Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą
Z Wikipedii
| Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą | |
| Położenie | gminy: Blachownia, Boronów, Ciasna, Herby, Kochanowice, Konopiska, Koszęcin, Panki, Przystajń, Starcza, Woźniki, Wręczyca Wielka |
| Data utworzenia | 21 grudnia 1998 |
| Powierzchnia | 507,46 km² |
| Otulina | 120,45 km² |
| Rezerwatów | 3 |
| zobacz też: Inne polskie parki krajobrazowe | |
Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą jest parkiem krajobrazowym, który powstał w grudniu 1998 roku i leży na terenie województwa śląskiego, w dolinie górnego biegu rzeki Liswarty, na terenie Lasów Lublinieckich
Powierzchnia parku wynosi 50 746 ha (park 38 701 ha i otulina - 12 045 ha). Powierzchnia leśna wynosi 29 744 ha.
Spis treści |
[edytuj] Położenie geograficzne
Park znajduje się na terenie trzech powiatów:
- częstochowskiego
- w obrębie gmin Blachownia, Konopiska, Starcza
- kłobuckiego
- w obrębie gmin Panki, Przystajń, Wręczyca Wielka
- lublinieckiego
Cały park leży na terenie Wyżyny Woźnicko Wieluńskiej, wchodzącej w skład Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. Przważająca część parku znajduje się na terenie Obniżenia Liswarty-Prosny, fragmenty w części południowo-zachodnim leżą na terenie Progu Woźnickiego, zaś w części północno-wschodniej park leży w obszarze Progu Herbskiego.
Park położony jest na terenie czterech nadleśnictw: Herby, Lubliniec, Koszęcin i Kłobuck
[edytuj] Historia Parku
Pierwsze robocze wytyczenie granic parku na obszarze dorzecza górnej Liswarty dokonane zostało przez Janusza Hereźniaka i Izabellę Maszczyńską w latach 1982 - 1983. Jednakże ze względu na to, że w roku 1994 weszła w życie ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym, dopiero w 1996 roku przygotowana została dokumentacja projektowa Parku Krajobrazowego "Lasy nad Górną Liswartą".
Siedziba parku wpierw znajdowała się w miejscowości Herby, a następnie przeniesiona została do sąsiedniej Kaliny.
[edytuj] Rezerwaty przyrody
Na terenie parku znajdują się trzy rezerwaty przyrody oraz pięć projektowanych rezerwatów przyrody.
| Nazwa | Typ rezerwatu | Powierzchnia | Położenie | Data utworzenia |
|---|---|---|---|---|
| Cisy nad Liswartą | leśno-florystyczny | 23,82 ha | w pobliżu Łebków |
17 maja 1957 |
| Cisy w Łebkach | leśno-florystyczny | 21,17 ha | Łebki | 17 maja 1957 |
| Rajchowa Góra | leśno-florystyczny | 8,2 ha | w pobliżu Dębowej Góry |
14 września 1959 |
Istniejące na terenie parku rezerwaty przyrody mają charakter leśno-florystyczny. W rezerwatach Cisy nad Liswartą oraz Cisy w Łebkach w drzewostanie dominuje olsza czarna zajmując ok. 60% całego drzewostanu z domieszką sosny zwyczajnej, świerka pospolitego oraz brzozy. W obu przypadkach celem ochrony jest zachowanie naturalnych stanowisk cisa pospolitego. W obu rezerwatach zasoby florystyczne oszacowano na prawie 200 gatunków roślinnych w każdym.
Natomiast w rezerwacie Rajchowa Góra dominującym gatunkiem w drzewostanie jest sosna zwyczajna, zajmująca ok. 50% oraz buk zwyczajny zajmujący prawie 30% masy. Na obszarze tego rezerwatu szacuje się występowanie ok. 100 gatunków roślin naczyniowych. Celem ochrony jest wielogatunkowy las mieszany, pochodzenia naturalnego.
