Kościoły chrześcijańskie (systematyka)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Dokładna klasyfikacja Kościołów oraz związków chrześcijańskich i zapożyczających z chrześcijaństwa.

Spis treści

1 Kościoły katolickie
2 Kościoły starokatolickie
3 Kościoły prawosławne
4 Kościoły wschodnie
5 Kościoły anglikańskie i episkopalne
6 Kościoły protestanckie
7 Afrochrześcijaństwo
8 Wyznania chrześcijańskie nietrynitarne
9 Kościoły restoracjonistyczne
10 Wierzenia synkretyczne zapożyczające z chrześcijaństwa
11 Nowe ruchy religijne o charakterze lub tradycji chrześcijańskiej

[edytuj] Kościoły katolickie

Kościół katolicki
- Kościół katolicki obrządku łacińskiego (czyli rzymskokatolicki)
- Kościoły katolickie wschodnie:
  - Kościół chaldejski
  - Kościół katolicki obrządku koptyjskiego
  - Kościół katolicki obrządku ormiańskiego
  - Katolicki Kościół jakobicki
  - Kościół maronicki
  - Kościół melchicki
  - Syromalabarski Kościół Katolicki
  - Syromalankarski Kościół Katolicki
  - Kościoły greckokatolickie, którą to zbiorczą nazwą obejmuje się odłamy Cerkwi prawosławnej krajów Europy Środkowej i Wschodniej, które weszły w unię z Rzymem; w większości przypadków nie mają one odrębnych organizacji kościelnych powyżej poziomu diecezji.

Tradycjonaliści katoliccy odrzucający postanowienia Soboru Watykańskiego II:
- sedeprywacjonizm
  - Bractwo św. Piusa X
  - Ruch Tradycyjnych Katolików
- sedewakantyzm
  - Bractwo św. Jana
  - Bractwo św. Piusa V (na pograniczu z sedeprywacjonizmem)
  - Kongregacja Maryi Niepokalanej Królowej
  - Tradycyjny Kościół Katolicki
- Kościoły katolickie z innymi papieżami:
  - Kościół Palmariański
  - Kościół Rzymskokatolicki (Michał I)
  - Kościół Rzymskokatolicki Świętej Tradycji Apostolskiej
  - Prawdziwy Kościół Katolicki

Inne kościoły powołujące się na tradycję katolicką:
- Mariawityzm "katolicki" :
  - Pozajurysdykcyjny Zakon Mariawitów w Niemczech
  - Kościół Katolicki Mariawitów
- Amerykański Kościół katolicki
- Brazylijski Katolicki Kościół Apostolski
- Patriotyczne Stowarzyszenie Katolików Chińskich
- Celtycki Kościół katolicki
- Liberalny Kościół katolicki

[edytuj] Kościoły starokatolickie

Starokatolicyzm
- Polskie Kościoły starokatolickie:
- Mariawityzm "starokatolicki":
  - Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP
  - Kościół Starokatolicki Mariawitów w Ameryce Północnej

[edytuj] Kościoły prawosławne

Cerkiew prawosławna, składająca się z autokefalicznych i autonomicznych Cerkwi:
- patriarchatu konstantynopolitańskiego; patriarsze Konstantynopola podlegają autonomiczne Cerkwie:
  - arcybiskupstwa Finlandii
  - Cerkiew estońska (autonomia nie uznawana przez patriarchat moskiewski)
- patriarchatu aleksandryjskiego
- patriarchatu antiocheńskiego
- patriarchatu jerozolimskiego; patriarsze Jerozolimy podlega autonomiczna Cerkiew arcybiskupstwa Góry Synaj
- patriarchatu moskiewskiego; patriarsze Moskwy podlegają autonomiczne Cerkwie:
  - arcybiskupstwa Japonii
  - Cerkiew chińska (z powodu prześladowań bez hierarchii)
  - metropolii Ukrainy (ponadto istnieją na Ukrainie dwie Cerkwie, które ogłosiły swoją autokefalię: Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego i Ukraiński Autokefaliczny Kościół Prawosławny nie uznawane przez pozostałe Cerkwie prawosławne)
- patriarchatu gruzińskiego
- patriarchatu serbskiego; patriarsze podlega autonomiczny Kościół arcybiskupstwa ochrydzkiego (na jej terytorium kanonicznym istnieje nie uznawana przez pozostałe Cerkwie, pretendująca do autokefalii Macedońska Cerkiew Prawosławna)
- patriarchatu rumuńskiego
- patriarchatu bułgarskiego
- arcybiskupstwa Cypru
- arcybiskupstwa Grecji
- arcybiskupstwa Albanii
- metropolii Polski
- metropolii Krajów Czeskich i Słowacji
- metropolia Ameryki - Prawosławna Cerkiew Ameryki, której autokefalia nie jest uznawana przez patriarchat konstantynopolitański i niektóre inne Cerkwie

