Płońsk

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°38' N 020°23' E

Płońsk
Herb Płońska
Województwo	mazowieckie
Powiat	płoński
Gmina  - rodzaj	Płońsk miejska
Burmistrz	Andrzej Józef Pietrasik
Powierzchnia	11,6 km²
Położenie	52° 38' N 20° 23' E
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość	22 258 1919 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	23
Kod pocztowy	09-100
Tablice rejestracyjne	WPN
Położenie na mapie Polski Płońsk
TERC10 (TERYT)	1141820011
Miasta partnerskie	Ramat-Negev Winschoten Ćakovec Crépy-en-Valois Soleczniki Bachczysaraj
Urząd miejski3 ul. Płocka 39 09-100 Płońsk tel. 23 662-26-91; faks 23 662-55-11
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Płońsk – miasto i gmina w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim. Położony jest ok. 60 km na północny zachód od Warszawy, na Wysoczyźnie Płońskiej nad rzeką Płonką. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa ciechanowskiego.

Według danych z 30 czerwca 2005², miasto miało 22 252 mieszkańców.

Etymologia: nazwa "Płońsk" pochodzi od płonnych ziemi.

Spis treści 1 Struktura powierzchni 2 Demografia 3 Historia 4 Zabytki 5 Życie kulturalne 6 Edukacja 7 Sport 8 Znani płońszczanie i osoby związane z Płońskiem 9 Sąsiednie gminy 10 Ciekawostki 11 Zobacz też 12 Linki zewnętrzne

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, Płońsk ma obszar 11,38 km², w tym:

• użytki rolne: 48%
• użytki leśne: 1%

Miasto stanowi 0,82% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2005²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	22 252	100	11 689	52,5	10 563	47,5
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1957,4		1028,9		928,5

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1417,04 zł.

[edytuj] Historia

• 1065 – pierwsza, nieoficjalna wzmianka o płońskim grodzie w dokumentacjach książęcych, tzw. falsyfikat mogieński, gdzie Plonzch zostaje wymieniony na równi z innymi osadami Mazowsza
• 1155 – pierwsza, oficjalna, historyczna wzmianka źródłowa o Płońsku jako grodzie książęcym w przywileju uposażeniowym księcia mazowieckiego Bolesława Kędzierzawego.
• 1384-1399 – Płońsk został pod zarządem zakonu krzyżackiego (pod niemiecką nazwą: Landkreis Plöhnen).
• 1400 – uzyskanie praw miejskich od księcia mazowieckiego Siemowita IV
• 1417 – ufundowanie kościoła i klasztoru przez Siemowita IV i jego żonę Aleksandrę, siostrę Władysława Jagiełły; sprowadzenie Karmelitów Trzewiczkowych
• 1525 – król Zygmunt I wziął miasto w obronę przed rabunkową gospodarką zastawnika i przed prześladowaniem przez niego płońskich mieszczan
• 1527 – król Zygmunt I potwierdził prawa miejskie, herb oraz pieczęć Płońska
• 1545 – król Zygmunt I nadał mieszczanom przywilej na ściąganie opłat mostowych
• 1573 – król Stefan Batory potwierdził nowe prawa i przywileje
• 1612 – miasto uzyskało prawo do odbywania drugiego targu
• 1670 – król Michał Korybut Wiśniowiecki nadał miastu przywilej, na mocy którego Żydzi mogą budować domy, bożnice i produkować piwo; wzniesienie pierwszej synagogi w Płońsku
• 1677 – król Jan III Sobieski potwierdził nowe prawa i przywileje
• 1720 – król August II potwierdził nowe prawa i przywileje
• 1749 – król August III potwierdził nowe prawa i przywileje
• 1767 – król Stanisław August potwierdził nowe prawa i przywileje
• 1789 – udział przedstawicieli władz miejskich Płońska: Wojciecha Majorkiewicza i Bonawentury Kierzkiewicza w tzw. czarnej procesji z udziałem delegatów miast królewskich
• 1826 – pożar rynku
• 1865-1866 – Henryk Sienkiewicz pracował jako guwerner u rodziny Weyherów
• 1867 – Płońsk został miastem powiatowym
• 1872 – Jan Walery Jędrzejewicz zaczął prowadzić stację meteorologiczną oraz obserwatorium astronomiczne
• 1886 – urodził się Dawid Ben Gurion, w latach 1948-1953 i 1955-1963 premier i min. obrony Izraela
• 1905 – w listopadzie za organizowanie bojówek do walki z caratem został aresztowany i osadzony na Pawiaku dr Leon Rutkowski
• 1917 – dzięki inicjatywie obywateli Płońska skupionych w Polskiej Macierzy Szkolnej, w Płońsku powstała najstarsza placówka szkolnictwa średniego na ziemi płońskiej – Gimnazjum Koła Polskiej Macierzy Szkolnej.
• 1920 – 16 sierpnia doszło pod Płońskiem do bitwy z Bolszewikami, o której losach przesądził 1 Pułk Szwoleżerów pod dowództwem mjr Jerzego Grobickiego.
• 1924 – Płońsk został włączony do sieci kolejowej
• 1930 – zakończenie budowy i oddanie do użytku szpitala z udziałem prezydenta Ignacego Mościckiego.
• 1941 – w Płońsku w rejonie ul. Warszawskiej i Zielonego Rynku hitlerowcy założyli getto (zlikwidowane jesienią 1942).
• 1942 – 16 stycznia hitlerowcy dokonali masowej egzekucji 78 mieszkańców Płońska i powiatu płońskiego na płońskich Piaskach.
• 1945 – 19 stycznia Płońsk zostaje wyzwolony spod okupacji niemieckiej przez wojska 65 Armii 2 Frontu Białoruskiego pod dowództwem gen. Pawła Batowa.
• 1981 – powstała parafia św. Maksymiliana Kolbe
• 1994 – ksiądz biskup Zygmunt Kamiński dokonał uroczystej konsekracji nowego kościoła pw. św. Maksymiliana Kolbe
• 1999 – Płońsk ponownie miastem powiatowym

