Pałac
Z Wikipedii
Pałac – reprezentacyjna budowla mieszkalna pozbawiona cech obronnych, także określenie dla bardziej okazałych gmachów użyteczności publicznej i urzędów.
W starożytności we wszystkich kręgach kulturowych (Mezopotamia, Egipt, Kreta, Persja) wznoszono budowle typu pałacowego, jedynie w starożytnej Grecji ten typ budowli wykształcił się stosunkowo późno bo w okresie hellenistycznym. Również w starożytnym Rzymie i Bizancjum powstawały okazałe budowle pałacowe. Na Palatynie (łac. mons Palatinus), powstało kilka okazałych pałaców cesarskich. Stąd wzięła się późniejsza nazwa na określanie takich budowli.
W średniowiecznej Europie budowle typu pałacowego występują jedynie w kręgu kultury bizantyjskiej i muzułmańskiej, funkcje reprezentacyjno – rezydencjonalne pełniły głównie zamki, choć w okresie przedromańskim i romańskim wznoszono budowle typu pałacowego w Polsce nazywane palatium. We Włoszech w wieku XV powstają pałace typu miejskiego (pałac Strozzich we Florencji). Architektura tych budowli sprowadzała się do prostej bryły, najczęściej o trzech kondygnacjach i wewnętrznym czworobocznym dziedzińcu arkadowym. Z czasem wzbogacano artykulację elewacji podziałami, zwiększano liczbę otworów, różnicując wysokość kondygnacji i ich program - piano nobile (bel-etage), mezzanino.
W czasach nowożytnych za formę przejściową można uznać palazzo in fortezza – ufortyfikowaną budowle o wyraźnych cechach reprezentacyjno – rezydencjonalnych (przykłady: Łańcut, Podhorce, Rzeszów, Krzyżtopór). Rozwój architektury pałacowej nastąpił w okresie baroku a główny kierunek wyznaczały realizacje francuskie. Największą popularność uzyskał typ pałacu entre cour et jardin (pomiędzy dziedzińcem a ogrodem) charakteryzujący się ścisłą osią symetrii i wielką skalą. Główny korpus pałacu posiadał najczęściej ryzalit akcentujący oś symetrii całego założenia z przylegającymi prostopadle do niego skrzydłami, między którymi powstawał reprezentacyjny dziedziniec zwany cour d’honneur. Po przeciwnej stronie pałacu znajdował się ogród. W miastach dominowały pałace z korpusem przylegającym do ulicy ale obok tego występowały pałace oddzielone od ulicy małym dziedzińcem. W okresie klasycystycznym schemat założenia bywał upraszczany przez zredukowanie skrzydeł.
Innym typem pałaców są tzw. palazzo in fortezza, czyli pałace otoczone umocnieniami, początkowo bastejowymi czy zwykłymi parkanami okolonymi fosą, z czasem bastionowymi.
Spis treści |
[edytuj] Galeria:
 Pałac w Wilanowie |
 Pałac Branickich w Warszawie |
 Pałac Branickich w Białymstoku |
 Pałac Prezydencki (Namiestnikowski) w Warszawie |
 Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach |
 Pałac rodu von Tettau w Tolko |
 Pałac Izraela Poznańskiego w Łodzi |
[edytuj] Pałace w Polsce:
opisane w polskiej Wikipedii:
- Antonin - Pałac w Antoninie, woj. wielkopolskie
- Będzin - Pałac Ciechanowskich
- Będzin - Pałac Mieroszewskich
- Białystok - Pałac Branickich
- Białystok - Pałacyk gościnny Branickich
- Białystok - Pałac Hasbacha
- Białystok - Pałac Rudygierów
- Bożków - Pałac w Bożkowie, woj. dolnośląskie
- Brzyska - Pałac w Brzyskach, woj. podkarpackie
- Bytom - Pałac Wincklerów
- Choroszcz - Pałac Branickich, woj. podlaskie
- Ciążeń - Pałac biskupi, woj. wielkopolskie
- Czacz - Pałac w Czaczu, woj. wielkopolskie
- Czerniejewo - Pałac w Czerniejewie, woj. wielkopolskie
- Dobrzyca - Pałac w Dobrzycy, woj. wielkopolskie
- Kamieniec Suski - Pałac w Kamieńcu Suskim, woj. warmińsko-mazurskie
- Katowice - Pałac Goldsteinów
- Katowice - Pałac w Załężu
- Kielce - Pałac Biskupów Krakowskich
- Kielce - Pałac Tomasza Zielińskiego
- Konarzewo - Pałac w Konarzewie, woj.wielkopolskie
- Korczew - Pałac, województwo mazowieckie, powiat siedlecki
- Kraków - Pałac Minoga
- Krobielowice - Pałac w Krobielowicach, woj. dolnośląskie
- Krowiarki - Pałac w Krowiarkach, woj. śląskie
- Lewków - Pałac w Lewkowie, woj. wielkopolskie
- Lubostroń - Pałac w Lubostroniu, woj. kujawsko-pomorskie
- Łódź - Pałac Maksymiliana Goldfedera
