Województwo wielkopolskie
Z Wikipedii
Herb | Flaga | ||||||||||||||||||
Siedziba wojewody Siedziba sejmiku |
Poznań | ||||||||||||||||||
Urząd Wojewódzki | Poznań, al. Niepodległości 16/18 |
||||||||||||||||||
Wojewoda | Tadeusz Dziuba | ||||||||||||||||||
Urząd Marszałkowski | Poznań, al. Niepodległości 18 |
||||||||||||||||||
Marszałek | Marek Woźniak | ||||||||||||||||||
Powierzchnia | 29 826 km² | ||||||||||||||||||
Ludność | 3 353 130 mieszk. (11.2006) |
||||||||||||||||||
Gęstość zaludnienia | 113,1 mieszk./km² | ||||||||||||||||||
Urbanizacja | 57,4% | ||||||||||||||||||
Tablica rejestracyjna | P | ||||||||||||||||||
TERYT: 30 | Kod ISO: PL-WP | ||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
Wielkopolski Urząd Wojewódzki
al. Niepodległości 16/18 |
|||||||||||||||||||
Oficjalna strona województwa wielkopolskiego |
Województwo wielkopolskie jest jednym z 16 województw w Polsce, położonym w zachodniej części kraju. Zajmuje drugie miejsce pod względem powierzchni a trzecie pod względem ludności.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Województwo wielkopolskie zostało utworzone w 1999 roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego:
- poznańskiego (w całości)
- konińskiego (oprócz gmin Uniejów, Grabów i Świnice Warckie)
- pilskiego (oprócz gmin powiatu wałeckiego)
- leszczyńskiego (oprócz gmin powiatów górowskiego i wschowskiego)
- kaliskiego (oprócz gmin powiatów wieruszowskiego i oleśnickiego)
- zielonogórskiego (tylko gminy Wolsztyn, Siedlec i Zbąszyń)
- gorzowskiego (tylko gminy Międzychód i Miedzichowo)
- bydgoskiego (tylko gmina Trzemeszno)
[edytuj] Geografia
[edytuj] Położenie
Województwo wielkopolskie znajduje się w środkowo-zachodniej części Polski
[edytuj] Sąsiednie województwa
- województwo dolnośląskie
- województwo kujawsko-pomorskie
- województwo lubuskie
- województwo łódzkie
- województwo opolskie
- województwo pomorskie
- województwo zachodniopomorskie
[edytuj] Stolica
Stolicą województwa wielkopolskiego jest Poznań, którego aglomerację zamieszkuje około 850 tys. mieszkańców (około 570 tys. w Poznaniu i około 280 tys. w powiecie poznańskim) – jeden z największych w Polsce ośrodków usługowych, przemysłowych, naukowych i kulturalnych.
[edytuj] Miasta
W województwie wielkopolskim jest 109 miast, w tym 4 miasta na prawach powiatu. Miasta zostały uszeregowane według liczby mieszkańców. Liczba ludności i powierzchnia wg. GUS z 31 grudnia 2005 roku. Podkreślone zostały miasta powiatowe a wytłuszczone miasta będące również powiatami grodzkimi.