[edytuj] Zabytki

• Układ urbanistyczny miasta wraz ze znajdującą się na tym terenie zabudową i wylotami ulic,
• Zespół pokarmelicki: Kościół parafialny pw. św. Michała, d. klasztor, mur – XVI, XVIII w., dzwonnica, mur – II poł. XIX w. oraz całe wyposażenie wnętrz,
• Wczesnośredniowieczne grodzisko pozostałość XI – wiecznego grodu o wymiarach 75x80 metrów, zwanego dawniej Górą Szwedzką lub Górą Łysą, obecnie nazywane Górą Kawałkowskiego ewentualnie "Górą Kabana",
• Zespół podworski: dwór, mur – 1 pol. XIX /XX w, oficyna, mur – k. XIX w, budynek gospodarczy, mur, pozostałości parku – k. XIX w.,
• Więzienie, ob. Areszt Śledczy, ul. Warszawska 49, mur – k.. XIX w.,
• Zespół cmentarza parafialnego: cmentarz rzymsko-katolicki – 1779 r., kaplica grobowa małż. Grobickich, mur – 1876 r.
• Dom, ul. Rynek 4a – XIX w.,
• Dom, pl. 15-go sierpnia 21, 21a (d. ul. Rynek 21) – XIX w.,

[edytuj] Życie kulturalne

• Kino Kalejdoskop
• Dom Kultury
• Galeria P
• Pracownia Dokumentacji Dziejów Miasta Płońska
• Grupa taneczna Mażoretki
• Młodzieżowa Orkiestra Dęta
• Ludowy Zespół Artystyczny Płońsk
• Kupalnocka – Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne które odbywają się z udziałem zespołów ludowych z różnych stron świata (od 1991 r.)
• Zbliżenia – Europejski Festiwal Sztuki (od 2000 r.)
• Perły i Perełki – promocja talentów – program dla utalentowanych dzieci i młodzieży;
• Mazowiecka Pyza (od 2002 r.)
• Europejska Parada Orkiestr Dętych (od 2003 r.)
• Ogólnopolski Konkurs Jednego Wiersza O Płońską Różę (od 1994 r.)

