Storczykowate
Z Wikipedii
Storczykowate | |
Kukułka szerokolistna Dactylorhiza majalis |
|
Systematyka | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | jednoliścienne |
Rząd | storczykowce |
Rodzina | storczykowate |
Nazwa systematyczna | |
Orchidaceae | |
Juss., 1789 |
Storczykowate (Orchidaceae Juss., Gen. Pl.: 64. 1789) - rodzina obejmująca ponad 20 tysięcy gatunków bylin (samożywnych i saprofitycznych). Jest jedną z najbogatszych w gatunki rodzin roślin wyższych. W Polsce, w stanie dzikim, występuje około 49 gatunków z 24 rodzajów i wszystkie one podlegają ochronie gatunkowej.
Rośliny z rodziny storczykowatych o efektownych i oryginalnych kwiatach są potocznie nazywane orchideami.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Liście
- Wydłużone, całobrzegie.
- Kwiaty
- Charakteryzują się zrośnięciem pręcikowia z szyjką słupka w prętosłup (gynospermium) oraz tzw. pyłkowinami (Pollinaria, pollinia), czyli garstkami pyłku zlepionymi w małe grudki. Każdy kwiat składa się z dwuokółkowego okwiatu, którego części w czasie rozwoju skręcają się o 180° w stosunku do swojego pierwotnego położenia (resupinatio). Środkowa działka wewnętrznego okółka przekształcona jest w tzw. warżkę (labellum), niejednokrotnie podzieloną, często wydłużoną ku tyłowi w tzw. ostrogę. Jest ona umieszczona na dole kwiatu i służy owadom za miejsce do siadania. Kwiaty przeważnie zebrane w kwiatostany typu wiecha bądź grono, zapylane przez zwierzęta (głównie owady, rzadziej ptaki).
- Owoce
- Torebka z dużą ilością bezbielmowych (do 1 mln) bardzo drobnych nasion, rozsiewanych przez wiatr. Nasiona w większości są niezdolne do kiełkowania bez obecności grzybów charakterystycznych dla danych gatunków (mikoryza).
- Biotop
- Występuje głównie w strefie międzyzwrotnikowej (epifity i liany), rzadziej w umiarkowanej (łąki i leśne polany). Wiele gatunków żyje w symbiozie z grzybami (mikoryza).
[edytuj] Systematyka
- Pozycja rodziny w systemie Reveala
Gromada okrytonasienne, podgromada Magnoliophytina, klasa jednoliścienne, podklasa liliowe, nadrząd liliopodobne, rząd storczykowce, podrząd Orchidineae'[1]
- Pozycja rodzaju w systemie Cronquista
Gromada okrytonasienne, klasa jednoliścienne, podklasa Liliidae, rząd storczykowce.
- Przedstawiciele flory Polski[2]
- rodzaj: buławnik (Cephalanthera)
- rodzaj: dwulistnik (Ophrys)
- rodzaj: gnieźnik (Neottia)
- rodzaj: gołek (Leucorhiz)
- rodzaj: gółka (Gymnadenia)
- rodzaj: koślaczek (Anacamptis)
- rodzaj: kręczynka (Spiranthes)
- rodzaj: kruszczyk (Epipactis)
- rodzaj: kukułka (Dactylorhiza)
- rodzaj: kukuczka (Neottianthe)
- rodzaj: listera (Listera)
- rodzaj: lipiennik (Liparis)
- rodzaj: miodokwiat (Herminium)
- rodzaj: obuwik (Cypripedium)
- rodzaj: ozorka (Coeloglossum)
- rodzaj: podkolan (Platanthera)
- rodzaj: potrostek (Chamorchis)
- rodzaj: storczyca (Traunsteinera)
- rodzaj: storczyk (Orchis)
- rodzaj: storzan (Epipogium)
- rodzaj: tajęża (Goodyera)
- rodzaj: wątlik (Hammarbya)
- rodzaj: wyblin (Malaxis)
- rodzaj: żłobik (Corallorhiza)
- Storczyki egzotyczne
- cymbidium (Cymbidium)
- falenopsis (Phalenopsis)
- katleja (Cattleya)
- wanilia (Vanilla)
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina uprawna
- Ze względu na piękne, oryginalne kwiaty, trwałe i silnie pachnące, uprawia się głównie w szklarniach, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii i Belgii. Uprawiane są liczne ozdobne gatunki i ich mieszańce (m.in. z rodzaju Cattleya, Laelia, Stanhopea, Dendrobium, Odontoglossum, Paphiopedilum) w wielu odmianach, zwanych storczykami lub orchideami.
- Roślina ozdobna: Bardzo dużo gatunków jest wykorzystywanych w kwiaciarstwie, zarówno jako kwiaty cięte, jak i doniczkowe. Cięte kwiatostany charakteryzują się dużą trwałością, natomiast dzięki rozmnażaniu z merystemów stała się łatwa hodowla doniczkowa.
- Kulinaria: Znaczenie gospodarcze ma wanilia
[edytuj] Przypisy
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Orchidaceae Juss. [w:] Watson L. & M.J. Dallwitz. 1992. The families of flowering plants: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval na http://delta-intkey.com (en)
- Polskie storczyki
- Storczyki - portal miłośników orchidei