- Poznań – 567.882 (261,37 km²)
- Kalisz – 108.841 (69,77 km²)
- Konin – 80.838 (81,68 km²)
- Piła – 75.144 (102,71 km²)
- Ostrów Wielkopolski – 72.672 (42,39 km²)
- Gniezno – 70.145 (40,89 km²)
- Leszno – 63.970 (31,90 km²)
- Śrem – 30.283 (12,38 km²)
- Swarzędz – 29.766 (8,16 km²)
- Turek – 29.437 (16,16 km²)
- Krotoszyn – 29.362 (22,55 km²)
- Września – 28.650 (12,73 km²)
- Luboń – 26.655 (13,52 km²)
- Jarocin – 25.856 (14,44 km²)
- Wągrowiec – 24.574 (17,91 km²)
- Kościan – 24.121 (8,75 km²)
- Koło – 23.101 (13,85 km²)
- Środa Wielkopolska – 21.640 (17,98 km²)
- Rawicz – 21.336 (7,81 km²)
- Gostyń – 20.643 (10,79 km²)
- Chodzież – 19.716 (12,77 km²)
- Szamotuły – 18.778 (10,11 km²)
- Złotów – 18.451 (11,58 km²)
- Oborniki – 17.895 (14,08 km²)
- Pleszew – 17.824 (13,19 km²)
- Trzcianka – 16.750 (18,25 km²)
- Nowy Tomyśl – 15.255 (5,02 km²)
- Kępno – 14.713 (7,70 km²)
- Ostrzeszów – 14.580 (12,18 km²)
- Słupca – 14.451 (10,31 km²)
- Grodzisk Wielkopolski – 13.698 (18,09 km²)
- Wolsztyn – 13.587 (4,78 km²)
- Mosina – 12.166 (13,58 km²)
- Wronki – 11.586 (5,81 km²)
- Czarnków – 11.437 (9,70 km²)
- Międzychód – 10.930 (6,98 km²)
- Rogoźno – 10.871 (11,24 km²)
- Murowana Goślina – 10.097 (7,18 km²)
- Puszczykowo – 9.248 (16,65 km²)
- Opalenica – 9.111 (6,42 km²)
- Kostrzyn – 8.478 (8,03 km²)
- Jastrowie – 8.423 (72,27 km²)
- Pobiedziska – 8.271 (10,16 km²)
- Witkowo – 7.906 (8,30 km²)
- Trzemeszno – 7.800 (5,46 km²)
- Pniewy – 7.425 (9,21 km²)
- Zbąszyń – 7.315 (5,57 km²)
- Kórnik – 6.907 (6,08 km²)
- Kłodawa – 6.844 (4,32 km²)
- Koźmin Wielkopolski – 6.710 (5,86 km²)
- Krzyż Wielkopolski – 6.272 (5,83 km²)
- Buk – 6.201 (2,96 km²)
- Sieraków – 5.993 (14,10 km²)
- Wieleń – 5.963 (4,32 km²)
- Śmigiel – 5.439 (5,20 km²)
- Stęszew – 5.315 (5,63 km²)
- Wyrzysk – 5.227 (4,12 km²)
- Czempiń – 5.109 (3,29 km²)
- Nowe Skalmierzyce – 5.093 (1,59 km²)
- Odolanów – 4.951 (4,76 km²)
- Zduny – 4.505 (6,14 km²)
- Golina – 4.338 (3,57 km²)
- Szamocin – 4.261 (4,67 km²)
- Kleczew – 4.169 (6,68 km²)
- Krobia – 4.008 (7,05 km²)
- Ujście – 3.923 (5,78 km²)
- Skoki – 3.827 (11,20 km²)
- Okonek – 3.825 (6,01 km²)
- Sompolno – 3.702 (6,21 km²)
- Krajenka – 3.634 (3,77 km²)
- Miłosław – 3.587 (4,07 km²)
- Tuliszków – 3.399 (7,04 km²)
- Gołańcz – 3.341 (12,63 km²)
- Rakoniewice – 3.231 (3,37 km²)
- Nekla – 3.189 (19,79 km²)
- Pyzdry – 3.184 (12,16 km²)
- Łobżenica – 3.170 (3,25 km²)
- Miejska Górka – 3.121 (3,09 km²)
- Ślesin – 3.079 (7,18 km²)
- Kobylin – 3.060 (4,92km²)
- Bojanowo – 3.014 (2,34 km²)
- Margonin – 2.952 (5,15 km²)
- Lwówek – 2.941 (3,15 km²)
- Zagórów – 2.925 (3,44 km²)
- Poniec – 2.884 (3,54 km²)
- Wysoka – 2.761 (4,82 km²)
- Sulmierzyce – 2.759 (28,98 km²)
- Książ Wielkopolski – 2.707 (1,96 km²)
- Kłecko – 2.670 (9,61 km²)
- Czerniejewo – 2.550 (10,20 km²)
- Rydzyna – 2.542 (2,17 km²)
- Borek Wielkopolski – 2.477 (6,16 km²)
- Rychwał – 2.386 (9,69 km²)
- Obrzycko – 2.172 (3,72 km²)
- Dąbie – 2.101 (8,86 km²)
- Żerków – 2.066 (2,03 km²)
- Raszków – 2.054 (1,77 km²)
- Osieczna – 2.012 (4,84 km²)