[edytuj] Projektowane rezerwaty przyrody
| Nazwa | Typ | Położenie |
|---|---|---|
| Łęg nad Młynówką | leśny | gmina Ciasna |
| Lubocki Łęg | leśno-łąkowy | Szklarnia |
| Kochanowicki Grąd | leśny | w pobliżu Kochanowic |
| Dębowy Łęg Podgórski w Zumpach | leśny | Zumpy |
| Kierzkowskie Bagno | leśno-torfowiskowy | Kierzki |
Łęg nad Młynówką to projektowany rezerwat przyrody położony na obszarze leśnictwa Panoszów. Proponowana powierzchnia rezerwatu to 155,24 ha. Celem ochrony ma być podgórski łęg jesionowy Carici remotae-Fraxinetum z udziałem gatunku charakterystycznego turzycy rzadkokłosej. Ochroną prawną objętych jest 7 występujących tu gatunków roślinnych:
- barwinek pospolity, bluszcz pospolity, grążel żółty, kukułka plamista, kukułka Fuchsa, listera jajowata oraz wawrzynek wilczełyko.
Chronione i rzadkie gatunki górskie na tym obszarze to także:
- bez koralowy, klon jawor, kozłek brzozowy, liczydło górskie, starzec kędzierzawy, trybula lśniąca, trzcinnik owłosiony, wiechlina odległokłosa.
W części obszaru, gdzie odpływ wód jest słaby znajduje się ols porzeczkowy Ribeso nigri-Alnetum.
Lubocki Łeg jest projektowanym rezerwatem przyrody, położonym na obszarze leśnictwa Lubockie. Proponowana powierzchnia rezerwatu to ok. 40 ha. Celem ochrony ma być fragment lasu łęgowego, podgórskiego łęgu jesionowego. Chronione prawnie rośliny na tym obszarze to:
- goryczka wąskolistna, kukułka szerokolistna, kruszczyk błotny, liczydło górskie, listera jajowata , mieczyk dachówkowaty, podkolan biały oraz trybyla lśniąca.
Utworzenie rezerwatu na tym obszarze zaproponowane zostało przez Janusza Hereźniaka w roku 1993, natomiast w roku 2004 zaproponowano utworzyć użytek ekologiczny na części tego obszaru pod nazwą Trzęślicowa łąką w Lubockiem.
Kochanowicki Grąd jest projektowanym rezerwatem przyrody, położonym na obszarze leśnictwa Kochanowice. Proponowana powierzchnia rezerwatu to ok. 20 ha. Celem ochrony ma być ponad stuletni starodrzew dębowy składający się z pomnikowych dębów szypułkowych. Chronione gatunki na tym terenie to:
- kruszczyk szerokolistny, goryczka wąskolistna, wawrzynek wilczełyko, widłak jałowcowaty;
- Częściowo chronione: kruszyna pospolita, kalina koralowa, przylaszczka pospolita i kopytnik pospolity.
Poza tym występują tutaj:
- czosnek niedźwiedzi, przetacznik górski, starzec Fuchsa, starzec kędzierzawy.
[edytuj] Zespoły przyrodniczo krajobrazowe
Rozlewisko Górnej Stradomki - na terenie którego znajdują się chronione gatunki roślin i zwierząt:
Do roślin częściowo chronionych znajdujących się na tym terenie należą centuria pospolita oraz bagno zwyczajne
Dolina Młynówki (projektowany)
[edytuj] Użytki ekologiczne
Na terenie parku krajobrazowego występują trzy użytki ekologiczne: Bagno w Jeziorze niedaleko miejscowości Jezioro, Jeziorko w pobliżu miejscowości Korzonek (województwo śląskie) oraz Bagienko w Pietrzakach w miejscowości Pietrzaki.
| Nazwa użytku | powierzchnia | rok utworzenia |
|---|---|---|
| Jeziorko | 2,50 ha | 1996 |
| Bagno w Jeziorze | 6,53 ha | 1996 |
| Bagienko w Pietrzakach | 0,94 ha | 2002 |
Jeziorko położone jest w obrębie leśnictwa Hutki. Jest to wyrobisko potorfowe otoczone częściowo borem bagiennym Vaccinio uliginosi-Pinetum. Na obszarze torfowiska występuje wełnianka wąskolistna.
