Pallad
Z Wikipedii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane ogólne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwa, symbol, l.a.* | Pallad, Pd, 46 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności metaliczne | metal przejściowy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | 10 (VIIIB), 5, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gęstość, twardość | 12023 kg/m3, 4,75 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | srebrzystobiały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności atomowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 106,42 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obl.) | 140 (169) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | 131 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień van der Waalsa | 163 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konfiguracja elektronowa | [Kr]4d10 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na poziom energetyczny | 2, 8, 18, 18 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | 2, 3, 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności kwasowe tlenków | średnio zasadowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura krystaliczna | regularna ściennie centrowana |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności fizyczne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia | stały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia | 1828,05 K (1554,90 °C) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 3236 K (2963 °C) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 8,56×10-6 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło parowania | 357 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło topnienia | 17,6 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary nasyconej | 1,33 Pa (1825 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | 3070 m/s (293,15 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozostałe dane | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemność | 2,20 (Pauling) 1,35 (Allred) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło właściwe | 244 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność właściwa | 9,5×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 71,8 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I Potencjał jonizacyjny | 804,4 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II Potencjał jonizacyjny | 1870 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III Potencjał jonizacyjny | 3177 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy* | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu, w.e.=wychwyt elektronu |
Pallad (Pd, łac. palladium) - pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym.
Posiada 25 izotopów z przedziału mas 96-116. Trwałe są izotopy 102, 104-106, 108 i 110, które tworzą też naturalny skład izotopowy tego pierwiastka.
Występuje w skorupie ziemskiej w ilości 6x10-4 ppm głównie jako zanieczyszczenie rud miedzi i cynku.
Został odkryty w roku 1803 r. przez Williama Hyde Wollastona, w Londynie. Nazwa pierwiastka pochodzi od planetoidy Pallas.
Najbardziej przydatnymi związkami palladu są kwas palladowy i tris(trifenylofosfina)pallad(0) (Pd(PPh3)3) oraz ich pochodne metaloorganiczne, które są stosowane dość powszechnie jako katalizatory wielu reakcji chemicznych.
Pallad nie ma istotnego znaczenia biologicznego.
W postaci czystej jest to lśniący, srebrzysto-szary metal, kowalny i ciągliwy. Nie reaguje z wodą i powietrzem. Rozpuszcza się w silnych kwasach i zasadach. Łatwo absorbuje gazowy wodór, gdyż rozmiary wolnych przestrzeni w jego sieci krystalicznej dobrze odpowiadają wielkości cząsteczek H2. Z tego względu jest stosowany jako tzw. "gąbka wodora". To właśnie z powodu absorbujących właściwości palladu wybuchła niegdyś afera z tzw. zimną syntezę jądrową.
(Ac) aktyn · (Am) ameryk · (Sb) antymon · (Ar) argon · (As) arsen · (At) astat · (N) azot · (Ba) bar · (Bk) berkel · (Be) beryl · (Bi) bizmut · (Bh) bohr · (B) bor · (Br) brom · (Ce) cer · (Cs) cez · (Cl) chlor · (Cr) chrom · (Sn) cyna · (Zn) cynk · (Zr) cyrkon · (Ds) darmsztadt · (Db) dubn · (Dy) dysproz · (Es) einstein · (Er) erb · (Eu) europ · (Fm) ferm · (F) fluor · (P) fosfor · (Fr) frans · (Gd) gadolin · (Ga) gal · (Ge) german · (Al) glin · (Hf) hafn · (Hs) has · (He) hel · (Ho) holm · (In) ind · (Ir) iryd · (Yb) iterb · (Y) itr · (I) jod · (Cd) kadm · (Cf) kaliforn · (Cm) kiur · (Co) kobalt · (Kr) krypton · (Si) krzem · (Xe) ksenon · (La) lantan · (Li) lit · (Lr) lorens · (Lu) lutet · (Mg) magnez · (Mn) mangan · (Mt) meitner · (Md) mendelew · (Cu) miedź · (Mo) molibden · (Nd) neodym · (Ne) neon · (Np) neptun · (Ni) nikiel · (Nb) niob · (No) nobel · (Pb) ołów · (Os) osm · (Pd) pallad · (Pt) platyna · (Pu) pluton · (Po) polon · (K) potas · (Pr) prazeodym · (Pm) promet · (Pa) protaktyn · (Ra) rad · (Rn) radon · (Re) ren · (Rh) rod · (Rg) roentgen · (Hg) rtęć · (Rb) rubid · (Ru) ruten · (Rf) rutherford · (Sm) samar · (Sg) seaborg · (Se) selen · (S) siarka · (Sc) skand · (Na) sód · (Ag) srebro · (Sr) stront · (Tl) tal · (Ta) tantal · (Tc) technet · (Te) tellur · (Tb) terb · (O) tlen · (Th) tor · (Tm) tul · (Ti) tytan · (Uub) ununbium · (Uuh) ununhexium · (Uuo) ununoctium · (Uup) ununpentium · (Uuq) ununquadium · (Uus) ununseptium · (Uut) ununtrium · (U) uran · (V) wanad · (Ca) wapń · (C) węgiel · (H) wodór · (W) wolfram · (Au) złoto · (Fe) żelazo