Hieronim Łagoda
Z Wikipedii
Hieronim Leszek Antoni Łagoda (ur. 6 września 1914 w Wieliszewie w pobliżu Bielska Wielkopolskiego w poznańskiem, zm. ?) - podchorąży Wojska Polskiego do 1939 roku. Uczestnik kampanii wrześniowej, norweskiej i francuskiej. Żołnierz I Brygady Spadochronowej w Wielkiej Brytanii. Cichociemny. Oficer AK, inspektor Inspektoratu III Łomżyńskiego AK. Zaginął w styczniu 1945 roku.
Spis treści |
[edytuj] Kampania wrześniowa
Po ukończeniu Szkoły Podchorążych dostał przydział do 53 p.p. i z pułkiem tym brał udział w kampanii wrześniowej Po bitwie pod Kutnem dostał się do niewoli niemieckiej, jednak udało mu się uciec i przedostać do Francji.
[edytuj] Służba w Wojsku Polskim na Zachodzie
We Francji wstąpił do Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich dowodzonej przez płk. Szyszko-Bohusza i walczył w Norwegii, a następnie w Bretanii. Po upadku Francji znalazł się w Anglii, w I Brygadzie Spadochronowej. W lipcu 1941 przechodzi pozytywnie test w Largo House został skierowany w grupie 36 przyszłych cichociemnych na kurs strzelecko-minerski do Fort Wiliam, a następnie do Briggens na szkolenie dywersyjno-sabotażowe. Kurs odprawowy przeszedł w Audley End.
[edytuj] Powrót do Polski
Zrzucony 1-2 września 1942 (Operacja „Smallpox”).
Skład zespołu:
- Dowódca - kapitan nawigator Mariusz Wodzicki
Ekipa XI
- Por Mieczysław Eckhard „Bocian”
- Por. Michał Fijałka „Kawa”
- Kpt Bolesław Kontrym „Żmudzin”
- Por.Wacław Kapisto „Kra”
- Por Hieronim Łagoda „Lak”
- Por. Leonard Zub-Zdanowicz „Dor”
Zrzut nastąpił na terenie nadleśnictwa Łoś-Rogatki na północny wschód od Grójca. Lądowanie zabezpieczała placówka „Rogi”. Hieronim Łagoda przeszedł aklimatyzację (przystosowanie do warunków życia w okupowanej Polsce) w Warszawie na ulicy Puławskiej, następnie został odkomenderowany na teren białostockiego Okręgu AK.
[edytuj] Inspektor Inspektoratu III Łomżyńskiego
W związku z aresztowaniem kapitana „Bruzdy” pułkownik Władysław Liniarski „Mścisław” grudniu 1942 roku mianował porucznika Hieronima Łagodę „Laka” na stanowisko Inspektora Inspektoratu III Łomżyńskiego. Przekazanie obowiązków odbyło się już po ucieczce kapitana „Bruzdy” (Jan Tabortowski) z więzienia w lutym 1943 roku w miejscowości Turczyn w obwodzie grajewskim.
W dowodzonym przez niego Inspektoracie łomżyżskim oprócz prac organizacyjnych związanych ze zbliżającą się operacją „Burza” prowadzano też akcje bieżące. Warto wymienić następujące: w czerwcu 1943 r. Oddział AK aresztował pod Łomżą trzech urzedników niemieckich (wśród nich barona von Grubbena), zostali oni zwolnieni pod warunkiem wypuszczenia na wolność Polaków przetrzymywanych w więzieniu łomżyńskim.
W sierpniu tegoż roku Kedyw obwodu łomżyńskiego rozbił urząd gminy Szczepankowo niszcząc ważne dokumenty i rozbroił załogę majatku Tarnowo koło Miastkowa. We wrześniu została zlikwidowana placówka ochrony leśnej majatku Pniewo k. Łomży. Porucznik „Lak”, „Roch” został awansowany do stopnia kapitana.
[edytuj] Aresztowanie
Kapitan „Lak” został aresztowany 18 lutego 1944 roku w mleczarni w Przytułach. Prawdopodobnie przyczyną aresztowania był donos volksdeutscha Bluma z miejscowości Kubra koło Przytuł. Doprowadził on do aresztowań żołnierzy podziemia na placówki Kubra, a następnie naprowadził gestapo na miejsce pobytu kapitana „Laka” w mleczarni w Przytułach. Aresztowani zostali „Lak”, „Dąb” i „Marzec”. Po tych wydarzeniach konfident zmienił rejon i przemieścił się na teren Lachowa, został tam rozpoznany i zlikwidowany, podobnie jak wspópracująca z getapo jego siostra. Fala aresztowań po tych akcjach kosztowała życie wielu żołnierzy podziemia zarówno z AK jak i NSZ.
Kapitan „Lak” torturowany w więzieniu w Łomży trafił do obozu koncentracyjnego Halbau – filii Gross Rosen i tam był widziany przez Józefa Ramotowskiego „Rawicza”. 12 lutego 1945 roku wyruszył z transportem więźniów ewakuowanych na zachód przed zbliżającą się armią radziecką. Zaginął w czasie transportu. Pośmiertnie został odznaczony krzyżem Virtuti Militari V klasy.
[edytuj] Źródła
- „Cichociemni” – Jan Szatsznajder
- „Major Jan Tabortowski”Bruzda”” – Sławomir Poleszak
- „Łomża i powiet łomżyński w latach drugiej wojny światowej i trudnych latach powojennych – Czesław Brodzicki
- Pamiętnik Józefa Ramotowskiego
- Notatka Zdzisława Wilhelmiego poświęcona „Lakowi”