Bagno w Jeziorze znajduje się w obrębie nadleśnictwa Herby. Jest to śródleśny oligotroficzne jezioro. Na jego terenie występuje m.in. brzoza czarna.
Bagienko w Pietrzakach znajduje się w obrębie leśnictwa Trzepizury. Na terenie tego użytku występuje wierzba szara, wierzba uszata, kruszyna pospolita, bagno zwyczajne, borówka bagienna, wełnianka pochwowata, żurawina błotna, trzęślica modra a także kilka gatunków turzycy: dziubkowata, siwa, gwiazdkowata oraz zaostrzona. Turzyce zarastają głównie najniżej położone obszary, towarzyszą im takie gatunki jak: sit rozpierzchły, wąkrota zwyczajna, siedmiopalecznik błotny oraz tojeść bukietowa. Bagno to okresowo wysycha i zarasta. Otoczone jest ono sosnowym borem bagiennym.
[edytuj] Pomniki przyrody
[edytuj] Przyroda ożywiona
- Stanowisko pomnikowe różanecznika katawbijskiego na terenie gminy Kochanowice, w Nadleśnictwie Herby.
- Stanowisko ciemiężycy zielonej w Nadleśnictwie Koszęcin.
- Stanowisko liczydła górskiego w gminie Boronów w nadleśnictwie Koszecin.
Poza tym na terenie parku znajdują się 54 zarejestrowane pomniki przyrody ożywionej. W większości przypadków są to pojedyncze drzewa oraz grupy czy aleje drzew.
[edytuj] Przyroda nieożywiona
- głazy narzutowe
- granit mikroklinowy różowy w leśnictwie Kalina (gm. Herby)
- głaz narzutowy w Olszynie
[edytuj] Flora
- cis pospolity
- wawrzynek wilczełyko
- bluszcz pospolity
- widłak goździsty
- widłak jałowcowaty
- grążel żółty
- rosiczka okrągłolistna
- parzydło leśne
- gnidosz rozesłany
- storczyk szerokolistny
- storczyk Fuchsa
- storczyk plamisty
- podkolan biały
- konwalia majowa
- ciemiężyca zielona
- grzybień biały
- kalina koralowa
- bagno zwyczajne
- kopytnik pospolity
- męczennica lekarska
- kruszyna pospolita
[edytuj] Fauna
- dzik
- sarna
- jeleń europejski
- bóbr europejski
- wydra
- kormoran czarny
- bocian czarny
- rak szlachetny
- rzekotka drzewna
- grzebiuszka ziemna
- traszka grzebieniasta
- traszka zwyczajna
- żmija zygzakowata
- padalec zwyczajny
- jaszczurka zwinka
- jaszczurka żyworodna
- derkacz
- zimorodek
- żuraw
- brodziec krwawodzioby
- błotniak stawowy
- łabędź niemy
- nietoperze
[edytuj] Bibliografia
- Janusz Hereźniak Świat roślin w istniejących i projektowanych obiektach ochrony przyrody Parku Krajobrazowego "Lasy nad Górną Liswartą" (w:) red. Marceli Antoniewicz Ziemia Częstohcowska Tom XXXII, Wyd. Częstochowskie Towarzystwo Naukowe, Częstochowa 2005. ISBN 83-7098-958-6
[edytuj] Zobacz też
- ochrona przyrody w Polsce
- parki krajobrazowe w Polsce
- ogród botaniczny, ogród zoologiczny, park narodowy