- Łódź - Pałac Augusta Haertiga
- Łódź - Pałac Izraela Poznańskiego
- Łódź - Pałac Karola Poznańskiego
- Łódź - Pałac Maurycego Poznańskiego (Pałac Poznańskich)
- Łódź - Pałac Roberta Schweikerta
- Łódź - Pałac braci Karola i Emila Steinertów
- Łubie - Pałac w Łubiu, woj. śląskie
- Miedary - Pałac w Kopaninie, woj. śląskie
- Międzyrzec Podlaski - Pałac Potockich
- Opole Lubelskie - Pałac Słupieckich, później Lubomirskich. Obecnie Liceum Ogólnokształcące
- Opole Lubelskie - Pałac zbudowany przez Aleksandra Lubomirskiego
- Osuchów - Pałac w Osuchowie, woj. mazowieckie
- Poznań - Pałac Działyńskich
- Poznań - Pałac Górków
- Poznań - Pałac Mielżyńskich
- Poznań - Pałac arcybiskupi
- Poznań - Zamek Królewski
- Poznań - Zamek Cesarski
- Pszczyna-Pałac Książęcy Ksiażąt von Hochberg zu Furstenstein von Pleβ
- Siedlce - Pałac Ogińskich
- Siemianowice Śląskie - Pałac w Siemianowicach
- Siemianowice Śląskie - Pałac Rheinbabenów
- Sieniawa - Pałac w Sieniawie, woj. podkarpackie
- Sosnowiec - Dwór Mieroszewskich
- Sosnowiec - Pałac Dietla
- Sosnowiec - Pałac Schöena
- Sosnowiec (Środula) - Pałac Schöena
- Sosnowiec - Pałac Wilhelma
- Szczecin - Pałac Pod Głowami
- Śmiełów - Pałac w Śmiełowie, woj. wielkopolskie
- Świętochłowice - Pałac w Świętochłowicach
- Tarnowskie Góry - Zamek w Tarnowicach
- Tolko - Pałac rodu von Tettau
- Warszawa - Belweder
- Warszawa - Pałacyk Biernackich
- Warszawa - Pałac Biskupów Krakowskich
- Warszawa - Pałac Blanka
- Warszawa - Pałac Błękitny (Zamoyskich)
- Warszawa - Pałacyk Bogusławskiego
- Warszawa - Pałac Borchów
- Warszawa - Pałac Branickich przy ul. Nowy Świat
- Warszawa - Pałac Branickich przy al. Na Skarpie
- Warszawa - Pałac Branickich przy ul. Miodowej
- Warszawa - Pałac Brühla
- Warszawa - Pałac Brzozowskich
- Warszawa - Pałac Chodkiewiczów
- Warszawa - Pałac Czapskich
- Warszawa - Pałac Działyńskich
- Warszawa - Pałacyk Dziewulskich
- Warszawa - Pałac Jabłonowskich
- Warszawa - Pałac Kossakowskich
- Warszawa - Pałac Krasińskich
- Warszawa - Królikarnia
- Warszawa - Pałac Kultury i Nauki
- Warszawa - Pałac Lubomirskich (Warszawa)
- Warszawa - Pałac Łazienkowski (Pałac na Wodzie)
- Warszawa - Pałac Małachowskich
- Warszawa - Pałac Młodziejowskich
- Warszawa - Pałac Mniszchów
- Warszawa - Pałac Mostowskich
- Warszawa - Pałac Myślewicki
- Warszawa - Pałac w Natolinie
- Warszawa - Zamek Ostrogskich
- Warszawa - Pałac Paca-Radziwiłłów
- Warszawa - Pałac Pod Blachą
- Warszawa - Pałac Pod Czterema Wiatrami
- Warszawa - Pałac Potockich
- Warszawa - Pałac Prezydencki (Namiestnikowski)
- Warszawa - Pałac Przeździeckich
- Warszawa - Pałac Prymasowski
- Warszawa - Pałacyk Marii z Lubomirskich Radziwiłłowej
- Warszawa - Pałac Raczyńskich
- Warszawa - Pałacyk Wilhelma Ellisa Raua
- Warszawa - Pałac Sapiehów
- Warszawa - Pałac Saski (nieistniejący już)
- Warszawa - Pałac Sobańskich
- Warszawa - Pałac Staszica
- Warszawa - Pałac Symonowiczów
- Warszawa - Pałac Szaniawskich
- Warszawa - Pałac Szustra
- Warszawa - Pałac Tarnowskich
- Warszawa - Pałac Teppera-Dückerta
- Warszawa - Pałac Tyszkiewiczów
- Warszawa - Pałac Uruskich
- Warszawa - Pałac Wesslów
- Warszawa - Pałac w Wilanowie
- Warszawa - Pałac Konstantego Zamoyskiego
- Wąsów - Pałac w Wąsowie, woj. wielkopolskie
- Wrocław - Pałac królewski
- Zatonie - Pałac w Zatoniu, woj. lubuskie
- Żelechów - Pałac w Żelechowie
- Żywiec - Pałac Habsburgów (Nowy Zamek)
[edytuj] Pałace na świecie:
opisane w polskiej Wikipedii:
- Berlin - Zamek Bellevue
- Drezno - Zwinger
- Florencja - Pałac Vecchio
- Lednice - Pałac Liechtensteinów
- Londyn - Pałac Buckingham
- Londyn - Pałac Hampton Court
- Londyn - Pałac Westminsterski
- Londyn - Tower of London
- Neuschwanstein
- Paryż - Luwr, dawny pałac królewski w Paryżu
- Paryż - Pałac elizejski
- Rzym - Pałac laterański
- San Lorenzo de El Escorial - Eskurial
- Sankt Petersburg - Pałac Zimowy
- Split - Pałac Dioklecjana
- Wenecja - Pałac Dożów
- Wersal - Pałac wersalski
- Wiedeń - Belweder
- Wiedeń - Pałac Schönbrunn
- Wilno - Pałac w Werkach