Prawosławne Cerkwie niekanoniczne (które ogłosiły autokefalię nieuznawaną przez pozostałe Cerkwie):
- Białoruska Cerkiew Prawosławna (dwie niezależne hierarchie- wyłącznie w diasporze)
- Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego
- Ukraiński Autokefaliczny Kościół Prawosławny
- Cerkiew macedońska

Cerkwie tradycjonalistów prawosławnych:
- cerkwie starego kalendarza (kilka niezależnych grup w Grecji, jedna w Rumunii, jedna w Bułgarii)
- Rosyjska Cerkiew Prawosławna Poza Granicami Rosji (Cerkiew prowadzi dialog w sprawie zjednoczenia z patriarchatem moskiewskim, co doprowadziło do schizmy w jej łonie)
- Cerkiew Katakumbowa w Rosji

staroobrzędowcy
- bezpopowcy
- popowcy

Ruchy religijne wywodzące się z prawosławia:
- chłyści
- nowochłyści
- czurikowcy
- imjasławcy
- jenochowcy
- skopcy
- szałopuli
- szaszkowcy
- tołstojowcy
- wozdychjency

[edytuj] Kościoły wschodnie

Kościoły wschodnie ("przedchalcedońskie"):
- Kościół asyryjski, zwany nestoriańskim (odłączony w wyniku soboru efeskiego)
- tak zwane monofizyckie (odłączone w wyniku soboru chalcedońskiego):

[edytuj] Kościoły anglikańskie i episkopalne

Kościół anglikański i Kościół episkopalny
- Niezależne Kościoły anglikańskie:
  - Kościoły anglokatolickie:
    - Anglican Province of Christ the King (dawniej Anglican Catholic Church)
    - Anglican Catholic Church of Canada
  - Reformowane Kościoły anglikańskie:
    - Charismatic Episcopal Church
    - Free Church of England
    - Free Protestant Episcopal Church
    - Reformed Episcopal Church

[edytuj] Kościoły protestanckie

Wyznania tradycji protestanckiej:
- Adwentyzm
  - Adwentyzm Dnia Siódmego
    - Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
    - Kościół Adwentystów Odpocznienia Sabatu
    - Kościół Adwentystów Dnia Siódmego Ruch Reformacyjny
    - Kościół Reformowany Adwentystów Dnia Siódmego
      - Międzynarodowe Stowarzyszenie Misyjne Adwentystów Dnia Siódmego Trzecia Część Zachariasza - rogolowcy
    - Międzynarodowe Braterstwo Adwentystów Dnia Siódmego
    - Kościół Adwentystów Siódmego Dnia Stworzenia
    - Dawidianizm
      - Dawidiańscy Adwentyści Dnia Siódmego - pierwotny ruch już nie istniejący
      - Generalne Stowarzyszenie Dawidiańskich Adwentystów Dnia Siódmego
      - Ruchy Odgałęzienia (ang. Branch Davidians)
        
        Generalne Stowarzyszenie Odgałęzienia Dawidiańskich Adwentystów Dnia Siódmego
        
        Dawidiańskie Odgałęzienie Dawidiańskich Adwentystów Dnia Siódmego (Grupa Davida Koresha)
      - Stowarzyszenie Dawidiańskich Adwentystów Dnia Siódmego - Ruch Bashan
      - Adwentystyczny Kościół Pozostałych Jedenatej Godziny
        
