Roman Paszkowski

Z Wikipedii

Roman Paszkowski (ur. 19 lipca 1914 w Gułowie, województwo lubelskie, zm. 16 sierpnia 1998 w Katowicach) – generał broni WP, pilot.

Absolwent Korpusu Kadetów nr 3 w Rawiczu (1934) oraz Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej (1936); w latach 1936-1939 służył jako podporucznik w 22 Pułku Piechoty w Siedlcach jako dowódca plutonu strzelców wyborowych, a następnie kompanii piechoty.

W wojnie obronnej 1939 walczył na czele 7. kompanii 22 Pułku Piechoty 9. DP w rejonie Jezior Koronowskiach, pod Bydgoszczą i Kutnem. Podczas walk był dwukrotnie ranny. Za męstwo w walce został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Po dostaniu się do niewoli niemieckiej początkowo przebywał w szpitalu polowym w Dobrzelinie, a następnie w szpitalu pod Berlinem, skąd przetransportowany został do Oflagu w Brunszwiku. W latach 1940-1945 był osadzony w Oflagu IIC w Woldenbergu; uczestniczył w obozowym ruchu oporu.

W styczniu 1945 obóz został przez Niemców stopniowo ewakuowany w kierunku Lubeki, gdzie Paszkowski doczekał wyzwolenia przez Brytyjczyków.

W 1945 po powrocie do kraju wstąpił do ludowego Wojska Polskiego. Po ukończeniu kursu dowódców batalionów w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, został skierowany do Sztabu Generalnego WP. W latach 1946-1948 był szefem Wydziału Wojskowych Spraw Zagranicznych Sztabu Generalnego WP. Od 1948 studiował równocześnie w Akademii Sztabu Generalnego WP oraz w Szkole Głównej Służby Zagranicznej.

W styczniu 1951 został bezpodstawnie aresztowany przez Informację Wojskową pod zarzutem szpiegostwa na rzecz państw zachodnich; przez 4 lata śledztwa przebywał w pojedynczej celi, bez kontaktu z rodziną i możliwości odbywania spacerów. W 1955 został zwolniony. W latach 1955-1957 pracował jako wicedyrektor Departamentu w Ministerstwie Rolnictwa.

W 1957 po zdaniu ostatnich egzaminów i ukończeniu ASG oraz SGSZ przyjęty ponownie do wojska. Początkowo był kierownikiem Studium Wojskowego Politechniki Warszawskiej.

Od 1957 służył w Wojskach Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (WL i OPL OK). Był kolejno dowódcą Centralnego Stanowiska Dowodzenia Dowódcy Wojsk Lotniczych i OPL OK (1957-1959), szefem sztabu Wojsk OPL OK (1959), dowódcą 1. Korpusu Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (1959-1962). W 1960 ukończył kurs pilotażu i uzyskał lotniczą "gapę". W październiku 1961 awansowany do stopnia generała brygady.

Po utworzeniu Wojsk Obrony Powietrznej Kraju jako odrębnego rodzaju Sił Zbrojnych, Paszkowski wyznaczony został na zastępcę dowódcy tych wojsk do spraw szkolenia bojowego, a następnie do spraw liniowych. W 1967 objął stanowisko dowódcy Wojsk Obrony Powietrznej Kraju. Przyczynił się do znaczącego rozwoju tych wojsk. W październiku 1968 został awansowany do stopnia generała dywizji.

Członek PPR a następnie PZPR. W latach 1976-1980 urlopowany z wojska w związku z wyznaczeniem przez Radę Państwa na stanowisko ambasadora PRL w Angoli, a od 1979 także na Wyspach Św. Tomasza i Książęcej. W stanie wojennym 16 grudnia 1981, wyznaczony przez Wojciech Jaruzelskiego na stanowisko wojewody katowickiego.

W latach 1985-1990 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. W 1989 zorganizował przewiezienie urn z masowych grobów w Katyniu do Warszawy oraz ich uroczyste złożenie na Powązkach. W październiku 1989 awansowany do stopnia generała broni.

Ponadto w latach 1985-1989 był posłem na Sejm PRL IX kadencji i przewodniczącym sejmowej Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej. W latach 1974-1979 oraz 1985-1990 był członkiem Rady Naczelnej ZBoWiD, w 1986 wiceprzewodniczącym Komitetu Honorowego Encyklopedii Pamięci Narodowej.

Działacz lotnictwa sportowego, w latach 1964-1968 prezes, a od 1968 r. honorowy prezes Aeroklubu Warszawskiego.

Od 1990 działał w środowisku kombatanckim, w latach 1996-1998 był prezesem Klubu Generałów Wojska Polskiego.

Zmarł 16 sierpnia 1998 w Katowicach, został pochowany 21 sierpnia 1998 z honorami na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. W pogrzebie wziął udział m. in. były Prezydent RP gen. armii Wojciech Jaruzelski i były premier PRL Zbigniew Messner. Mowy pogrzebowe wygłosili: gen. dyw. Jarosław Bielecki - w imieniu Sztabu Generalnego WP, gen. broni pil. Jerzy Gotowała - w imieniu żołnierzy Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej oraz gen. bryg. dr Jan Celek - w imieniu Klubu Generałów WP. Uroczystość pogrzebową poprzedzała msza św. w Katedrze Polowej WP w Warszawie, którą koncelebrował biskup polowy WP gen. dyw. Sławoj Leszek Głódź.

Odznaczony m.in:

• Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie) (I klasy)
• Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (II klasy)
• Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III klasy)
• Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari
• Orderem Sztandaru Pracy I klasy
• Orderem Sztandaru Pracy II klasy
• w 1977 wpisany do Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich
• w 1985 wpisany do Księgi Ludzi Zasłużonych dla Administracji
• w 1997 został wyróżniony dyplomem "Weterana Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej"
• ponadto otrzymał m.in. tytuł Honorowego Górnika PRL
• posiadał także szereg innych odznaczeń polskich i zagranicznych.

[edytuj] Źródła

• "Kto jest kim w Polsce 1984. Informator encyklopedyczny", Warszawa 1984
• "Kto jest kim w Polsce 1989. Informator encyklopedyczny", Warszawa 1989
• H. P. Kosk, "Generalicja Polska", tom II, Warszawa 2001
• S. Czmur, W. Wójcik "Dowódcy Lotnictwa Polskiego", Poznań 1998
• S. Czmur, W. Wójcik "Generałowie w stalowych mundurach", Poznań 2003
• J. Celek, "Generał broni pilot Roman Paszkowski" /w/ "Głos Weterana" nr 12, Warszawa 1998