śnienie, umieranie. Zgłębianie swiadomości z Dalaj Lamą (redakcja: Francisco J. Varela)
[edytuj] Filmy
Ekranizacją życia Dalajlamy XIV, do momentu ucieczki do Indii jest film Martina Scorsese pt. Kundun. Dalajlama jest także kluczową postacią również opartego na faktach filmu Siedem lat w Tybecie.
[edytuj] Ciekawostki
XIV Dalajlama jest kawalerem Orderu Uśmiechu.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- John Powers, Introduction to Tibetian Buddhism, tłum. polskie: Wprowadzenie do Buddyzmu Tybetańskiego, Wydawnictwo A, Kraków 1999.
- Gilles Van Grasdorff, Le Dalaї-Lama. La biographie non autorisée, tłum. polskie: Biografia XIV Dalajlamy, Wydawnictwo KOS, Katowice 2005.
[edytuj] Linki zewnętrzne
1901: Dunant, Passy • 1902: Ducommun, Gobat • 1903: Cremer • 1904: IPM • 1905: Suttner • 1906: Roosevelt • 1907: Moneta, Renault • 1908: Arnoldson, Bajer • 1909: Beernaert, Estournelles de Constant • 1910: MSPB • 1911: Asser, Fried • 1912: Root • 1913: La Fontaine • 1917: Czerwony Krzyż • 1919: Wilson • 1920: Bourgeois • 1921: Branting, Lange • 1922: Nansen • 1925: Chamberlain, Dawes • 1926: Briand, Stresemann • 1927: Buisson, Quidde • 1929: Kellogg • 1930: Söderblom • 1931: Addams, Butler • 1933: Angell • 1934: Henderson • 1935: Ossietzky • 1936: Lamas • 1937: Cecil • 1938: Biuro Nansenowskie • 1944: Czerwony Krzyż • 1945: Hull • 1946: Balch, Mott • 1947: Kwakrzy • 1949: Boyd Orr • 1950: Bunche • 1951: Jouhaux • 1952: Schweitzer • 1953: Marshall • 1954: WKNZdsU • 1957: Pearson • 1958: Pire • 1959: Noel-Baker • 1960: Lutuli • 1961: Hammarskjöld • 1962: Pauling • 1963: Czerwony Krzyż • 1964: King • 1965: UNICEF • 1968: Cassin • 1969: MOP • 1970: Borlaug • 1971: Brandt • 1973: Kissinger, Le • 1974: MacBride, Satō • 1975: Sacharow • 1976: Williams, Corrigan • 1977: AI • 1978: Sadat, Begin • 1979: Matka Teresa • 1980: Esquivel • 1981: WKNZdsU • 1982: Myrdal, García Robles • 1983: Wałęsa • 1984: Tutu • 1985: Lekarze Przeciw Wojnie Nuklearnej • 1986: Wiesel • 1987: Arias • 1988: Siły Pokojowe ONZ • 1989: Dalai Lama • 1990: Gorbaczow • 1991: Suu Kyi • 1992: Menchú • 1993: Mandela, de Klerk • 1994: Arafat, Peres, Rabin • 1995: Pugwash, Rotblat • 1996: Belo, Ramos Horta • 1997: ICBL, J.Williams • 1998: Hume, Trimble • 1999: Lekarze bez Granic • 2000: Kim • 2001: ONZ, Annan • 2002: Carter • 2003: Ebadi • 2004: Maathai • 2005: MAEA, ElBaradei • 2006: Grameen Bank, Yunus