Pudliszki
Z Wikipedii
Współrzędne: 51°46' N 016°56' E
Pudliszki | |
Województwo | wielkopolskie |
Powiat | gostyński |
Gmina | Krobia |
Położenie | 51° 46' N 16° 56' E |
Liczba mieszkańców • liczba ludności |
ok. 2300 |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
65 |
Kod pocztowy | 63-842 |
Tablice rejestracyjne | PGS |
Położenie na mapie Polski
|
Pudliszki – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Krobia. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie leszczyńskim.
Miejscowość położona jest w odległości ok. 3 km na zachód od Krobi. Leży jest na lewym brzegu Polskiego Rowu (prawego dopływu Baryczy), na Wysoczyźnie Leszczyńskiej.
Spis treści |
[edytuj] Historia wsi
W pobliżu wsi odnaleziono cmentarzysko kultury wczesnołużyckiej z grobami kurhanowymi. W 11 mogiłach odkryto bransolety, sierpy i szpile. Odnaleziono też ślady grodziska z X wieku. W tym okresie osiedlił się tu skandynawski ród Awdańców, potem - ród Lelewitów. W XIII wieku okolica ta stanowiła własność klasztoru cysterek w Łubnicy, a na przełomie XIV i XV wieku rycerz Marcin Pudliszko herbu Habdank otrzymał od polskiego króla za zasługi wojenne ziemię między wsiami Kokoszki i Adamowo - teren obecnych Pudliszek.
Nieliczne późniejsze zapisy, potwierdzające istnienie wsi, odnotowują m.in. sprzedaż wsi Krzysztofowi Gorzeńskiemu przez Andrzeja Gostyńskiego w 1688 roku. W połowie wieku XVIII wieś odziedziczył Andrzej Wilczyński; dzierżawił ją Wojciech Morawski, który potem wykupił ją jako zastaw. W 1783 w Pudliszkach urodził się syn Wojciecha - Franciszek Morawski, późniejszy generał, adiutant Henryka Dąbrowskiego, ambasador i minister wojny. W 1823 roku wieś przeszła na własność Łubieńskich, kiedy najmłodszy syn ministra finansów Feliksa Łubieńskiego, Józef, ożenił się z córką dziedzica Pudliszek, Józefą Morawską.
[edytuj] Pałac i park w Pudliszkach
W 1823 we wsi wybudowano dla Józefa Łubieńskiego klasycystyczny pałacz podpiwniczonym piętrem oraz mieszkalnym poddaszem. U Józefy Łubieńskiej, gościł tu w 1831 Adam Mickiewicz, a także dwukrotnie - w 1842 i 1846 - Cyprian Kamil Norwid. Pałac był później wielokrotnie przebudowywany, obecnie znajduje się w dobrym stanie i jest częściowo zamieszkany. Kryty jest czterospadowym dachem, w obu fasadach znajdują się pozorne ryzality, ryzalit w fasadzie frontowej podzielony jest czterema pilastrami wg porządku jońskiego i zwieńczony jest trójkątnym frontonem.
Wokół pałacu Łubieńscy urządzili park krajobrazowy (dziś znajdują się tam m.in. pomniki przyrody - dwa platany i wiąz) o powierzchni 4,52 ha z dwoma stawami.
W 1855 zespół pałacowy przeszedł w ręce Webendörferów, w 1888 Hermanna Kennemanna (współtwórcy Hakaty) i rodziny Jouanne, potem - Mikulskich, wreszcie - Fenrychów.
[edytuj] Pudliszki SA
Historia przetwórstwa spożywczego w Pudliszkach zaczęła się od Józefa Łubieńskiego, który w 1847 uruchomił tu jedną z pierwszych w Wielkopolsce cukrowni. Późniejszy właściciel majątku Kennemann zlikwidował cukrownię i na jej miejsce uruchomił przynoszącą lepsze zyski gorzelnię. Inżynier rolnictwa Stanisław Fenrych w roku 1919 założył się z sąsiadami, że zakupione przezeń gospodarstwo w Pudliszkach będzie przynosić zysk nawet, jeśli miałyby tu wyrosnąć gruszki na wierzbie. Symbol żółtej gruszki na zielonej wierzbie po dziś dzień występuje na niektórych przetworach fabryki jako jej logo. W pierwszych latach część prac wykonywano w piwnicach pałacu, ale już w 1923 uruchomiono nową fabrykę zatrudniającą, wraz z należącymi do niej uprawami, około 200 osób. W 1927 fabryka sfinansowała wyjazd dwóch poznańskich profesorów do Londynu w celu zapoznania się z technologią produkcji ketchupu; wyjazd ten pozwolił na uruchomienie w Pudliszkach własnych przetworów pomidorowych. W latach 30. zatrudnienie wynosiło - mimo recesji - 800 osób, niektóre jej przetwory eksportowano do Niemiec, Francji i USA. Po wojnie upaństwowiona, fabryka przez wiele lat prosperowała w branży spożywczej, wchodząc w 1992 i 1993 do pierwszej pięćsetki najefektywniejszych przedsiębiorstw państwowych w Polsce. W 1994 przekształcona w spółkę akcyjną.
Dzisiejsza przetwórnia owocowo-warzywna w Pudliszkach należy do największych i najlepiej znanych marek w Polsce. Obecnie wchodzi w skład amerykańskiej grupy Heinz, która ma w niej pakiet większościowy akcji. Profil jej produkcji to głównie przetwory pomidorowe (ketchup i koncentrat) oraz warzywne (z groszku, fasoli i kukurydzy).
- Adres pocztowy: Pudliszki SA, ul. Fabryczna 7, Pudliszki, 63-840 Krobia
- Adres internetowy: http://www.pudliszki.pl
[edytuj] Bibliografia
- "Dawne budownictwo folwarczne - majątki wielkopolskie - tom I - powiat gostyński"
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy i zdjęcia satelitarne: