Piłka siatkowa

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy siatkówki rozgrywanej w hali. Zobacz też: siatkówka plażowa.

Mecz siatkówki kobiet

Mecz siatkówki mężczyzn

Siatkówka, właściwie piłka siatkowa (ang. volleyball) - popularna sportowa gra zespołowa.

[edytuj] Historia

Konkurencja powstała w 1895 r. z Holyoke YMCA (Young Men's Christian Associaton).

W 1947 roku powołano do życia Międzynarodową Federację Piłki Siatkowej (FIVB). Jej pierwszym prezydentem wybrano Francuza Paula Libauda (sprawował tę funkcję aż do 1984 roku), a jednym z jego zastępców został Polak Zygmunt Nowak. Wśród założycieli Federacji było 14 krajów - Belgia, Brazylia, Czechosłowacja, Egipt, Francja, Holandia, Jugosławia, Polska, Portugalia, Rumunia, Urugwaj, USA, Węgry i Włochy.

W 1949 roku zorganizowano pierwsze mistrzostwa świata mężczyzn, a w 1952 roku mistrzostwa kobiet. Mistrzostwa Europy mężczyzn wprowadzono do kalendarza w 1948 roku, a mistrzostwa kobiet na starym kontynencie w 1949. Do programu olimpijskiego siatkówka weszła w 1964 r. podczas Igrzysk w Tokio.

[edytuj] W Polsce

Do Polski siatkówka trafiła za pośrednictwem YMCA, a pierwszy mecz pokazowy miał miejsce w Warszawie w 1919 roku. Rok później w Łodzi rozegrano turniej drużyn szkolnych. W 1929 roku w Warszawie rozegrano pierwsze mistrzostwa Polski - w rywalizacji kobiet zwyciężył AZS Warszawa, a wśród mężczyzn YMCA Łódź.

W okresie międzywojennym siatkówka była zrzeszona, razem z paroma innymi dyscyplinami, w Polskim Związku Palanta i Gier Ruchowych (od 1925 r.), w Polskim Związku Gier Ruchowych (od 1926 r.), w Polskim Związku Gier Sportowych (od 1928 r. - co uznaje się za datę oficjalnych narodzin siatkarskiego związku) i w Polskim Związku Piłki Ręcznej (od 1936 r.).

Polski Związek Piłki Siatkowej (PZPS) jako samodzielny związek sportowy został powołany do życia 30 czerwca 1957 r. podczas Krajowej Konferencji Sprawozdawczo-Wyborczej Piłki Siatkowej. Głównym partnerem a zarazem sponsorem PZPS jest Polkomtel S.A., który wspiera także Reprezentacje Polski w piłce siatkowej kobiet i mężczyzn.

Reprezentacja polskich siatkarek pierwszy mecz rozegrała w Warszawie 14 lutego 1948 roku, pokonując Czechosłowację 3:1. Reprezentacja siatkarzy zadebiutowała na arenie międzynarodowej także z Czechosłowacją w Warszawie 28 lutego 1948 roku przegrywając 2:3.

[edytuj] Zasady gry

Zasady gry są ustalone przez FIVB i zawarte są w przepisach gry w piłkę siatkową. Przy okazji większych turniejów, tj. Mistrzostwa Świata czy też Igrzyska Olimpijskie FIVB czasami dokonuje modyfikacji tych przepisów, Tym samym ewoluowały one na przestrzeni lat. Opisane poniżej, zostały wprowadzone w roku 1998 podczas mistrzostw świata w Japonii. Wcześniej m.in. nie było zawodnika libero a punkty mogła zdobyć tylko drużyna po własnym serwisie.

[edytuj] Punkt, set, mecz

Celem gry jest przebicie piłki nad siatką tak, by upadła na polu drużyny przeciwnej lub zmuszenie rywali do popełnienia błędu (np. odbicia piłki w aut). Piłkę można odbijać (nie może być złapana lub rzucana) dowolną częścią ciała. Jeden i ten sam zawodnik nie może odbić piłki dwa razy z rzędu, a drużyna może piłkę odbić co najwyżej trzy razy (plus dotknięcie piłki przez blok), zanim przebije ją na pole przeciwnika.

Piłka przebijana na pole przeciwnika musi przelecieć nad siatką w przestrzeni ograniczonej: od dołu - górną krawędzią siatki, na bokach - przez antenki i ich umowne przedłużenie w górę, od góry - przez sufit.

Punkt przyznaje się za każdą wygraną akcję - tj. wtedy, kiedy piłka upadnie na boisko przeciwników, kiedy przeciwny zespół popełni błąd lub zostanie ukarany karą.

W przeciwieństwie do większości gier zespołowych, czas gry nie jest limitowany. Mecz toczy się aż jedna z drużyn wygra 3 sety (tak więc gra się co najwyżej 5 setów). Piąty set rozgrywany jest obecnie jako tie-break (do 15 punktów). Drużyna wygrywa set, jeśli zdobędzie co najmniej 25 punktów i ma co najmniej 2 punkty przewagi nad przeciwnikiem.