- Ostroróg – 1.982 (1,26 km²)
- Pogorzela – 1.971 (4,34 km²)
- Grabów nad Prosną – 1.946 (2,58 km²)
- Jutrosin – 1.863 (1,62 km²)
- Mikstat – 1.844 (2,49 km²)
- Przedecz – 1.779 (2,98 km²)
- Wielichowo – 1.767 (1,24 km²)
- Stawiszyn – 1.569 (0,99 km²)
- Krzywiń – 1.538 (1,67 km²)
- Dobra – 1.516 (1,84 km²)
- Dolsk – 1.478 (6,02 km²)
[edytuj] Podział administracyjny
Ludność powiatów (12.11.2006)
[edytuj] Powiaty ziemskie
- powiat chodzieski – 47 502
- powiat czarnkowsko-trzcianecki – 87 781
- powiat gnieźnieński – 141 436
- powiat gostyński – 76 692
- powiat grodziski – 49 797
- powiat jarociński – 71 509
- powiat kaliski – 81 143
- powiat kępiński – 55 816
- powiat kolski – 91 414
- powiat koniński – 124 826
- powiat kościański – 77 780
- powiat krotoszyński – 77 876
- powiat leszczyński – 50 137
- powiat międzychodzki – 36 657
- powiat nowotomyski – 71 997
- powiat obornicki – 56 205
- powiat ostrowski – 159 833
- powiat ostrzeszowski – 54 945
- powiat pilski – 137 507
- powiat pleszewski – 62 686
- powiat poznański – 280 763
- powiat rawicki – 59 820
- powiat słupecki – 60 011
- powiat szamotulski – 85 451
- powiat średzki – 54 777
- powiat śremski – 59 266
- powiat turecki – 85 208
- powiat wągrowiecki – 68 449
- powiat wolsztyński – 55 193
- powiat wrzesiński – 74 768
- powiat złotowski – 70 652
[edytuj] Powiaty grodzkie
[edytuj] Geografia historyczna
[edytuj] Odniesienie do starych województw
Województwo obejmuje w przybliżeniu obszar dawnych, mniejszych województw: poznańskiego, kaliskiego, konińskiego, leszczyńskiego oraz pilskiego. Nie zostało przyłączone województwo gorzowskie (jak zakładał pierwotny projekt reformy administracyjnej z 1998).
[edytuj] Odniesienie do Wielkopolski
Województwa wielkopolskiego nie można jednoznacznie utożsamiać z historyczną Wielkopolską, gdyż nie należą do niego m.in.:
W skład województwa wchodzą natomiast m.in.:
- Turek (ziemia sieradzka)
- Ostrzeszów, Kępno (ziemia wieluńska)
- cztery gminy śląskie
[edytuj] Klimat
Wielkopolska znajduje się pod wpływem oceanicznych mas powietrza co wpływa na łagodność klimatu. Im dalej na wschód tym bardziej zaznacza się kontynentalizm klimatu. Obszar znajduje się w wielkopolsko-śląskiej dzielnicy rolniczo-klimatycznej. Średnia roczna temperatura wynosi ok. 8.2°C, ku północy spada do 7.6°C, a na krańcach południowych i zachodnich osiąga 8.5 °C. Okres wegetacyjny należy do jednych z najdłuższych w Polsce. Na Nizinie Południowowielkopolskiej wynosi ok. 228 dni i na północ od Gniezna i Szamotuł zaczyna powoli spadać do 216 dni na krańcach północnych. Opady wahają się od 500 do 550 mm. Jednak region zmaga się z deficytem opadów, zwłaszcza we wschodniej części województwa (okolice Słupcy, Kazimierza Biskupiego, Kleczewa) gdzie spada czasem zaledwie 450 mm opadów w roku, co grozi stepowieniem terenu. Przypuszczalnie jest to skutkiem wykarczowania lasów oraz ekploatacji kopalni węgla brunatnego. Liczba opadów wzrasta na północnych i południowych (Ostrów Wielkopolski, Ostrzeszów) krańcach Wielkopolski ponad 650 mm. Przeważają wiatry zachodnie.