        Międzynarodowa Organizacja Badania Kalendarza
      - Korzeń Jessego
  - adwentyzm dnia pierwszego
    - Chrześcijański Kościół Adwentystów
    - Kościół Adwentystów Powtórnego Przyjścia
- Kościoły Boże
  - Światowy Kościół Boży
  - Kościół Boży (Dnia Siódmego)
  - Zjednoczony Kościół Boży
  - Zbory Boże Chrześcijan Dnia Siódmego
- anabaptyzm
  - hutterianie
  - mennonici
    - amisze
      - Amisze Starego Rytu
- Armia Zbawienia (salwacjonizm)
- baptyzm
  - Kościół Chrześcijan Baptystów
  - Biblijny Kościół Baptystyczny
  - Zbór Ewangelicko-Baptystyczny w Katowicach
  - Kościoły Chrystusowe (baptyzm)
  - Kościół Baptystów Dnia Siódmego
- Chrześcijaństwo Dnia Sobotniego
  - Kościół Chrześcijan Dnia Sobotniego w Polsce
  - Kościół Chrześcijan Adwentystów Dnia Siódmego na Ukrainie
  - Kościół Chrześcijan Dnia Sobotniego na Zakarpaciu
  - Kościół Chrześcijan Sobotniego Dnia w Republice Czeskiej
- husyci
  - Bracia morawscy
  - Ewangelicki Kościół Czeskobraterski
  - Kościół Ewangelicko-Morawski
  - Kościoły Morawiańskie
- kalwinizm
  - Kościół Ewangelicko-Reformowany
- kongregacjonalizm
- Kościoły braterskie
  - Kościół Wolnych Chrześcijan
- Kościoły Chrystusowe (Uczniowie Chrystusa)
  - Kościół Chrystusowy
  - Wspólnota Kościołów Chrystusowych - dawniej: Kościół Zborów Chrystusowych
- Międzynarodowy Kościół Chrystusowy (Boston Local Church)
  - Bostoński Kościół Chrystusowy
  - Londyński Kościół Chrystusowy
  - Warszawski Kościół Chrystusowy
- Kościoły lokalne
  - Misja Łaski
- Ewangelickie kościoły unijne
  - Ewangelicki Kościół Niemiec
  - Protestancki Kościół Holandii
  - Uniting Church (Australia)
- kwakrzy
  - szejkersi
- luteranizm
  - Kościół Ewangelicko-Augsburski
  - Śląski Kościół Ewangelicki Wyznania Augsburskiego w Republice Czeskiej
  - Norweski Kościół Ewangelicko-Luterański
  - Samodzielny Ewangelicko-Luterański Kościół Niemiec
  - Luterański Kościół Synodu Missouri
- metodyzm
  - Episkopalny Kościół Metodystów
  - Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP
- postępowe chrześcijaństwo
  - Wolny Kościół Reformowany
- prezbiterianizm
- Ruch nowoapostolski
  - Nowoapostolski Kościół w Polsce
- zielonoświątkowcy (czasem wyróżniani jako odrębna grupa)
  - Adonai Centrum Chrześcijan we Wrocławiu
  - Kościół Chrześcijański "Słowo Wiary"
  - Centrum Biblijne "Jezus jest Panem"
  - Chrześcijański Kościół "Maranatha" w Wiśle
  - Chrześcijańskie Centrum "Pan jest Sztandarem"
  - Kościół "Chrystus dla wszystkich"
  - Kościół "Misja dla Polski"
  - Kościół Boży w Chrystusie (utw. w 1990, ponad 1300 wiernych)
  - Kościół Chrześcijański "Jezus Żyje"
  - Kościół Chrześcijański "Otwarte Drzwi"
  - Kościół Chrześcijański w Rypinie
  - Kościół Chrześcijański w Toruniu
  - Kościół Chrześcijański w Warszawie
  - Kościół Jezusa Chrystusa "Syjon" w Rzeszowie
  - Kościół Wiary (d. Kościół Jezusa Chrystusa w Krakowie, lokalnie zachowano tę ostatnią nazwę)
  - Kościół Jezusa Chrystusa w Werbkowicach
  - Kościół Jezusa Chrystusa Wiary Chrześcijańskiej
  - Kościół Nowego Przymierza w Lublinie
  - Zbór Ewangelicznych Chrześcijan w Duchu Apostolskim
  - Zbór Ewangelii Łaski
  - Zbór Stanowczych Chrześcijan w RP
  - Związek Duch i Moc
  - Kościół Zielonoświątkowy w RP
  - Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej
  - Ewangeliczna Wspólnota Zielonoświątkowa
  - Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa
  - Kościół Chrześcijański "Miejsce Odnowienia"
  - Protestancka Wspólnota Regionu Bieszczadzkiego
  - Kościół Boży w Chrystusie, współpracujący z Międzynarodowym Kościołem Zwycięstwa, należącym do nurtu odnowy charyzmatycznej.
  - Kościół Chrześcijański "Miecz Ducha"
- Inne Kościoły Ewangelikalne
  - Kościół Ewangelicznych Chrześcijan w RP
  - Fundacja "Strumień Życia" (zwolennicy Watchmana Nee i Witnessa Lee)
  - Kościół Ewangeliczny Misja Łaski w Warszawie
  - Kościół Ewangeliczny w RP
- Ormiański Kościół Ewangelicki
Żydzi mesjanistyczni (większość w tradycji protestanckiej - trynitarze)
Swedenborgianie
Chrześcijańskie ruchy scjentystyczne (czasem uważani za protestantów)
- Christian Science