[edytuj] Zagrywka

Zobacz więcej w osobnym artykule: Zagrywka.

[edytuj] Wymiary boiska i wysokość siatki

Wymiary boiska do gry w piłkę siatkową

Boisko do gry jest prostokątem o wymiarach 18 x 9 m otoczonym strefą wolną o szerokości co najmniej 3 m z każdej strony (na zawodach oragnizowanych przez FIVB wolan strefa musi mie co najmniej: 8 m za liniami końcowymi i 5 m za bocznym boiska). Oś linii środkowej dzieli boisko na dwa równe pola o wymiarach 9 x 9 m każde. Na każdej stronie wyznaczone jest pole ataku, ograniczone linią środkową, liniami bocznymi i linią ataku znajdującą się 3 m od osi linii środkowej i wpisaną w pole ataku. Ponadto istnieje pole zagrywki o szerokości 9 m i głębokościrównej szerokości wolnej strefy, znajdujące się poza każdą linią końcową.

Boisko przedzielone jest siatką, umieszczoną nad osią linii środkowej. Jej górna krawędź powinna znajdować się na wysokości 2,43 m dla mężczyzn i 2,24 m dla kobiet (dla młodzików 2,35 m i młodziczek 2,15 m). Na dwóch końcach siatki (nad liniami bocznymi) wysokość siatki powinna być taka sama jednak nie może być większa niż 2 cm ponad wysokość przepisową.

Do siatki mocowane są tzw. antenki - pręty wystające 80 cm ponad taśmę górną. Ograniczają strefę przejścia piłki nad siatką. Gdy piłka dotknie antenki traktowane jest to jako aut.

[edytuj] Skład zespołu i jego ustawienie

Porządek rotacji

Mecze siatkówki rozgrywane są przez dwa 6-osobowe zespoły, a łącznie z rezerwowymi jeden zespół może składać się maksymalnie z 12 zawodników, trenera, asystenta trenera, lekarza i masażysty. Podstawowymi pozycjami w siatkówce są: przyjmujący, atakujący, środkowy, rozgrywający i libero. Kapitanem zespołu może zostać jeden z zawodników z wyjątkiem libero i tylko on ma prawo w imieniu drużyny poprosić o wyjaśnienie zastosowanej interpretacji przepisów przez sędziów.

Przed rozpoczęciem każdego seta trener musi przekazać kartkę z ustawieniem początkowym swojego zespołu, co jest niezbędne do kontrolowania porządku rotacji zawodników w czasie gry. Rotacja zawodników następuje wtedy, kiedy zespół odbierający zagrywkę zdobywa prawo do wykonywania zagrywki. Zawodnicy dokonują wtedy zmiany pozycji, przesuwając się o jedną zgodnie z ruchem wskazówek zegara (zawodnik z pozycji 2 przechodzi na pozycję 1, zawodnik z pozycji 1 przechodzi na pozycję 6, itd...)

W momencie uderzenia piłki przez zawodnika zagrywającego, każdy zespół musi znajdować się na własnej połowie boiska, ustawiony zgodnie z porządkiem rotacji (z wyjątkiem zawodnika zagrywającego) - trzej zawodnicy linii ataku wzdłuż siatki (zajmują miejsca: 4 - lewy ataku, 3 - środkowy ataku, 2 - prawy ataku) i trzej z linii obrony (na miejscach: 5 - lewy obrony, 6- środkowy obrony i 1 - prawy obrony). Każdy z zawodników linii obrony musi znajdować się dalej od siatki niż odpowiadający mu zawodnik linii ataku. Po wykonaniu zagrywki zawodnicy mogą zajmować dowolną pozycję na swoim polu gry. W przypadku gdy popełniono błąd ustawienia bądź rotacji, a piłka została już uderzona przez zagrywającego, zespół przegrywa akcję.

[edytuj] Libero

Zobacz więcej w osobnym artykule: Libero.

[edytuj] Zmiany zawodników

Zespół może w jednym secie dokonać maksimum 6 zmian. Jeden lub więcej zawodników może być zmienionych w tym samym czasie. Zawodnik ustawienia początkowego może opuścić boisko tylko jeden raz w secie i może powrócić na boisko tylko na miejsce w ustawieniu, które zajmował przed opuszczeniem boiska. Zawodnik rezerwowy może wejść na boisko tylko jeden raz w secie na miejsce zawodnika z ustawienia początkowego i może być zmieniony tylko przez tego zawodnika, którego zastąpił.

Jeśli dokonano zmiany nieregulaminowej a gra została wznowiona, zespół jest ukarany przegraniem akcji a zmiana musi być skorygowana. Punkty zdobyte w okresie trwania błędu przez zespół popełniający błąd są anulowane a punkty zdobyte przez przeciwnika zostają zachowane.