[edytuj] Edukacja

• Szkoła Podstawowa nr 2
• Szkoła Podstawowa nr 3, im. St. Wyspiańskiego

• Gimnazjum Publiczne nr 1, im. Papieża Jana Pawła II
• Gimnazjum Publiczne nr 2
• Powiatowe Gimnazjum Publiczne (ZSO)

• Zespół Szkół nr 1 im. Stanisława Staszica
• Zespół Szkół nr 2 im. Leona Rutkowskiego
• Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza
• I Społeczne Liceum Ogólnokształcące

• Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa w Warszawie, Wydział Zamiejscowy w Płońsku

• Państwowa Szkoła Muzyczna I st.

[edytuj] Sport

Kompleks obiektów sportowych należących do MCSiR zlokalizowany jest przy ulicy Kopernika 3. W jego skład wchodzą:

• hala sportowa (54 m x 22 m),
• sala do ćwiczenia fitness oraz treningów sekcji bokserskiej,
• siłownia,
• łącznik lekkoatletyczny z trzema torami tartanowymi zakończony skocznią w dal,
• pływalnia – basen sportowy (25 m x 12,5 m), basen do nauki pływania (10 m x 6 m), basen rekreacyjny, zjeżdżalnia o długości 106 m, 2 solaria, sauna, gabinet masażu,
• stadion sportowy wraz z boiskami bocznymi do gry w piłkę nożną,
• 2 boiska do gry w siatkówkę plażową,
• tereny rekreacyjne w dolinie rzeki Płonki i wokół jeziorka śródmiejskiego "Rutki".

W Płońsku odbywały się dwukrotnie mistrzostwa Polski seniorów w boksie, mistrzostwa Polski w zapasach, międzynarodowy turniej judo kobiet i mężczyzn, mistrzostwa Europy kobiet w kulturystyce, międzynarodowe mecze w piłce ręcznej, siatkówce, koszykówce, międzynarodowe wyścigi kolarskie.

[edytuj] Znani płońszczanie i osoby związane z Płońskiem

• Henryk Sienkiewicz – pisarz, noblista
• Leon Rutkowski – badacz naukowy, lekarz, antropolog
• Waldemar Kosiński – sztangista
• Dawid Ben Gurion – współtwórca nowożytnego państwa Izrael i jego pierwszy premier
• Jan Walery Jędrzejewicz – astronom, lekarz, ojciec polskiej spektroskopii, autor podręcznika astronomii Kosmografia
• Stanisław Kopczyński – lekarz i działacz społeczny
• Ludwik Sztyrmer – pisarz; generał rosyjski
• Jan Majorkiewicz – filozof i działacz niepodległościowy
• Konstanty Pągowski – aktor teatralny i filmowy
• Franciszek Szwoch – malarz
• Danuta Kołodziejska – dyrygentka
• Roman Gutkowski - dziennikarz Dziennika
• Piotr Garlej - filmoznawca
• Igor Gołaszewski - piłkarz

[edytuj] Sąsiednie gminy

Płońsk

[edytuj] Ciekawostki

• 7 IX 1383 książę mazowiecki Siemowit III nadał w Płońsku miejskie prawo chełmińskie osadzie targowej Szreńsk oddalonej o 45 km na północny zachód od Płońska (zbiory Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie)
• Król Władysław IV zjeżdżał często na łowy do okolicznych lasów, spędzając dwa lub więcej tygodni w Płońsku.
• W Płońsku urodził się i spędził swoją młodość Dawid Ben Gurion – współtwórca nowożytnego państwa Izrael i jego pierwszy premier.
• W II poł. XIX w. w Płońsku działał astronom Jan Walery Jędrzejewicz. Założył on obserwatorium astronomiczne i był autorem podręcznika astronomii "Kosmografia" (1886).
• Jeden z największych pisarzy polskich – Henryk Sienkiewicz spędził rok swego życia w Poświętnem k. Płońska, gdzie napisał swoją pierwszą opublikowaną powieść Na marne
• Miasto Płońsk od 1997 r. należy do Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Orędowników Pokoju, od 2004 r. Płońsk jest również członkiem Komitetu Wykonawczego tej organizacji.

[edytuj] Zobacz też

• Synagoga w Płońsku

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Płońsk – interaktywny plan miasta
• Płońsk – oficjalna strona miasta
• Płońsk – niezależne forum mieszkańców
• Zespół Szkół Ogółnokształcących

• Mapy i zdjęcia satelitarne:
  • mapy i zdjęcia satelitarne (Google) w Wikimapii
  • mapa w Szukaczu
  • mapa w Mapquest (en)