[edytuj] Ochrona przyrody
Stan na rok 2004:
- 1 park narodowy (Wielkopolski Park Narodowy) oraz fragment Drawieńskiego Parku Narodowego
- 12 parków krajobrazowych w tym 3 transgraniczne o łącznej powierzchni 174 569,88 ha
- 95 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 5469,70 ha
- 3601 pomników przyrody
Powierzchnia obszarów prawnie chronionych: 932,6 tys. ha (9,0% prawnie chronionej powierzchni kraju)
w tym obszary chronionego krajobrazu – 78,9% parki krajobrazowe – 18,5% parki narodowe – 0,9% rezerwaty przyrody – 0,6%
[edytuj] Transport
[edytuj] Transport drogowy
Województwo pokrywa dość dobrze rozwinięta sieć dróg:
- autostrady
- drogi ekspresowe
- drogi krajowe
- 2 (Świecko - Poznań - Września - Konin - Warszawa - Siedlce - Biała Podlaska)
- 5 (Świecie - Bydgoszcz - Gniezno - Poznań - Leszno - Wrocław - Bolków)
- 8 (Budzisko - Białystok - Warszawa - Kępno - Wrocław - Kudowa-Zdrój)
- 10 (Lubieszyn - Szczecin - Piła - Bydgoszcz - Toruń - Płońsk)
- 11 (Kołobrzeg - Koszalin - Piła - Poznań - Ostrów Wielkopolski - Bytom)
- 12 (Łęknica - Leszno - Kalisz - Radom - Lublin - Berdyszcze)
- 15 (Trzebnica - Jarocin - Gniezno - Toruń - Ostróda)
- 22 (Grzechotki - Podgaje - Wałcz - Kostrzyn nad Odrą)
- 24 (Rudnica - Pniewy)
- 25 (Bobolice - Bydgoszcz - Konin - Kalisz - Ostrów Wlkp. - Spalice k. Oleśnicy)
- 32 (Sękowice - Stęszew)
- 36 (Ostrów Wlkp. - Rawicz - Prochowice)
- 39 (Łagiewniki - Baranów)
- 72 (Konin - Łódź - Rawa Mazowiecka)
- 83 (Turek - Sieradz)
- 92 (Miedzichowo - Poznań - Września - Konin)
oraz drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne.
[edytuj] Transport lotniczy
[edytuj] Zobacz też
- poczet wojewodów wielkopolskich
- województwo środkowopolskie (wschodniowielkopolskie)
- subregion kaliski
- subregion koniński
- subregion pilski
- subregion poznański
- polskie tablice rejestracyjne (wikisource)
[edytuj] Linki zewnętrzne
Miasta na prawach powiatu: Kalisz | Konin | Leszno | Poznań
Powiaty: chodzieski | czarnkowsko-trzcianecki | gnieźnieński | gostyński | grodziski | jarociński | kaliski | kępiński | kolski | koniński | kościański | krotoszyński | leszczyński | międzychodzki | nowotomyski | obornicki | ostrowski | ostrzeszowski | pilski | pleszewski | poznański | rawicki | słupecki | szamotulski | średzki | śremski | turecki | wągrowiecki | wolsztyński | wrzesiński | złotowski
dolnośląskie • kujawsko-pomorskie • lubelskie • lubuskie • łódzkie • małopolskie • mazowieckie • opolskie • podkarpackie
podlaskie • pomorskie • śląskie • świętokrzyskie • warmińsko-mazurskie • wielkopolskie • zachodniopomorskie